Paul Berthelot: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→Verkoj: Mi aldonas informojn pri la verkoj. |
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) pli bona ŝablono (Vivtempo), pli bona ŝablono (Referencoj), formatigo de buloj, formatigo de titoloj, -kategorio, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj |
||
Linio 19:
'''Paul Marcel Berthelot''', {{Griza|pseŭdonime}} '''Marcelo Verema''' (naskiĝis la {{Daton|26|7|1881}} en [[Auxerre]], mortis la {{Daton|2|11|1910}} en [[Conceição do Araguaia]]) estis [[Francio|franca]] [[Anarkiismo|anarkiisto]] kaj [[Esperanto|esperantisto]].<ref>[http://esperanto.cri.cn/1/2005/08/10/1@28025.htm "Berthelot, la fondinto"], China Radio International, 2005-08-10.</ref> Berthelot estas konata pro la fondo de ''[[Esperanto-gazeto|Esperanto]] kaj'' ''[[Internacia Socia Revuo]]''.
== Vivo ==
=== Eŭropo ===
Berthelot naskiĝis en [[Auxerre]], [[Francio]] en [[1881]], filo de [[Paul Bert]], [[sciencisto]] franca kaj [[koloniestro]] de [[Franca Hindoĉinio]]. Li lernis [[Esperanto|Esperanton]] en [[1900]], kiam li studis en la liceo de [[Reims]].<ref>"Selon une source espérantiste, il est né à Auxerre." Neno Vasco,[http://raforum.info/spip.php?article3661&lang=fr "Berthelot, Pau; - Biographie"] en ''Les Temps nouveaux'', N° 54, 1912.</ref> Li poste ekstudis medicinon en [[Parizo]], sed baldaŭ forlasis Francion por eskapi la militservon kaj gajnis sian vivon kiel [[tipografio|tipografo]]. Fervora propagandisto, li fondis en 1904 la asocion [[Espero Kataluna]], kiu kunigis la [[katalunaj esperantistoj|katalunajn esperantistojn]] en ambaŭ flankoj de [[Pireneoj]] kaj redaktis ties bultenon. Dum lia tiama loĝado en [[Nord-Katalunio]] li fondis ankaŭ la gazeton ''[[Esperanto (gazeto)|Esperanto]]'' (la [[18-an de junio]] [[1905]]), kiun li transdonis en [[1907]] al [[René de Saussure|Saussure]] kaj [[Hector Hodler|Hodler]]. Li enpresis en ''Esperanto'' la unuan provon de vortaro Esperanto-Esperanto (kun Esperante redaktitaj [[difino]]j de la [[radiko]]j). Li ankaŭ estis iniciatinto de ''[[Internacia Socia Revuo]]''. Post trairi [[Svisio]]n kaj [[Hispanio]]n, li forvojaĝis al [[Sudameriko]], kie li daŭrigis sian propagandon.
=== Sudameriko ===
Post restado en [[Montevideo]], li iris al [[Rio-de-Ĵanejro]] en [[1907]] por partopreni en [[Brazila Kongreso de Esperanto]], kiam li konatiĝis kun [[Neno Vasco|Nenon Vascon]], estro de la anarĥiisma ''Grupo Terra Livre'' ("Grupo Tero Libera"). Tie li iĝis instruisto pri la franca lingvo kaj Esperanto en la [[akademio Berlitz]], kaj poste estis direktoro de ĝia branĉo en [[Petropolis]], somerferiejo kaj diplomatia urbo. Tiun ĉi postenon li perdis pro kontraŭmilita propagando. Publikis artikolojn en [[ĵurnalo]] ''A Voz do Trabalhador'', eldonita de [[COB]] (''[[Confederação Operária Brasileira]]''), anarĥiisma konfederacio de laboristoj.
Li estis ano de la [[Lingva Komitato]] ekde [[1909]].
Linio 33 ⟶ 32:
Grave kaptita de [[tuberkulozo]], li pasigis siajn lastajn semajnojn en [[Conceição do Araguaia]], instruante la [[monaĥo]]jn, kiuj flegis lin, kaj preparante kun ili latinan lernolibron ''Compendium grammaticae Esperanti''. Li mortis en la [[2-a de novembro]] [[1910]] en [[Conceição do Araguaia]].
== Verkoj ==
* ''[[Vocabulaire Français-Esperanto]]'' (vortaro [[franca lingvo|franca]]-Esperanto), (kun [[Théophile Cart|Cart]] kaj [[Marcel Merckens|Merckens]]), [[1903]]
* ''Komercaj Leteroj'', (kun [[Charles Lambert|Lambert]]) [[1903]]
* ''Provo de [[ĥemio|ĥemia]] nomigado en Esperanto'' [[1904]]
* ''Fonetika litera skizo pri kelkaj konsonantoj'' (sub la [[pseŭdonimo]] Marcelo Verema), [[1904]].
* ''L'Évangile de l'Heur'', esperantigita de O. Pires de Holanda kiel ''La Evangelio de la Horo'', [[Fonto (eldonejo)|Fonto]], 1990.
== Bibliografio ==
* Delcourt, Marcel & Amouroux, Jean 1975 : Berthelot, la fondinto, ''[[Esperanto (revuo)|Esperanto]]'', 834(6), p. 103-104
== Notoj ==
{{
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* [http://kropot.free.fr/Berthelot-evangile.htm La evangelio de la horo], franclingva versio, 1912, kun enkonduka biografieto.
* [http://aleph.onb.ac.at/F?func=find-b&find_code=WRD&adjacent=N&request=Paul+Berthelot Verkoj de kaj pri Paul Berthelot] en la [http://www.onb.ac.at/eo/esperantomuzeo/index.htm Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo] {{EdE|B}}
{{Bibliotekoj}}
{{Unua}}
{{
[[Kategorio:Francaj anarkiistoj]]
[[Kategorio:Francaj esperantistoj]]
[[Kategorio:Esperanto-movado en Katalunio]]
[[Kategorio:Esperanto-vortaristoj]]
[[Kategorio:Akademio de Esperanto]]
| |||