Hajko (Armenio): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Etikedo: redakto de fonto je 2017
Etikedo: redakto de fonto je 2017
Linio 34:
La regiono kie okazis la milito estas nomumata de Hajk (Armenio), kaj al la batalkampo, Hayoc’ Dzor (Հայոց Ձոր: ‘interkrutejo de la armenoj’.
Al la montaro kie Bel kaj liaj trupoj estis venkitaj, Hajko donis la nomon Gerezmankon. Hajko ordonis la balzamigon de la korpo de Bel kaj translokigis ĝin al Harko por ĝia enterigo en alta pinto je la vido de liaj edzino kaj filoj.
 
== Folkloro ==
=== Hajko kaj Reĝo Bel ===
Laŭ la rakontoj de [[Moseo de Ĥoreno]] kaj [[Seksto Julio Afrika]], la batalo okazis inter la dinastio de Hajko kaj ldaldea dinastio en sia tria generacio kiu regis Babilonon kaj la restantan teritorion de [[Akadianoj|Akadio]] sub la reĝo Bel, simbola babilona-akada dio de la milito, aŭ fondinto de Babilono depende de mitologia tradicio. La konflikto laŭdire okazis en 2492 a.K. aŭ 2107 a.K. Bel eble simbolas la [[Gutidoj|gutidan]] dinastion de [[Sumero]], kiu regis restaĵojn de Akadio kiel tirana potenco dum Mezopotamia Malluma Epoko post kiam la [[Akada Imperio]] disiĝis en 2154 a.K. Gutio ankaŭ koincida kun [[Ĥaldeoj|ĥaldea]] teritorio.
 
En la rakonto de Moseo de Ĥoreno, Hajko, filo de Torgom, havis infanon nomatan Armanak dum li loĝis en Babilono. Post kiam la aroganta giganto Bel igis sin reĝo super ĉio, Hajko elmigris al la regiono proksime al monto [[Ararato]]. Hajko translokiĝis proksime de la Monto Ararato kun plilongigita regaĵo de almenaŭ 300 kaj ekloĝis tie, fondante vilaĝon, kiun li nomis ''Hajkaŝen.''. Survoje li lasis taĉmenton en alia loĝloko kun sia nepo Kadmos. Bel sendis unu el siaj filoj por peti lin reveni, sed estis rifuzita. Bel decidis marŝi kontraŭ li kun amasa forto, sed Hajko antaŭe estis avertita de Kadmos pri sia pritraktata aliro. Li kunvenigis sian propran armeon laŭ la bordo de [[Van (lago)|Lago Van]] kaj diris al ili, ke ili devas venki kaj mortigi Belon, aŭ morti provante fari tion, anstataŭ fariĝi liaj sklavoj. En liaj skribaĵoj Moseo deklaras tion:<blockquote>Hajko estis bela, amika viro, kun bukla hararo, brilantaj okuloj kaj fortaj brakoj. Li estis viro de grandega staturo, potenca pafarkisto kaj sentima militisto. Hajko kaj lia popolo, de la tempo de iliaj prapatroj Noa kaj Jafet, migris suden al la pli varmaj landoj proksime al [[Babilono|Babelo]]. En tiu lando regis malica giganto, Bel. Bel provis trudi sian tiranecon al la homoj de Hajko. Sed fiera Hajko rifuzis submetiĝi al Bel. Tuj kiam lia filo Aramaniak naskiĝis, Hajko ekstaris kaj kondukis siajn homojn norden en la landon Ararato. Ĉe la piedo de la monto li konstruis vilaĝon kaj donis al ĝi sian nomon, Hajkaŝen. </blockquote>
 
== Kompara mitologio ==
Linio 39 ⟶ 45:
''Hajko'' ankaŭ estas la nomo de la [[Oriono (konstelacio)|Oriona konstelacio]] en la armenlingva traduko de la hebrea ''[[Biblio]]''.
 
S.Ter Der MovsessianMovsesjan kredas ke Hajko estis "historia persono" kiu poste estis diigita kaj adorata kiel ''Deus Armenicus'' (Armena Dio). Tiu vidpunkto estas subtenata de S. Matikian (de [[Vieno]]), kiu rilatigas al ''Haik'' kun ''Haj'', la antikva nomo de armena popolo kaj pruvigas sian aserton en la nomoj de [[Asirio]] ([[Aŝuro]]), [[Ateno]] ([[Atena]]) kaj [[Romo]] ([[Romulo]]), ĉiu urbo nomumata honore al la respektiva dio-heroo.
Li asertas ke Hajko estis la ĉefa dio de la armenoj. Same kiel Hajko forfuĝis de Babilono pro la subpremo de Bel, kiun li poste mortigis, [[Zeŭso]] forfuĝis al la kaŭkaza montaro, poste revenis al [[Sicilio]] kaj pafis mortigajn sagojn kontraŭ siaj titanaj malamikoj.