Senrubeco: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 63:
* Forigi la uzadon de rubodeponejoj kaj ruboforbruligiloj per strukturigo de la [[rubokolektado|rubokolektan sistemon]] tiel:
** pliigi la kvanton de diferencigebla materialo reakirebla (por individuoj tio signifas apartigi la malsamajn specojn de ruboj, kaj precipe organikajn rubojn por la fabrikado de [[kompoŝto]], ĉefe ĉar la estonta [[Fosforo|fosfora]] manko estas pruvita),
** optimumigi la kvaliton de la [[Recikligo|reciklebla materialo]], kio samtempe reduktos la produktitan kvanton de ruboruboj
* Instigi la reuzadon de reciklitaj materialoj fare de [[Industrio|fabrikantoj]], la riparadon de objektoj de individuoj, kaj favorigi uzadajn kutimojn, kiuj reduktas la produktitan kvanton de ruboj (ekzemple, uzante [[kranakvo]]n, eble filtritan hejme, anstataŭ enboteligita akvo, aŭ aĉetante [[groco|groce]] kaj tiel reduktanteredukti la pakumajn rubojn);
* Subteni la fasonadon kaj fabrikadon far de industrio de plene recikleblaj, reuzeblaj kaj ripareblaj produktoj.
 
Linio 72:
* Antaŭpripensu vian novan orgazinon laŭ viaj bezonoj, inklinoj, esperoj.
* Ekipiĝu per ujoj (tolaj sakoj, bokaloj, skatoloj, ktp) por butikumi senpakume
* Evitu la superbazarojn, kiuj estas nestoj de estontaj pakumaj ruboj, kaj preferu la groĉajngrocajn ĉiovendejojn, la bazarojn aŭ la [[komunum-apogita agrikulturo|komunum-apogitajn agrikulturajn asociojn]]
* Procedu paŝon post paŝo, per simplaj kaj sinsekvaj agoj kiuj iom post iom malpliigos la kvanton de ruboj, sen frustri sin. La senrubeca blogistino Anne Marie Bonneau deklaris: ''"Oni ne bezonas manplenon da homoj, kiuj perfekte plenumas senrubecon. Oni bezonas milionojn da homoj, kiuj neperfekte plenumas ĝin."''<ref name=citaĵoj/>
 
=== Aĉetado ===
Linio 83:
</gallery>
 
La plejparto de la hejmaj konsumaĵoj nuntempe ekzistas laŭ groca, senpakuma aŭ reuzebla versio. Ĉi-tiu aĉetmaniero nur necesas havi proprajn ujojn laŭ la uzo: tolsakoj, bokaloj, skatolo, ktp. Kiam tio ne eblas, oni preferu produktojn kun recikeblareciklebla pakumo, alivorte ladskatoloj, paperosakoj, kartonaj skatoloj, vitraj boteloj kaj bokaloj, kaj finfine se la plasto ne estas evitebla, oni preferu pakumojn el malmolaj plastoj, kiuj estas malpli malfacile recikleblaj ol la aliaj<ref>''Famille presque zéro déchets: ze guide'', Jérémie Pichon kaj Bénédicte Moret, eldonoj Thierry Souccar, [[ISBN]] [https://catalogue.bnf.fr/search.do?pageRech=rav&mots0=NRC;-1;0;9782365491877 978-2-36549-187-7], p.80</ref>. <br>
Sammetodare, preferindas brokante aĉeti hejm-aparataron, vestojn, librojn, meblojn, ludilojn, ktp.
 
