Abovjan: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Etikedo: redakto de fonto je 2017
Linio 1:
{{informkesto urbo|regiono-ISO=AM}}
'''Abovjan''' aŭ '''Abovian''' ([[armene]] : Աբովյան ), estas urbourba dekaj urba municipa komunumo en [[Armenio]] enene de la provinco [[Kotajko]] . Ĝi situas je16 10 milometrojkilometrojn nordoriente de [[Erevano]] kaj 32 kilometrojn sudoriente de la provinca ĉefurbo [[Hrazdan]]. Laŭ la censo de 2011, la loĝantaro de la urbo estas 43.495, malpli ol 59.000 raportitaj ĉe la censo de 1989. Nuntempe la urbo havas proksimuman loĝantaron de 35,400 laŭ la oficiala takso de 2016.
 
Kun aŭtovojo kaj fervojo tra la urbo konektanta Erevanon al la regionoj de la nordoriento, Abovjan estas konsiderata satelita urbo de la armena ĉefurbo. Tial, Abovjan estas ĝenerale konata kiel la "norda pordego de Erevano".
 
Abovjan kovras areon de ĉirkaŭ 11 kvadrataj kilometroj.
 
== Etimologio==
La nuna Abovjan antaŭe ekzistis kiel malgranda vilaĝo konata kiel ''Elar''. En 1961, la vilaĝo estis renomita ''Abovjan'' honore al la armena elstara verkisto [[Ĥaĉatur Abovjan]]. En 1963 oficiale fondiĝis la urba komunumo Abovjan.
 
== Historio==
Dum la elfosadoj de 1960 gviditaj de historiisto Mesrop Smbatianc, la restaĵoj deCiklopea fortikaĵo el la 2-a jarmilo a.K., praa tombejo kaj malnovaj ŝirmejoj kun pluraj objektoj, kiuj reprezentas la 3 stadiojn de la [[Bronzepoko]], estis trovitaj en la areo de Abovjan
 
Smbatianc ankaŭ trovis urartan kojnoskribon el la 8-a jarcento a.K. kiu estis tie forlasita de la reĝo [[Argiŝti la 1-a|Argiŝto la 1-a]], kiu rilatas al la konkero de la "lando de Darani" (la antaŭ-Urarta nomo de nuntempa Abovjan-areo).
 
La elfosadoj gviditaj fare de Smbatiants rivelis ke la areo de nuntempa Abovjan estis loĝita ekde la fino de la 4-a jarcento a.K.
 
Dum la antikva [[Reĝlando Armenio]], la okcidenta regiono de nuntempa Abovjan estis parto de la kantono Kotajko de la historia provinco Ajrarato dum la orienta areo estis parto de "Mazaz" kantono de la sama provinco.
 
Inter la 5-a kaj 7-a jarcentoj p.K., la regiono estis donita al la nobela armena dinastio Amatuni.
 
Post la selĝuka invado de Armenio, la areo iĝis konata kiel ''Elar'' . Laŭ la armena historiisto [[Stepanos Orbeljan]] de la 13-a jarcento, Elar fariĝis parto de la [[Kartvela reĝlando|Reĝlando Kartvelio]]. Poste, la regiono de Elar estis donita al princo Liparit Orbeljan fare de princo Ivane Mĥargrdzeli .
 
Komence de la 16-a jarcento, [[Orienta Armenio]] troviĝis sub la persa regado, kaj Elar iĝis parto de la ''Erivan Beglarbegi'' kaj poste de la [[Ĥanato de Erevano]]. Post la rusa konkero de Armenio en 1828, Elar iĝis parto de la Armena provinco kaj poste de la [[Erevana gubernio|Erevana Gubernio]] formita en 1850.
 
La malgranda vilaĝo Elar (nuntempe parto de Abovjan) restis la plej granda setlejo en la areo ĝis 1961, kiam ĝi estis renomita Abovjan honore al la armena verkisto [[Ĥaĉatur Abovjan]]. 2 jarojn poste en 1963, la urbo Abovjan estis fondita per la decido de la soveta registaro, inkluzive de la vilaĝo Elar kaj la ĉirkaŭaj regionoj.
 
La moderna urbo estis konstruita en 1962–1963 sur altebenaĵo situanta inter riveroj Hrazdan kaj Azat . Ĝi rapide disvolviĝis kiel industria centro ene de la [[Armena Soveta Socialisma Respubliko|Armena SSR]]. La urbo estis planita por inkluzivi 8 loĝkvartalojn (loke konataj kiel mikrodistriktoj), kaj industrian distrikton.
 
== Geografio kaj klimato ==
Abovjan estas konstruita sur Kotajka altebenaĵo inter la riveroj Hrazdan, Azat kaj Getar je alteco de 1.450 metroj super la marnivelo. Ĝi estas ĉirkaŭita de vulkano Gutanasar de [[Geghama montaro|montoj Gegham]] de nordo, monto Hatis oriente, altaĵoj de Nork sude, gorĝo Hrazdan okcidente kaj monto Ara nordokcidente. La klimato estas kontinenta kaj seka kun relative varmaj someroj kaj malvarmaj vintroj.
 
 
 
 
Per [[aŭtoŝoseo]] kaj [[fervojo]] kiu transiras la urbon, ĝi komunikas la ĉefurbon kun la nordorientaj regionoj, kaj pro tio Abovjan estas konsiderata kiel satelita urbo de Erevano, pro kio ĝi estas konata kiel "Norda pordo de Erevano". Ĝi ricevas la nomon de la fama kaj grava verkisto [[Ĥaĉatur Abovjan]], patro de la moderna armenlingva literaturo. En 2009 ĝi havis 46 mil loĝantojn.
 
[[Kategorio:Urboj de Armenio]]