Pyrzyce: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
esperantigita parametro, formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, multaj kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 39:
| fondita = 1235
| urborajtoj = 1263
| ĝemelaj_urboj = ([[Svedio]]) [[Hörby]]<br />([[Pollando]]) [[Złocieniec]]<br />([[Pollando]]) [[Goleniów]]<br />([[Germanio]]) [[Korbach]]<br />([[Ĉeĥio]]) [[Vysoke Vojimposto]]<br />([[Germanio]]) [[Bad Sülze]]
| retpaĝaro = http://www.pyrzyce.um.gov.pl
| domajno =
| vikinovaĵoj =
}}
'''Pyrzyce''' ([[kaŝube]]: ''Përzëca''; aliaj nomoj dum tuta historio de la urbo: ''Piriz'' 1186, ''Puritz'' 1186, ''Piriz'' 1217, ''Pirijtz'' 1577, ''Pyritz'', [[germane]]: ''Pyritz'') - estas la urbo en [[Okcidenta Pomerio]] en [[Pollando]].
[[Dosiero:Zachodni34567Słowianie.png|eta|200px|maldekstra|La [[gento]]j de okcident-slavoj, en la 9-a kaj 10-a jarcentoj]]
[[Dosiero:Polska 960 - 992.svg|eta|200px|maldekstra|Supozata grandeco de la lando de la unua pola princo [[Mjeŝko la 1-a (Pollando)|Mjeŝko la 1-a]]]]
Linio 50:
 
== Historio ==
 
=== Historio de Pyrzyce en la [[Mezepoko]] ===
[[Dosiero:Polska 1102 - 1138.png|thumbeta|maldekstra|200px|Pollando dum la regado de [[Boleslavo la 3-a (Pollando)|'''Boleslavo la 3-a Kurbabuŝa''']]]]
[[Dosiero:Otto der Heilige.jpg|thumbeta|maldekstra|200px|La Sankta Otto el [[Bamberg]], [[apostolo]] de [[Pomerio]], patrono de la urbo Pyrzyce]]
[[Dosiero:Pyrzyce, studnia św. Ottona.jpg|thumbeta|200px|maldekstra|La puto de Otto el [[Bamberg]] kie okazis en la jaro 1124 la baptado (ĉe la strato Warszawska)]]
[[Dosiero:Barnim I.jpg|thumbeta|dekstra|200px|La [[princo]] de [[Pomerio]] Barnim la 1-a "Bona" (1210-1287)]]
La setlado en la regiono de Pyrzyce estas tre malnova, la unuaj skribaj mencioj aperis jam en la 8a-9a jarcentoj. En la dua duono de la 10a jc Pyrzyce estis sub la pola regado de [[dinastio]] [[Piastoj]] t.e. la unua pola princo [[Mjeŝko la 1-a (Pollando)|Mjeŝko la 1-a]], sed jam en la 11a jc denove Pyrzyce havis la sendependan politikon kadre de la ŝtato [[Pomerio]]. En la jaro 1124 la loĝantoj de Pyrzyce estis baptitaj. La kristanigan mision, senditan tien fare de [[Boleslavo la 3-a (Pollando)|'''Boleslavo la 3-a Kurbabuŝa''']] kaj gvidis ĝin invitita de pola reganto la germana episkopo '''Otto el [[Bamberg]]''', kiu poste estis konata kiel '''Sankta Otto''', de la jaro 2006 li estas la patrono de la urbo. W XII wieku Pyrzyce były grodem kasztelańskim, a w
kolejnym wieku ośrodkiem wójtostwa krajowego. W latach 1230-1240 przy wczesnośredniowiecznym
grodzi powstało nowe miasto, wzorowane na miastach Europy Zachodniej. Miało
Linio 68 ⟶ 67:
Najcięższe oblężenie miało miejsce w 1478 roku, gdy książę '''Bogusław la 10-a''' bronił
się przed natarciem dziesięciotysięcznego wojska elektora brandenburskiego
Albrechta. La ĉefa okupo de la loĝantoj estis agrikulturo.
 
