11 810
redaktoj
e
aldono de mankanta citilp
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Marcos (diskuto | kontribuoj) (bona prononc-indiko (Esperanta kaj IFA)) |
Marcos (diskuto | kontribuoj) e (aldono de mankanta citilp) |
||
|
Ŝāh (شاه), en moderna kaj meza persa lingvo Šāh (شاه), devenas de malnova persa xšāyaθiya, "[[reĝo]]", parenca kun [[Sanskrito|sanskrita]] क्षत्रिय (kšatriya) "superrego" kaj greka ''krasthai'' "al akir". Neniu rekta parenco de ĉi tiu vorto estas nomita en Avestan, sed la rezulto de ĉi tiu kazo xši- "reg, regulo" estas trovita tie. Ankaŭ la nomo de la tabulludo [[ŝako]] devenas de ĉi tiu persa vorto.
''Ŝaho'' estis la titolo de [[Irano|iranaj]] monarĥoj, inkluzive de la [[Aĥemenida dinastio]] kiu unuigis Persion kaj konkeris ĝian vastan interkontinentan imperion ĝis estis alveno de [[Aleksandro la Granda]]. La plena titolo de la aĥemenidaj regantoj estis xšāyaθiya xšāyaθiyānām, "Reĝo de Reĝoj", kiu respondis al la mezpersa lingvo šāhān šāh, laŭvorte "reĝa reĝo", kaj en la moderna persa shāhanshāh (شاهنشاه). En la greka ĉi tiu frazo estis tradukita al "βασιλεύς τῶν βασιλέων" {{prononco|basiLEŬS to:n basiLEo:n|basiˈleu̯s tɔːn basiˈleɔːn}}
(basileŭs tōn basilēōn)", "reĝo de reĝoj", en rango iom responda al [[imperiestro]]. En ambaŭ okazoj la radiko estis mallongigita, nome ŝah. De la rilata vorto kshathra "sfero, provinco" ankaŭ malsupreniris kshathrapavan, laŭvorte "gardanto de la sfero", kio en okcidentaj lingvoj fariĝas "satrap" ('guberniestro') tra la greka kaj latina "satrapes".
| |||