=== Rubmastrumado ===
[[Dosiero:Composteur domestique et couches de mâturation.jpg|eta|Malfermita kompoŝtilo, videblas la malsame maturiĝintaj tavoloj: freŝaj ruboj supre, matura kompoŝto malsupre.]]
Senrubeco postulas ĉiaman atentiĝon pri la ordigo de la ruboj cele de ilia recikligo, kiukies reguloj povas ŝanĝi laŭ la lokalokaj [[rubokolektado|rubokolektadarubokolektadaj sistemosistemoj]]. Tamen, senrubeculoj nepre memoru ke la nura "bona" rubo estas la rubo, kiun oni ne produktas. <br>
Por la organikaj ruboj (kiurejaj aŭ ĝardenaj defalaĵoj), estas du solvoj laŭ la hejmo:
* domo kun ĝardeno: oni preferu kompoŝtilo, kesto en kiuj la ruboj iĝos [[kompoŝto]] per la agado de [[vermo]]j, [[insektoj]] kaj [[mikroorganismoj]], la kompoŝton oni povos uzi ĝardenume
Linio 94:
 
=== Socia agado ===
Senrubeco ne estas nur afero nede individuoj aŭ de hejmoj, ĝi ja praktikiĝas ĉe firmaoj aŭ landskale.
 
==== Ĉe firmaoj ====
Esploro de [[Agentejo pri naturmedio kaj energimastrumado|ADEME]] pruvis ke ĉiu salajrulo produktas inter 120 kaj 140 kg da ruboj ĉiujare en sia oficejo<ref>'''(franclingve)''' [https://www.zerowastefrance.org/passer-a-laction/mobiliser-entreprise/ Mobilizi la firmaon] ĉe https://www.zerowastefrance.org/</ref>.
Per senrubeco la firmaoj povas repensi kaj raciigi sian ruban administradon kaj tiel monŝapri<ref>'''(franclingve)''' [https://www.ademe.fr/entreprises-monde-agricole/reduire-impacts/reduire-cout-dechets/pourquoi-reduire-mieux-valoriser-dechets-entreprise Kial malpliigi kaj plibone valorigi siajn rubojn ĉe firmaoj?] ĉe la retejo de la [[Agentejo pri naturmedio kaj energimastrumado|ADEME]], 28-a de oktobro 2020.</ref>, reklami pri si ĉe klientoj, liverantojprovizantoj aŭ dungotoj, pri sia ekologia klopodo, kaj motivigi sian dungitaron ĉirkaŭ komunan projekton, kiu helpos al pli bona vivo en oficejoj.<br>
 
Jen kelkaj ekzemploj de facilajfacile organizindaj agoj<ref>'''(franclingve)''' [https://www.zerowastefrance.org/wp-content/uploads/2018/07/zd-au-bureau-zwf.pdf Senrubeco ĉe agentejoj: 12 agoj] ĉe ''Zero Waste France''</ref>:
* Instrui, informi, komuniki pri la senrubeco ene de la oficejoj kun la dungitaro
* Printi nur se necesas, per recikligita papero, sur ambaŭ flankoj de la folioj
* Raciigi la aĉetadon de novaj provizoj: nur la nepraj, groĉegroce aŭ brokante vendataj, fasonitaj por longtempa uzado, ktp
* Forigi la unu-uzajn objektojn (plastajn botelojn, dozujojn, ktp)
* Kompoŝtigi la organikajn rubojn
* Organizi rubokolektan sistemon, kiu estas efika, videbla kaj komprenebla de ĉiu dungito
 
Ĉiaj firmaoj jam lanĉiĝis al senrubeco: kaj grandegaj mondfamaj firmaoj, ekz.ekzemple [[Toyota]], [[Google]]<ref>'''(anglolingve)''' [https://www.triplepundit.com/story/2017/3p-weekend-10-companies-going-zero-waste-landfill/20536 10 firmaoj al senrubeco], ĉe ''Triple Bundit'', 6-a de januaro 2017</ref>, kaj malgrandaj lokaj firmaoj, ekz.ekzemple Capoue ([[Bruselo|brusela]] glaciaĵa vendejaro)<ref>'''(franclingve)''' [https://environnement.brussels/thematiques/zero-dechet/projets-inspirants/decouvrez-les-projets-inspirants-zero-dechet-des Malkovru inspiremajn senrubecajn projektojn] ĉe ''environnement.brussels</ref> aŭ Juste Bio ([[Francio|franca]] produktisto de [[Sekigita frukto|sekigitaj fruktoj]] el [[Ekologia agrikulturo|ekologia agrikulturo]])<ref>'''(franclingve)''' [https://www.label-pmeplus.fr/un-air-dici-une-politique-volontariste-en-faveur-du-zero-dechet/ Volema politiko favore al senrubeco], 21-a de septembro 2020</ref>.
 
