Jean Baptiste Perrin: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Rubujeto (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭi la landnomojn "-ujo" per "-io"
Rubujeto (diskuto | kontribuoj)
e Demeti la akuzativon, kiam verboj estis "naskiĝi" : "naskiĝis la 30an de septembro" per "naskiĝis je la 30a de septembro". Sed oni povas skribi "estis naskita la 30an de septembro".
Linio 1:
{{informkesto homo}}
'''Jean Baptiste PERRIN''' {{Prononco|ĵabaptist pera|ʒɑ̃baptist perɛ̃}} (naskiĝis je la [[30-ana de septembro|30a de septembro]] [[1870]] en [[Lille]], [[Francio]]; mortis je la [[17-ana de aprilo]] [[1942]] en [[Novjorko]], [[Usono]]) estis franca [[fizikisto]], [[kemiisto]] kaj [[politikisto]]. Li ricevis la [[Nobel-premio pri fiziko|Nobel-premion pri fiziko]] en 1926. Studinto de [[École Normale Supérieure]], li estis instruisto (1898) kaj poste iĝis profesoro (1910) pri kemio kaj [[fiziko]] en la [[Fakultato pri sciencoj de Parizo]], kie li instruis dum 40 jarojn.
 
Por sia unua scienca esplorado, Jean Perrin entreprenis solvi la [[Enigmo|enigmon]] de la naturo de [[Katoda radio|katodaj radioj]] kaj [[Ikso-radioj|X-radioj]]. Ĉu ili estas [[lumo]] ĉu [[materio]] ? En 1895, li demonstris per konvinkaj eksperimentoj, ke la katodaj radioj konsistas el [[Elektra ŝargo|partikloj negative ŝargitaj]]. En 1896 li konstatis, ke la X-radioj agas kiel [[ultraviolaj radioj]] havante etan [[Ondolongo|ondolongon]], kaj li malkovris, ke ili [[Joniga radiado|jonigas]] gasajn molekulojn.
Linio 13:
 
=== Infaneco kaj adoleskeco (1870-1891) ===
Jean Perrin naskiĝisestis naskita la 30an de Septembro 1870 en [[Lillo]]<ref>https://gw.geneanet.org/machaon75?lang=fr&pz=jean+baptiste&nz=perrin&ocz=0&p=jean+baptiste&n=perrin</ref> kiam lia patro, la [[kapitano]] Jean Baptiste Perrin, estis vundata dum la [[Francia-Prusia Milito|Francuja-Prusuja milito]] kaj estis kaptata en [[Metz]] la 18an de Aŭgusto. Poste, la prusoj enprizonigis lin la 29an de Oktobro<ref>http://www2.culture.gouv.fr/public/mistral/leonore_fr?ACTION=RETROUVER&FIELD_1=NOM&VALUE_1=PERRIN&NUMBER=82&GRP=1&REQ=%28%28PERRIN%29%20%3aNOM%20%29&USRNAME=nobody&USRPWD=4%24%2534P&SPEC=9&SYN=1&IMLY=&MAX1=1&MAX2=1&MAX3=100&DOM=All</ref>. Thérèse Lasalle, la patrino de Jean Perrin, naskiĝis en [[Boulogne-sur-Mer|Boulogne-sur-mer]], kie ŝiaj gepatroj estis nutraĵvendistoj<ref>http://archivesenligne.pasdecalais.fr/console/ir_seriel_visu.php?SID=8qm545aulnhpk2g8kfan6amnn2&id=205821617&l=1350&h=632&titre=205821617#</ref>. La patro de Jean, Jean Baptiste Perrin, naskiĝis en [[Saint-Dié-des-Vosges|Saint Dié]], kie lia familio laboris kiel kultivisto<ref>http://www.janinetissot.fdaf.org/jt_perrin.htm</ref>. Li komencis en la armeo kiel soldato, suboficiro iĝis kaj poste [[oficiro]] kun la rango de [[subleŭtenanto]] en 1854<ref>http://www.janinetissot.fdaf.org/jt_perrin.htm</ref>. Thérèse Lasalle kaj li geedziĝis en Boulogne la 11an de Julio 1857<ref>http://archivesenligne.pasdecalais.fr/console/ir_seriel_visu.php?SID=r4l6qigets6sbsaogqnsglkdf4&id=199997916&l=1350&h=632&titre=199997916#</ref>. Li iĝis [[leŭtenanto]] en 1860 kaj kapitano en 1867. Kiam lia kaptiteco en Germanio finiĝis, li revenis en Francion en aprilo 1871. Per la dekreto de la ministro pri Milito, li iĝis kavaliero de la [[Honora legio]] la 10an de Marto 1872<ref>http://www2.culture.gouv.fr/public/mistral/leonore_fr?ACTION=RETROUVER&FIELD_1=NOM&VALUE_1=PERRIN&NUMBER=82&GRP=1&REQ=%28%28PERRIN%29%20%3aNOM%20%29&USRNAME=nobody&USRPWD=4%24%2534P&SPEC=9&SYN=1&IMLY=&MAX1=1&MAX2=1&MAX3=100&DOM=All</ref>. Li emeritiĝis en 1874 kaj transloĝiĝis kun sia familio en [[Liono|Lionon]], kie li mortis en 1880, kiam li aĝis 59 jarojn. Lia filo, Jean, havis nur la aĝon de 10 jaroj.
 
Jean Perrin havis du fratinojn : Eugénie, naskita en 1858, kaj Marie-Rose, naskita en 1867. Eugénie ediziniĝis kun sia kuzino François Leprêtre, kuracisto en Liono, la 24an de Junio 1882. Marie Rose, instruisto, edziniĝis kun Gustave Bernard, instruisto, en la urbo Sourdun. Post la morto de ŝia edzo, ŝi reedziniĝis kun Pierre Frédéric la 25an de Novembro 1911.