Pluto (mitologio): Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Fimako (diskuto | kontribuoj) e Kategorio:Epitetoj de Hadeso aldonita per HotCat |
e Laŭ la artikolo Tikeo |
||
Linio 6:
En la greka diaro, '''Pluto''' personigas riĉecon, kaj pro tio li estis ankaŭ dio de agrokulturo, rilate al abunda rikolto kiel fonto de enspezoj. Tamen, tiu flanka kultado pli kaj pli ĝeneraliĝis en abstraktan personigon de riĉeco, do Pluto malrilatiĝis al Demetro kaj iĝis ankaŭ subtera dio, kiel metaforo de la subtera riĉeco de la mineraloj kaj minejoj. Pro tio li tiel rilatiĝis al [[Hadeso]], ke tiu dio ricevadis la kromnomojn ''Pluto'' aŭ ''Plutono'', kaj la romianoj nomigis tiun dion ĝuste [[Plutono (dio)|Plutono]]. Oni kutime prezentadis lin kiel junulo aŭ infano kiu portas la [[korno de abundo|kornon de abundo]], kiun [[Heraklo]] donacis al li dum sia vizito al Hadeso<ref>[[Pierre Grimal]]. ''Diccionario de Mitología Griega y Romana''. Eld. Paidós.</ref>.
Li aperas en la ''[[Teogonio]]'' de [[Heziodo]]<ref>Heziodo. ''Teogonio'', 969.</ref> kiel filo de la [[Kreto (insulo)|kreta]] pra-diino [[Demetro]]<ref>[[Karl Kerenyi]]. ''Eleusis: Archtypal Image of Mother and Daughter (Bollingen)'', paĝ. 30, 1967.</ref> kaj la duondio [[Jasiono]], kun kiu li kuŝis ''sur trifoje plugita kampo''<ref>Heziodo. ''Teogonio'', 969.</ref>. Pluto ĉefrolis en la [[eleŭzaj misteroj]], elstara kultado al la agrokultura diino. Tamen, metafore, [[Ezopo]] asertas ke lia patrino estis
[[Dosiero:Inferno Canto 7 lines 8-9.jpg|eta|maldekstra|Duonlupa '''Pluto''' laŭ gravuraĵo de [[Gustave Doré]] por [[La Divina Commedia]].]]
Laŭ [[Aristofano]]<ref>Aristofano. ''Pluto'', 90. [[-388|388 a.K.]].</ref>, [[Zeŭso]] blindigis lin por ke Pluto kapablu disdoni liajn donitaĵojn hazarde kaj sen antaŭjuĝoj, kiel bona helpanto de [[
Pluto instruis al la homaro la koncepton posedi, krom la diligenton bezonatan por administri posedaĵojn kaj la deziron akiri pli ol kion oni bezonas. Kiam iu sukcesis tion fari, oni kutime asertis ke ''tiu havas Pluton''. Kvankam riĉeco estis disdonita nur de la destino, oni konsideris Pluton bonkora dio, kiu premias tiujn, kiuj gastigas lin<ref>Heziodo. ''Teogonio'', 977.</ref>. Li kutime estis akompanata de [[Femo (mitologio)|Famo]] kaj [[Krato (mitologio)|Povo]], do pro tio oni petadis al Zeŭso la eblecon gastigi Pluton.
Linio 19:
=== Pluto en belartoj ===
[[Dosiero:Eirene Ploutos Glyptothek Munich 219 n4.jpg|eta|dekstra|200px|[[Ireno]] (paco) portas la infanon Pluton. Romia kopio de vota skulptaĵo de [[Kefisodoto]] en la [[agoro]] de [[Ateno]]. ĉ. [[-370|370 a.K.]].]]
En la ceramikaĵoj kiu prezentas la eleŭzan kultadon, Pluto aperas kiel infano aŭ [[efebo]] kiu portas la kornon de abundo. Poste, sur alegoriaj basaj reliefoj, oni prezentas lin kiel infano en la brakoj de [[Ireno]], simbolante ke paco kunportas riĉecon, aŭ de [[
[[Dante]] priskribas lin en la [[La Divina Commedia|Dia Komedio]] kiel lupforma demono kiu gvardas la kvaran cirklon de la [[infero]], tiu rezervata al la avaruloj. Tre eble li konfuzis la dion de riĉeco kun Plutono, la reĝo de la subtera mondo laŭ la [[romia mitologio]].
|