Okulvigno: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Lumass (diskuto | kontribuoj)
nur ĉefe tajpaj korektoj
Linio 34:
La [[floro]]j staras en pluropaj [[grapolo]]j ĉe 20 ĝis 50 cm longaj [[skapo]]j, kiuj ekkreskas en la foliakselojn. Je infloresko formiĝas du ĝis tri [[guŝo]]j, ankaŭ ekzistas kvar kaj pli. La floroj staras super la folioj kaj havas [[nektario]]j por logi insektojn. Tamen dominas [[mempolenigado]].
 
La guŝoj estas glataj ka 15 ĝ 25 cm longaj. SIliIli estas cilindroformaj kaj iom kurbaj. Dum uzmatureco kiel legomo la guŝoj estas verdaj, flavaj aŭ prpurajpurpuraj, dum la sekmaturiĝo la verdaj kaj flavaj formoj fariĝas brunaj. La [[semo (planto)|semoj]] estas renformaj. La surfaco de la semoj estasglataestas glata aŭ sulka, la koloro povas esti blanka, kremblanka, verda, ruĝa, bruna aŭ nigra. Ofte ili havas „okulon“, t.s. ke la blanka [[hilumo]] estas ĉikaŭita de alia koloro.
 
== Enhavosubstancoj ==
100 g maturaj semoj enhavas avaraĝe 24,8 g [[proteino]], 1,9 g graso, 6,3 g fibroj kaj 63,6 g [[karbonhidrato]]j. Jenaj vitaminoj enestas: 0,74 mg [[tiamino]], 0,42 mg [[riboflavino]] kaj 2,8 mg [[niacino]]. La proteino enhavas relative multe de la animoacidojaminoacidoj [[lisino]] kaj [[triptofano]],sed relative malmulte da [[metionino]] kaj [[cistino]].
 
== Kultivado ==
Linio 45:
Ĝi estas precipe kultivata en la humidaj tropikoj, sed ankaŭ en sekaj regionoj. la planto ne toleras froston. Por ricevi grandan rikolton necesas bona akvoprovizo.
 
La planto ne havas grandajn postulojn al la grundo. Ĝi plej bone kreskas sur bone drajnitajdrenitaj sablaj aŭ sablo-lomaj grundoj ĉe [[pH-valoro]] inter 5,5 kaj 6,5.
 
== Homa uzo ==
La okulvigno estas manĝataj en ĉiuj kreskostadioj kiel legomo. Junaj, verdaj folioj estas manĝataj kiel [[spinaco]] en Ariko. nematruaj guŝoj ankaŭ estas manĝatajkielmanĝataj kiel legomo. Verdaj semoj estas kuiritaj aŭ konservitaj. Sekaj semoj estas same manĝebla. La semoj ankaŭ povas ĝermi kaj tiam konumeblakonsumebla kiel mungoŝosoj.
 
En [[Bahia|bahiaBahia (ŝtato el Brazilo) kuirejokuirarto]] la nigraj okuloj de la semoj estas forigataj, same la haŭtotegumento. la semo estas muelata kaj el la faruno oni faras [[Acarajé|akaraĵeon]], tipantipa bahianbahia manĝaĵonmanĝaĵo.
 
La okulfaboj nomiĝas hebree ''rubija'' (arabe: ''lubiya'') kaj estas kiel mielo kaj pomo ĉefa manĝaĵo de la ''[[seder]]'' dum ''[[roŝ haŝanaĥ]]'', la juda spirita novjaro.