==== Politika agado ====
Linio 131:
:Fakte: Nur la trovado de nova hejma organizo rabas (iomete da) tempon. Uzendas pli da tempo por kuiri, sed ties tempoperda aspekto estas diskutinda. Fine, la temporaba aspekto dependas de la vivprioritatoj (ĉu senrubeco aŭ ĉu televido?{{#tag:ref| Laŭ esploro de [[INSEE]], la averaĝa tempo trapasita de franco ĉe ekrano estas ĉiutage 3h25-longa <ref>'''(franclingve)''' [https://www.insee.fr/fr/statistiques/1280984 Pli ofte sole ĉe ekrano], [[INSEE]], 12-a de marto 2013</ref>.|group="nb"}}).<br>
* '''"Senrubeco estas multekosta"'''
:Fakte: Ofte produktoj vendataj en senpakumaj ĉiovendejoj ŝajnas pli multekostaj ol "tradiciaj" viariaĵojvariaĵoj en [[superbazaro]], ĉar ili ofte estas [[Ekologia agrikulturo|ekologiaj]], kaj/aŭ [[Justa komerco|etikaj]] kaj/aŭ fasonitaj por longtempa uzado<ref>'''(franclingve)''' [https://lengraineuse.wordpress.com/2020/02/15/%F0%9F%8C%B2graine-du-jour-lever-les-prejuges-sur-le-bio-zero-dechet-%F0%9F%8C%B2/ Nuligi la antaŭjuĝoj pri senrubeco] ĉe [https://lengraineuse.wordpress.com/ L'engraineuse], 15-a de februaro 2020, konsultita la 30-an de novembro 2020</ref>. La pakumoj estas dufoje pagendaj: unuafoje dum la aĉeto (ili nombras el 15 ĝis 40% de la kosto de la produktoj<ref>''Famille presque zéro déchets: ze guide'', Jérémie Pichon kaj Bénédicte Moret, eldonoj Thierry Souccar, [[ISBN]] [https://catalogue.bnf.fr/search.do?pageRech=rav&mots0=NRC;-1;0;9782365491877 978-2-36549-187-7], p.39</ref>), duafoje per impoŝtoj, por la publika administrado de ruboj. Plue, senrubeco enhavas ideon de modera kaj pripensita konsumado, de reuzado de objektoj, kaj brokantaj aĉetadoj: tial senrubeco fine estas monŝparema.<br>
* '''"Senrubeco detruas oficojn"'''
:Fakte: Jes ja, disvolviĝo de la senrubeco endanĝerigus oficojn en la pakuma sektoro, sed tia argumento estas same diri "oni devas fumi por protekti la oficojn de la tabaka sektoro", kaj multe da oficoj estus kreendaj ĉe loka agrikulturo, reuzigada kaj riparada sektoro, ktp.<br>
* '''"Senrubeco estas ekologi-ekstremula modo"'''
:Fakte: Tio estas ofta argumento de tiuj, kiuj misopinias, ke senrubeca vivmaniero povus malvastigi ilian propran ĝuadon, kaj tiel provas malfidindigi ĝin. Fakte, senrubeco taŭgas por ĉiuj, kiukiuj konscias pri la [[Ekologia premsigno|spuroj]], kiujn ili postlasos en la medio.
 
== Citaĵoj ==
 
''"Se ni volas antaŭeniri al malmulte poluanta daŭriĝebladaŭripova socio, ni bezonas pensigi konsumantojn pri iliaj aĉetoj."''<ref name=citaĵoj>https://ecowarriorprincess.net/2019/07/25-inspiring-quotes-plastic-free-zero-waste/</ref><br>
[[David Suzuki]]<br>