Teremino: Malsamoj inter versioj

'''Teremino''' (termenvokso) estas frua [[elektronika muzikilo]], inventita de la rusa fizikisto, inĝeniero kaj violonĉelisto [[Léon Theremin|Lev Termen]] en [[1919]] kaj nomata laŭ li. Ĝi estas la unua muzikilo, kiun oni ludas sen ĝin tuŝi. La ludanto movas siajn manojn apud du antenoj, kaj tiel regas la forton kaj la [[frekvenco]]n de elektrosignalo. Poste la elektrosignalo sendiĝas al la laŭtparolilo. Teremino produktas sonon tre strangan, do tre utila en kino kaj televido. Teremino estis la unua aparato, kiu produktis elektrajn sonojn kaj estas rigardata kiel antaŭulo de la pli postaj [[sintezilo]] aŭ [[drumomaŝino]].

Termenvokso origine estis kreita pro studo subtenita de rusia registaro pri proksimecoproksimec-sentilo. [[Léon Theremin|Lev Sergeeviĉ Termen']] inventis ĝin en oktobro 1920, tuj post la [[Rusia enlanda milito]]. Li prezentis la novan muzikilon antaŭ [[Vladimir Lenin]], kiu tiam tiel imponiĝis ke li eklernis ludi ĝin. Lenin ordonis distribui 600 aparatojn tra Sovetunio kaj instigis Termen prezentvojaĝi tra la mondo por montri kiel la tiama Sovetunio zorgis pri teĥnologio kaj arto. Dum la vojaĝo Termen atingis Usonon, kie li patentis la aparaton (US1661058). Sekve, li rajtigis al [[Radio Corporation of America|RCA]] produkti la aparaton.

Teremino unikas ke ludities ĝiludado ne bezonas tuŝadon. Ludanto staras apud la aparato kaj metas siajn manojn je diversaj proksimecoj al du antenoj de la aparato. Proksimeco al unu anteno regas frekvencon (tonalton), kaj la alia amplitudon (laŭton). Plej ofte, la dekstra mano regas tonon kaj la maldekstra laŭton, sed iuj ludantoj maligas la aranĝon. Estas teremino malmultkostamalmultekosta kun butono por laŭteco regi laŭtecon, do kun nur unu anteno.

La ludado teremina estas facile lernebla sed malemalfacile mastrimastrebla. La malfacilo de tereminludi estas ke, kiel violono, teremino produktas sonojn kun ĉiu altecolaŭteco, inkluzive tiujn inter kutimaj tonoj. Plie, malsame al aliaj muzikiloj, teremino ne donas fizikan retrokuplon (krom sono), ekzemple streĉon je kordoj. Tiel, ludanto povas nur scii la sonon post ĝia sonado, tiam, kiam ĝia laŭteco ne esasestas 0. (Almenaŭ tamen unu speco de teremino havas funkcion antaŭsendi sonon per aŭdilo al ludanto).

Pianisto Giorgio Di Nucci kiu dum la [[Internacia Junulara Festivalo]] de [[Tutmonda Esperantista Junulara Organizo|TEJO]] en 2016 akompanis la aŭskultantojn en muzika promenado tra la jarcentoj, lernis 4 lingvojn. Al la demando de [[Heroldo de Esperanto]] al kiuj instrumentoj li komparus la lingvojn kiujn li lernis, li respondis : "Se oni komparas la lingvojn al muzikiloj, la itala en mia orelo memorigas fortepianon, la latinan mi komparus al violono, instrumento kiun oni povas tute ŝati aŭ tute malŝati. La bona, brita angla sonoras ankaŭ antikve, kvazaŭ klavicembalo aŭ orgeno. Esperanto vekas komparon kun ''teremino'', elektronika muzikilo inventita de violonĉelisto [[Lev Termen]], ludebla sen fizika kontakto kun la muzikilo mem"<ref>[http://www.esperantio.net/index.php?id=3066 Pianisto Giorgio Di Nucci ludos en JARTE], HeKo 629 8-B, 6 jan 17, alirita la 15-an januaro 2017.</ref>.