Kiel registrite je 21:07, 24 apr. 2018 redakti Kani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj, Administrantoj 273 186 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 14:11, 14 sep. 2020 redakti malfari LiMrBot (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Robotoj, Administrantoj 682 745 redaktoj esperantigita parametro, formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[Dosiero:Pompeya erótica6.jpg\|~~right~~dekstra\|~~thumb~~eta\|Priapos, fresko el [[Pompejo]]]] '''Priapo''' ([[helena\|helene]] ''Πρίαπος'', [[latino\|latine]] ''Priapus'') estis en la [[helena mitologio]] dio de kampara [[fekundeco]], filo de la dio [[Dionizo]] kaj [[Afrodita]]. Laŭ [[Francisko Azorín]] '''Priapo''' estas ''Mita diaĵo, filo de Dioniso k. Afrodita, protektanto de ĝardenoj k. paŝtistoj; ikonografie reprezentata per hermesa figuro kun penisa emblemo.''<ref>[[Francisko Azorín]], arkitekto, [[Universala Terminologio de la Arkitekturo]] (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 172.</ref> Li indikas [[etimologio]]n el la greka ''Priapos'', kaj de tie la latina ''Priapus''.<ref>Azorín, samloke.</ref> ==Priskribo==▼ Kulto de origine malgrandazia dio estis transprenita de Grekoj kaj pli poste ankaŭ de Romianoj. Li onidire naskiĝis en la urbo Lampcsace kaj oni diras, ke li tiun ĉi urbon ankaŭ mem fondis. Li estas dio de fekundeco en la mondo vegetala kaj animala kaj potencas super ĉiu korpa amo. Priapo estis protektanto de vitkampoj, abelbredistoj, ĝardenoj, bruto (prefere de kaproj kaj ŝafoj) kaj fiŝoj. En ĝardenoj kaj en kampoj estis lokataj liaj statuoj tiamaniere, ke ili timigu birdojn. Laŭ iuj sciencistoj estas gipsaj nanoj derivaĵoj de Priapaj statuoj. ▼ ▲== Priskribo == Lia kulto aperis relative malfrue, [[Homero]] ankoraŭ ne konis lin, sed estas menciata ekzemple en supozataj verkoj de [[Katulo]]. El tempo de Helenismo devenas kolekto de poemoj nomata Priapeo, temas pri poezio dediĉita al lascivaj temoj. Sed poezion dediĉitan al Priapo oni povas trovi ankaŭ en 20-a jarcento: ''Priapo'' de [[Sándor Weöres]] (1950) aŭ ''Priapo kaj [[Eroso]]'' de [[Carlo Emilio Gadda]]. [[Lisa Morpurgo Dordoni]] dediĉis al li romanon: ''Priapa mizero'' (La noia di Priapo, 1988).▼ ▲Kulto de origine malgrandazia dio estis transprenita de Grekoj kaj pli poste ankaŭ de Romianoj. Li onidire naskiĝis en la urbo Lampcsace kaj oni diras, ke li tiun ĉi urbon ankaŭ mem fondis. Li estas dio de fekundeco en la mondo vegetala kaj animala kaj potencas super ĉiu korpa amo. Priapo estis protektanto de vitkampoj, abelbredistoj, ĝardenoj, bruto (prefere de kaproj kaj ŝafoj) kaj fiŝoj. En ĝardenoj kaj en kampoj estis lokataj liaj statuoj tiamaniere, ke ili timigu birdojn. Laŭ iuj sciencistoj estas gipsaj nanoj derivaĵoj de Priapaj statuoj. ▲Lia kulto aperis relative malfrue, [[Homero]] ankoraŭ ne konis lin, sed estas menciata ekzemple en supozataj verkoj de [[Katulo]]. El tempo de Helenismo devenas kolekto de poemoj nomata Priapeo, temas pri poezio dediĉita al lascivaj temoj. Sed poezion dediĉitan al Priapo oni povas trovi ankaŭ en 20-a jarcento: ''Priapo'' de [[Sándor Weöres]] (1950) aŭ ''Priapo kaj [[Eroso]]'' de [[Carlo Emilio Gadda]]. [[Lisa Morpurgo Dordoni]] dediĉis al li romanon: ''Priapa mizero'' (La noia di Priapo, 1988). Priapo estas bildigata kiel maljuneta viro kun rikoltaĵo sur la sino kaj kun giganta [[peniso]]. Li povas esti ano de Bakĥa sekvantaro. Besto konsekrita al tiu ĉi pli malgranda diaĵo estas [[azeno]]. Laŭ Priapo estas nomata deviacio de [[erektiĝo]], kiam stato de erektiĝo daŭras neproporcie longe - t.n.. [[priapismo]]. En zoologia sistemo tiun ĉi dion rememoras klado ''Priapulida'', Esperante [[priapuloj]]. Romia parenco de Priapo estas [[Mutinus mutunus]], bildigata kun grandega peniso. Iam estis lia bildigo reduktita je peniso mem. Tia ligna aŭ metala bildigo servis kiel amuleto kiu povis certigi fekundecon kaj al virino kaj al kampo. En nordia mitologio estas al li verŝajne plej proksima dio [[Frey]] el tribo de [[Vanoj]], en la finna [[Äkräs]]. [[Dosiero:Pompeya erótica5.jpg\|~~thumb~~eta\|Priapo, fresko el Pompejo]] == Mito == De tempo de troja milito Hera tre koleris [[Afrodito]]n pro tio, ke al ŝi, diino de amo kaj ne al edzino de [[Zeŭso]], donis [[Pariso]] prioritaton. Ŝi decidiĝis al Afrodita venĝi. Atendis ĝis Afrodita gravediĝos kun Dioniso kaj frukton de ilia amo malbenigis. Antaŭdiris, ke li naskiĝos malbela kaj mense malforta kaj neniam atingos seksan kontentiĝon. Kaj tiel okazis, olimpaj dioj rifuzis akcepti tian monstron, kia estis de Afrodita filo Priapo. Li estis ĵetita Teren kaj tie aliĝis al sekvantaro de Bakĥo kaj ĝuis vivon kun nimfoj kaj satrirusoj. Li estis tiel malbela, ke neniu el nimfoj volis subiĝi al li. Do li foje nokte proksimiĝis al dormanta nimfo [[Lotis]], sed en momento, kiam li volis okupi ŝin ekblekis laŭte azeno. Priapo ektimis kaj tuj perdis erektiĝon. Lotis vekiĝis kaj kuris for. Priapo sekvis ŝin kaj kompatinda Lotis ne sciis kien kaŝi sin. Dioj bedaŭris ŝin kaj transformis ŝin en akvolilion, por ke Priapo jam neniam povu trovi kaj ĝeni ŝin. Kaj Priapo jam neniam sian sopiron kontentigis, malgraŭ lia peniso de ekscito kaj sopiro ĉiam grandiĝis kaj ne kadukiĝis. Laŭ la mito Priapo tiel suferas ĝis nun. == Vidu ankaŭ == * [[Priapuloj]] * [[Priapismo]] == Notoj == {{~~referencoj~~Referencoj}} == Fonto == {{Tradukita\|cs\|Priapos\|10605354}} {{Projektoj}} {{Bibliotekoj}} [[Kategorio:Dioj de la helena mitologio]]

Priapo: Malsamoj inter versioj