Joniga radiado: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj) |
riparas lingvajn kaj gramatikajn kaj sintaksajn problemojn |
||
Linio 1:
Sub la nomo '''joniganta radiado''' oni aludas aron da fenomenoj tre gravaj el [[Fiziko|fizika]] sed ankaŭ el teknologia, biologia kaj medicina vidpunktoj.
[[Dosiero:Alfa beta gamma radiation.svg|300px|eta|[[Alfa-radiado]] (He<sup>2+</sup>) estas
[[Beta-radiado]] (e<sup>−</sup>) estas haltigita per [[aluminio|alumini]]folio.<br>[[Gama-radiado]] ([[Rentgena radiado]], energiriĉaj [[fotono]]j) estas plejparte haltigita per dika muro el preferinde densa materialo kiel [[plumbo]].]]
La [[Iksradio|ikso-]] kaj [[gama-radiado]]j estas fenomenoj tute similaj en sia naturo al la videbla lumo, parto de la t.n. [[elektromagneta spektro]], kiu ankaŭ inkludas aliajn fenomenojn kiel la [[radio-ondo]]jn aŭ la [[Ultraviola radiado|ultraviolan]] kaj [[Infraruĝa radiado|infraruĝan]] lumojn. Ĉiuj havas la saman rapidon en la vakuo, sed diferenciĝas en la ondaj proprecoj, t.e. la frekvenco kaj la ondolongo, kaj la individua energio de la senmasaj je kiuj ili kunmetiĝas, la [[fotono]]j.
Linio 18 ⟶ 15:
Ekzemploj de tiuj ĉi ''partiklaj radiadoj'' estas:
▲- la [[Pozitrono|pozitrona]] (aŭ pozitiva beta) radiado, t.e. la elsendo de pozitivŝarĝaj elektronoj fare de kelkaj nuklidoj,
▲- la neŭtrona radiado, elsendo de [[neŭtrono]]j ĉefe dum la nuklea [[fisio]],
▲- la generado kaj akcelado de partikloj (ekz. protonoj) per elektronaj rimedoj, kiaj la [[Partikla akcelilo|akceliloj]].
Kial oni konsideru kune ĉi tiujn aparte malsamnaturajn fenomenojn?
El vidpunkto praktika, oni povas profiti la jonigadon por utilaj celoj. Ekzemple, oni povas ŝanĝi la ĥemiajn proprecojn de iu materio, ĝin submetante al [[surradiado]]. Ekzemploj de tia aplikado estas la radiaktivaj fulmoŝirmiloj (kiuj uzas la jonigadon de la ĉirkaŭa aero por, teorie, pli allogi la fulmojn), la incendidetektiloj, la polimerado de plastaj materioj, ktp. En tiuj kazoj oni povas uzi kaj partiklajn kaj elektromagnetajn radiadojn, kaj la elekto nur dependas de la specifaj detaloj dezirataj.
| |||