Samea lingvaro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Yupik (diskuto | kontribuoj)
anstataŭigo de specialaj signoj, esperantigita ŝablono (Referencoj), formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, multaj kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 67:
 
== Alfabetoj ==
Sameaj lingvoj uzas plivastigitan [[latina alfabeto|latinan alfabeton]]. Unuaj provoj skribi la samean estis faritaj jam en fino de 18-a jarcento, sed la evoluon de skriba formo malhelpis manko de unueca ortografio. Nur en 1978 la nord-samea ricevis unuecan ortografion, kiu estas uzata en ĉiuj tri landoj.
{|
|Nord-samea:<ref name="bartens"/> || Áá Čč Đđ Ŋŋ Šš Ŧŧ Žž
|-
|Anar-samea: || Áá Ââ Ää Čč Đđ Šš Žž
|-
|Skolt-samea: || Áá Ââ Čč Ʒʒ Ǯǯ Đđ Ǧǧ Ǥǥ Ǩǩ Ŋŋ Õõ Šš Žž Åå Ää (||moliga signo ´)
|-
|Lule-samea en Svedio: || Áá Åå Ńń Ää
|-
|Lule-samea en Norvegio: || Áá Åå Ńń Ææ
|-
|Sud-samea en Svedio: || Ää Öö Åå
|-
|Sud-samea en Norvegio: || Ææ Øø Åå
|}
 
Kildin-samea lingvo uzas plivastigitan [[cirila alfabeto|cirilan alfabeton]]: Аа Ӓӓ Бб Вв Гг Дд Ее Ёё Жж Зз Ии Йй Ӣӣ <!--Ҋҋ--> Кк Лл Ӆӆ Мм Ӎӎ Нн Ӊӊ Ӈӈ Оо Пп Рр Ҏҏ Сс Тт Уу Фф Хх Цц Чч Шш Щщ Ъъ Ыы Ьь Ҍҍ Ээ Ӭӭ Юю Яя Јј Ѣѣ ʼ.
 
== Specimenoj ==
Linio 121:
== Ekzemploj pri vortaj diferencoj inter sameaj lingvoj ==
{| class="prettytable" style="text-align:right"
|- bgcolor="#E9E9E9"
| align="left" |vorto/lingvo||nordsamea||sudsamea||lulesamea||anarsamea||skoltsamea
|-
| align="left" |[[Kantocigno]]||njukča ||njuktje ||sjnjuktja ||njuhčâ (jesmi) ||njuhčč
|-
| align="left" |[[Reĝa aglo]]||goaskin ||aarhtse, sååjte ||goasskem ||kuáskim ||kuäʹcǩǩem
|-
| align="left" |[[Nikteo]]||skuolfi ||vaarhuge, jïjsenledtie ||guvggo ||skyelfi, jievjâoppuv ||tuõddârhõʹppi
|}
 
Linio 134:
* [http://www.kirjasto.oulu.fi/saamilottit/ Samelingva birdovortaro]
 
== En Esperanto ==
La revuo "Kuriero" de [[Unesko]] dediĉis sian numeron n-ro 1 de januaro-marto 2019 al la temo de [[indiĝenaj lingvoj]] okaze de la proklamo de 2019 kiel Internacia Jaro de Indiĝenaj Lingvoj.<ref>"Kuriero" de Unesko, n-ro 1 de januaro-marto 2019, ISSN 2521-7356 60 paĝoj. </ref> Kelkaj el ties artikoloj temas pri kiel la diversaj indiĝenaj [[komunumo]]j frontas la minacojn de la [[klimata ŝanĝo]] pere de tradicia sciaro. Tiukadre la artikolo ''La Sameoj en Jokkmokk: defii modernecon'', de Marie Roué, temas pri la ekologiismaj konceptoj inter Sameoj, nome pri la minacoj kiuj endanĝerigas la paŝtejojn de iliaj [[boaco]]j.<ref>''La Sameoj en Jokkmokk: defii modernecon'', de Marie Roué, "Kuriero" de Unesko, n-ro 1 de januaro-marto 2019, paĝoj 26-27. Tradukis el la angla lingvo [[Ursula Grattapaglia]] ([[Brazilo]]).</ref>
 
Linio 144:
 
== Notoj ==
{{Referencoj}}
<references />
 
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* http://www.helsinki.fi/~tasalmin/fu.html
* http://www.peoples.org.ru/saam.html
 
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Samea lingvaro| ]]