Retoriko: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) esperantigita parametro, formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj |
Alifono (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 3:
# Esprimi sin parolante por konvinki aliajn (retoriko kiel aktiveco). Retoriko kiel aktiveco estas la baza homa faraĵo kaj observeblas ĉiam en ĉiuj kulturoj.
# La arto, en kiu oni studas kaj okupiĝas pri konvinka paroleco, ĉi-sube [[stilistiko]], [[argumento (filozofio)|argumentado]], [[estetiko]] (retoriko kiel fako). Retoriko kiel fako estas specifa historia tradicio, kiu ligiĝas al specifaj kulturoj en Eŭropo kaj iliaj kolonioj, ĉefe en Nordameriko. Estis en la [[antikvo|antikva]] [[Ateno]] (en la kvara jarcento [[A.K.E.|a.K.
# En ĉiutaga lingvo, la vorto retoriko ofte uziĝas kiel ''parola formo'' kontraste al ''enhavo'' ("nur estas retoriko", "malplena retoriko"). Tiu uzado rilatas al la malnova klasika diskuto inter retoriko kaj filozofio ([[Platono]]) kaj parte al la okupiĝo pri naivecaj kaj neartaj diraĵoj de la [[romantikismo|romantikisma periodo]].
== La klasika retorika sistemo ==
Retoriko estis ekde ĉirkaŭ la 5-a jarcento a.K.E. vera fako, kun instruistoj kaj ellaborita lernsistemo<ref>(nl) Claes, Paul & Hulsens, Eric, ''Groot retorisch woordenboek, lexicon van stijlfiguren'' (2015), pp. 7 - 9. <nowiki>ISBN 978 94 6004 199 0</nowiki>.</ref>. La libro "''Institutio oratoria''" de [[Kvintiliano]] povas esti konsiderata kiel la rezulto, kaj eble ankaŭ la kulmino de kvin jarcentoj da teorioj kaj edukado en [[elokventeco]], "diris Piet Gerbrandy<ref>(nl) Marcus Fabus Quintilianus, ''De opleiding tot redernaar, vertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Piet Gerbrandy'' (2001), 9 - 22, 342, 394, 583. <nowiki>ISBN 90 6554 423 2</nowiki>.</ref>.
<U>La tri parolĝenroj:</U>
* 1. ''genus judiciale'' (γένος δικανικόν), kutime ''jura parolo'' aŭ ''leĝeja parolo'': traktas pri farita aŭ nefarita kaj okazita aŭ neokazita.
Linio 49 ⟶ 51:
* [[Kvintiliano|Marcus Fabius Quintilianus]] (ca. 35 - ca. 95)
==
"[[Retoriko (libro)|Retoriko]]" estas ankaŭ la titolo de tiutema verko de [[Ivo Lapenna]], aperinta en [[1950]].
== Bildgalerio ==
<gallery widths="230" heights="230">
Dosiero:Plato-raphael.jpg|[[Platono]] klariganta la diferencon inter vera kaj falsa retoriko.
Dosiero:Holbein-erasmus.jpg|[[Erasmo de Roterdamo|Erasmo]] elstaras pri klasika retoriko.
Dosiero:John Milton - Project Gutenberg eText 13619.jpg|[[John Milton|Johano Milton]], angla poeto kaj retorikisto.<!-- thumb|maldekstra|180px|en:'''John Milton''', English poet and rhetorician--> ▼
</gallery>▼
== Vidu ankaŭ ==
Linio 67 ⟶ 76:
* [[Prediko]]
* [[Eristiko]]
▲Dosiero:Plato-raphael.jpg|[[Platono]] klariganta la diferencon inter vera kaj falsa retoriko.<!-- thumb|maldekstra|180px|en:Plato outlined the difference between true and false rhetoric. -->
▲Dosiero:Holbein-erasmus.jpg|[[Erasmo de Roterdamo|Erasmo]] elstaras pri klasika retoriko.<!-- thumb|maldekstra|180px|en:'''Desiderius Erasmus''' was an exponent of classical rhetoric -->
▲Dosiero:John Milton - Project Gutenberg eText 13619.jpg|[[John Milton|Johano Milton]], angla poeto kaj retorikisto.<!-- thumb|maldekstra|180px|en:'''John Milton''', English poet and rhetorician-->
▲</gallery>
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}(eo) Retoriko en Esperanto
* http://americanrhetoric.com (angla)▼
(nl) [http://www.speakspeak.be SpeakSpeak], helpas venki paroltimon
== Referencoj ==
{{Ĝermo|lingvistiko}}
{{Bibliotekoj}}
| |||