Sankta Maria de la Maro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Roboto: Anstataŭigo de kategorio Bazilikoj en Katalunujo per Bazilikoj en Katalunio
esperantigita ŝablono (Referencoj), esperantigita parametro, pli bona ŝablono (Koordinato), uzo de ŝablono Lang-xx, formatigo de titoloj, +Projektoj
Linio 1:
[[Dosiero:Santa Maria del Mar 2.jpg|rightdekstra|thumbeta|Sankta Maria de la Maro: okcidenta fasado]]
[[Dosiero:Bastaixos.jpg|rightdekstra|thumbeta|La portistoj de La Ribera, kiuj alportis la ŝtonojn por la konstruo de la preĝejo (sur la pordoj de la ĉefa enirejo)]]
'''Sankta Maria de la Maro''' ([[kataluna lingvo{{Lang-ca|katalune]]: '''''Santa Maria del Mar'''''}}, [[hispana lingvo{{Lang-es|hispane]]: '''''Santa María del Mar'''''}}) estas gotika preĝejo en [[Barcelono]], [[Hispanujo]]. Ĝi staras en la distrikto La Ribera, kaj oni konstruis ĝin inter 1329 kaj 1383, dum la florepoko de [[Katalunujo]] je superrego komerca kaj surmara. Ĝi estas elstara ekzemplo de kataluna [[gotika arĥitekturo]], kun pureco kaj unueco de la stilo, kiu alikaze estas nekutima por grandaj mezepokaj konstruaĵoj.<ref name="Cirici">Cirici, Alexandre. ''Barcelona paso a paso'', Barcelona, Editorial Teide, S.A. 2-a eld., 1981</ref>
 
== Historio ==
Laŭ legendo sur la loko, kiu nun staras la preĝejo, [[Jakobo la pli aĝa|apostolo Jakobo]] estus predikinta, kio estis kaŭzo por la konstruo de malgranda kapelo. Proksimume 304 tie estis entombigata Sankta Eŭlalja de Barcelono, kies restaĵoj tamen pli malfrue estis transigataj en la [[katedralo de Barcelono|katedralon]].<ref name="Schneider49">Veronika Schroeder, Barcelono, Munkeno 2011, p. 49</ref>
Linio 7 ⟶ 8:
Unua skriba mencio de preĝejo ''Sankta Maria ĉe la maro'' originas el la jaro 998. La starigon de la nuna konstruaĵo iniciatis [[kanoniko]] Bernat Llull, kiu en 1324 estis nomumata ĉefdekano de Sankta Maria. La konstruo de la nuna preĝejo komenciĝis la 25-an de marto 1329 per la metado de la Unua Fundamentŝtono fare de reĝo Alfonso la 4-a de [[Reĝlando Aragono|Aragono]], kiel atestas tabulo en la latina kaj kataluna ĉe la fasado. Respondecaj arĥitektoj estis Berenguer de Montagut, kiu planis la konstruaĵon, kaj Ramón Despuig. Dum la konstruado ĉiuj [[gildo]]j de la distrikto Ribera kunlaboris.<ref name="Cirici"/> Aparte la portistoj donis libervolan gravan kontribuon, kion malgranda bronzotabulo ĉe la ĉefa portalo laŭde akcentas.<ref name="Schneider49"/> La muroj, flankaj kapeloj kaj fasadoj pretiĝis en la jaro 1350. En 1379 fajrego detruis esencajn partojn de la konstruaĵo, finfine la 3-an de novembro 1383 oni metis la lastan ŝtonon, kaj la 15-an de aŭgusto 1383 okazis la unua mescelebrado.
 
La 2-an de februaro 1428 tertremo kaŭzis gravajn difektojn kaj detruis la [[fenestrorozo]]n en la okcidenta fasado.<ref name="Hernàndez-Cros">Hernàndez-Cros, Josep Emili (eld.). ''Catàleg del Patrimoni Arquitectònic Històrico-Artístic de la Ciutat de Barcelona'', Barcelona, Ajuntament de Barcelona, 1987</ref> La nova fenestro laŭ [[flamgotika stilo]] finfariĝis en 1459<ref name="Cirici"/>, jaron poste oni enmetis la vitralojn.
 
En 1923 papo [[Pio la 11-a]] donis la titolon [[malgranda baziliko]] al la preĝejo. La 19-an kaj 20-an de julio 1936 komence de la [[Hispana Enlanda Milito]] eklezimalamaj grupoj detruis la bildojn kaj la barokan altaron.
 
== Arĥitekturo ==
[[Dosiero:Santa María del Mar.jpg|rightdekstra|eta|Interno orienten (riparita en 1967)]]
 
=== Ekstera vidaĵo ===
''Sankta Maria de la Maro'' estas enfermita per la mallarĝaj stratoj de Ribera, kio malfaciligas, akiri al si kompletan deeksteran impreson de la konstruaĵo. Eble plej bone tio sukcesas ekde la strato ''Fossar de les Moreres'' kaj de la Placo de Sankta Maria, kiuj ambaŭ pli malfrue estis tombejoj. La okcidenta fasado donas la impreson de kompakteco kaj sobra severo, kiu estas tipa por la gotiko kataluna.<ref name="Schneider S50">Veronika Schroeder, Barcelono, Munkeno 2011, p. 50</ref> Du altaj apogopilastroj ĝin klare dividas en tri sekciojn, kiuj konvenas kun la tri [[navo]]j. Statuoj de Sanktaj Petro kaj Paŭlo okupas la niĉojn ambaŭflankajn de la okcidenta portalo. La [[timpano (arĥitekturo)|timpano]] bildigas Jesuon, kiun flankas Maria kaj Johano. La maldika, okangula nordokcidenta turo estis finkonstruata en 1496, ĝia kontraŭparto restis nefinita ĝis 1902.<ref name="Hernàndez-Cros"/><ref name="Cirici"/>
Linio 20 ⟶ 23:
dosiero:Santa Maria del Mar11.JPG|Preĝejo en la urba ensemblo
</gallery>
 
=== Interno ===
[[Dosiero:Barcelona, Església de Santa Maria del Mar-PM 15932.jpg|thumbeta|Rigardo sur la ĥorejon]]
Kontraste al la okcidenta fasado la interno donas la impreson de vasta spaco. Ĝi konformas kun la konstrutipo de [[baziliko]] de tri navoj, kiuj formas ununuran ĉambron sen [[transversa navo|transversaj navoj]]. Ne ekzistas arĥitektura limigo inter [[ĉefnavo]] kaj [[ĥorejo]]. Novspeca je ĉi tiu preĝejo estis la faskigo de la volboŝarĝo sur malmultaj punktoj, tiel ke la simplan [[ripovolbo]]n de la ĉefnavo portas nur kvar maldikaj, okangulaj kolonoj. La volbo tegmentas la siatempe eksternorman larĝecon de 13 metroj. Ankaŭ eksterordinara por katedralo de ĉi tiu epoko estas la tre filigrana, elegant-efika pilastroringo ĉirkaŭanta la absidon.<ref name="Schneider S50"/>
 
Linio 33 ⟶ 37:
 
== Referencoj ==
{{Referencoj}}
<references />
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* [http://www.kubic.cat/kc/full_screen/fotografia-virtual-barcelona-14.html 360°-panoramo de Santa Maria del Mar]
{{CoordinateKoordinato|NS=41/23/01.4/N |EW=2/10/55.3/E |type=landmark |region=ES-B}}
 
[[Kategorio:Barcelono]]