'''Thelonious Sphere MONKMonk ''' [selonius sfer' monk]. Usonano [[pianisto]], [[orkestrestro]] kaj [[komponisto]] ([[10-a de oktobro]] [[1917]] – [[17-a de februaro]] [[1982]]) estis usona [[pianisto]], [[orkestrestro]] kaj [[komponisto]]. Li eklernaseklernis [[piano]]n ekde kiam li aĝis 7-ajaraĝojarojn. AdoleskantaKiel adoleskanto, li akompanasakompanis sian patrinon, kiu kantaskantis en batistabaptista preĝejo. En la 30-aj jaroj tridek, li gajnis konkurson por amatoroj en la Apollo. Post mallongaj studoj en la "Julliard School", en 1939, li ludasludis kun la kvartetokvaropo de la drumisto Keg Purnelle. Poste, li ludasludis kun Kenny Clarke [keni klark] (drumisto), kaj laboraslaboris en jazaĵaza klubo, la "Minton's", kie li renkontasrenkontis [[Dizzy Gillespie]] [didzi gilespi] kaj [[Charlie Parker]] [ĉarli parker]. Kune kun ili, li inventasinventis la [[bopo]]n. Li registrasregistris siajn unuajn diskojn en oktobro [[1944]] kun [[Coleman Hawkins]] [kolman aŭkins]. Li ludasludis en la orkestro de Dizzy Gillespie en 1946, kaj dum [[1947]], fine li registrasregistris sub sia nomo. Poste, li estasestis mondkonatamonde konata, ludasludis tra la mondo kun la plej famaj ĵazistoj ĝis [[1972]], jaro kiam li frakasasfrakasis sian pianon kaj enfermiĝas en absoluta mutecoenfermiĝis ĝis sia morto.
Monk estas unu el la plej famaj komponistoj de la [[20-a jarcento]]. Li elpeli kune melodion, harmonion kaj ritmon. Li ludis al plej alta grada la arton pri disonanco. Li skribis sesdek verkoj, la plej famaj estas : 'Round Midnight, Blue Monk, Straight No Chaser.