(la artikolo de esperantisto '''Mariusz Borysiewicz''', doktoriĝ-kandidato el Pomeria Akademio en [[Slupsko]] / [[Słupsk]])
Linio 82 ⟶ 81:
w 1882 roku do sieci połączeń kolejowych powstało przedmieście północne. Dało
to dodatkowy impuls do rozwoju miasta. Dworzec kolejowy usytuowano na
przedmieściu północnym, co spowodowało rozbudowę tej części miasta. Fine de la 19a jc estis establita en Pyrzyce la porinstruista seminario, nun estas tie la distrikta hospitalo.
 
(la artikolo de esperantisto '''Mariusz Borysiewicz''', doktoriĝ-kandidato el Pomeria Akademio en [[Slupsko]] / [[Słupsk]])
Linio 96 ⟶ 95:
Walki o miasto trwały ponad miesiąc, a centrum miasta zamienione zostało w sterty
gruzów. Pyrzyce zostały zdobyte dnia 2 marca 1945 roku, przez oddziały Armii
Czerwonej.
[[Dosiero:Curzon-linio.svg|eta|200px|dekstra|[[Curzon-linio]] kaj ŝanĝoj de la teritorio de Pollando post la [[Dua Mondmilito]]]]
[[Dosiero:Pyrzyce kaplica kolb9464.JPG|thumbeta|La Kapelo de [[Sankta Spirito]] (hospitala), nun la Regiona Muzeo]]
[[Dosiero:Pyrzyce town walls 2007.jpg|eta|La Pulvo-turo kaj la defendmuroj]]
[[Dosiero:Pyrzyce_-_Baszta_Sowia.jpg|eta|La Strigo-turo]]
Wkrótce miasto trafiło w ręce polskiej administracji.
Post la fino de [[Dua Mondmilito]] la urbo eniris Pollandon laŭ la decido de la [[Potsdama konferenco]] kaj ankaŭ laŭ la decidoj de la konferenco komenciĝis la procedo de translokiĝo de la germana popolo kaj anstataŭigo de ili per poloj de la centra Pollando kaj de orienta Pollando de post la [[Curzon-linio]] (vidu la apudan mapon).
Z powodu dużych
Linio 110 ⟶ 109:
zaadaptowana w 1969 roku na bibliotekę miejską. Odrestaurowano ratusz miejski,
który stał się jak dawniej siedzibą władz. Dokonano również konserwacji i
odrestaurowania zniszczonych odcinków murów miejskich. Post la milito tre intensive disvolviĝis la konstruado de la loĝdomoj kaj agrikulturo.
 
(la artikolo de esperantisto '''Mariusz Borysiewicz''', doktoriĝ-kandidato el Pomeria Akademio en [[Slupsko]] / [[Słupsk]])
 
=== Bibliografio ===
* Fritz R. Barran, Städte-Atlas Pommern, [[Leer]]: Rautenberg, 1993.
 
* Fritz R. Barran, Städte-Atlas Pommern, [[Leer]]: Rautenberg, 1993.
 
* Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów
słowiańskich, tom 8, [[Varsovio]]: Nakładem Władysława Walewskiego, 1887.
 
* Czesław Czubryt-Borkowski, Zygmunt Czarnocki, Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939-1945, [[Varsovio]]: Sport i Turystyka, 1988.
 
* Ryszard Kiersnowski, Grodziska Pomorskie w najdawniejszych przekazach źródeł pisanych, „Archeologia Polski”, tom 2, 1958.
 
* Gustav G. Kratz, Die Städte der Provinz Pommern: Abriss ihrer Geschichte, zumeist nach Urkunden,
[[Bath]]: Robert Klempin, 1865.
 
* Edward Rymar, Pyrzyce i okolice poprzez wieki, [[Pyrzyce]]: Pyrzycka Biblioteka Publiczna, 2009.
 
== Ĝemelaj urboj ==
* [[Bad Sülze]], [[Germanio]]
* [[Hörby]], [[Svedio]]
* [[Korbach]], [[Germanio]]
* [[Vysoké Mýto]], [[Ĉeĥio]]
* [[Goleniów]], [[Pollando]]
* [[Złocieniec]], [[Pollando]]
 
{{Projektoj}}
*[[Bad Sülze]], [[Germanio]]
{{Bibliotekoj}}
*[[Hörby]], [[Svedio]]
*[[Korbach]], [[Germanio]]
*[[Vysoké Mýto]], [[Ĉeĥio]]
*[[Goleniów]], [[Pollando]]
*[[Złocieniec]], [[Pollando]]
 
 
 
[[Kategorio:Urboj de Okcidentpomeria provinco]]