|
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo = Nilo
| alia_nomo = {{LingvoKunNomo|Lang-ar|arab|النيل|t=an-nīl}}
| kategorio = rivero
<!-- *** Dosiero *** -->
| notoj =
}}
'''Nilo''' ([[Araba lingvo{{lang-ar|arabe]]: النيل |t=''an-Nīl''}}), en Nordorienta [[Afriko]], estas unu el la du plej longaj [[rivero]]j sur la planedo Tero aŭ eĉ [[Listo de riveroj laŭ longo|la plej longa]].<ref> http://www.britannica.com/EBchecked/topic/415347/Nile-River Nile River [[Encyclopædia Britannica]]</ref> Ĉu Nilo estas pli longa ol [[Amazono (rivero)|Amazono]] en [[Sudameriko]], ankoraŭ estas temo de [[Listo de riveroj laŭ longo|multaj debatoj]]. Tio estas plejparte pro du faktoj: unue, la longecoj de riveroj ŝanĝiĝas dum tempo (speciale en [[ebenaĵo]]j, kie riveroj ofte ŝanĝas siajn vojojn), kaj due, la punkto, el kiu oni mezuras la longecon de rivero, ne ĉiam estas klara.
Ĝi estas 6,853 {{unuo|6853|km}} longa. La Nilo estas "internacia" rivero, ĉar ties akvofontoj estas kunhavataj de dekunudek unu landoj, nome, [[Tanzanio]], [[Ugando]], [[Ruando]], [[Burundo]], [[Demokratia Respubliko Kongo]], [[Kenjo]], [[Etiopio]], [[Eritreo]], [[Suda Sudano]], [[Sudano]] kaj [[Egipto]].<ref>{{Cite journal|last=Oloo|first=Adams|title=The Quest for Cooperation in the Nile Water Conflicts: A Case for Eritrea|journal=African Sociological Review|year=2007|volume=11|issue=1|url=http://www.codesria.org/IMG/pdf/07_Oloo.pdf|accessdate=25a Julio 2011}}</ref> Partikulare, la Nilo estas la unuaranga akvofonto de [[Egipto]] kaj [[Sudano]].<ref name="hdl.handle">Mohamed Helmy Mahmoud Moustafa Elsanabary{{Cite journal
| url = http://hdl.handle.net/10402/era.28151
| title= Teleconnection, Modeling, Climate Anomalies Impact and Forecasting of Rainfall and Streamflow of the Upper Blue Nile River Basin
== Etimologio ==
La vorto "Nilo" venas el la [[greka]] vorto ''{{lang|grc|Neílos}}'', kiu signifas rivera [[valo]].
[[Dosiero:Iteru.png|maldekstra|frameless|165px|alt=Word for the Nile in the ancient [[Egyptian language]]]]
En la antikva [[Egipta lingvo]], la Nilo estis nomita ''Ḥ'pī'' aŭ ''Iteru'', kun signifo "rivero", reprezentita per [[hieroglifoj]] montritaj maldekstre (laŭlitere ''itrw'', kaj 'akvo' determinative).<ref>{{Cite book|author = Faulkner, Raymond O.|title= Concise Dictionary of Middle Egyptian|year=1962|publisher=Griffith Institute|page=33}}</ref> En [[Kopta alfabeto|kopta]], la vortoj ''piaro'' (Sahidia) aŭ ''phiaro'' (Bohairia) kun signifo "la rivero" (lit. p(h).iar-o "la.kanalo-granda") devenas el la sama antikva nomo.
LALa moderna nomo ''Nilo'' kaj la arabaj nomoj ''en-Nîl'' kaj ''an-Nîl'' ambaŭ derivas el la [[latina]] ''{{lang|la|Nilus}}'' kaj tiu el la [[Antikva greka|greka]] {{lang|grc|Νεῖλος}}.<ref name="OED">{{Cite book|title=[[Oxford English Dictionary]]|edition=3|date=Decembro 2009|publisher= [[Oxford University Press]]|location=Oxford, England|chapter=Nile}}</ref><ref name=EB>"[[s:1911 Encyclopædia Britannica/Nile#Name|Nile]]" ĉe ''Encyclopædia Britannica'', 11a eld., Vol. 19. 1911. Ĉe [[s:Main Page|Wikisource]].</ref> Krom tio, tamen, la etimologio estas disputata.<ref name=EB/><ref> Vidu: Carles Múrcia (2006). [http://www.aulaorientalis.org/AuOr%20escaneado/AuOr%2025-2007/AuOr%2025-2007-2/2/U-2-5-Murcia-Nil-amazic.pdf ''Νεῖλος: El nom grec del riu Nil pot ser d’origen amazic?''] ''Aula Orientalis'' '''24''': 269-292</ref> Unu ebla etimologio derivas el la [[Semida lingvaro|semida]] ''Nahal'', kun signifo "rivero".<ref>{{Cite web|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=Nile&allowed_in_frame=0 |title=Nile |publisher=Online Etymology Dictionary |accessdate=20a Januaro, 2013}}</ref> La standardaj modernaj nomoj "Blanka Nilo" kaj "Blua Nilo" referencas al la riveraj ĉefaj akvejoj kaj derivas el arabaj nomoj iam aplikitaj nur al la etendoj en [[Sudano]] de la akvejoj kiuj kuniĝas ĉe [[Ĥartumo]].<ref name=EB/>
== Geografio ==
<gallery mode="packed">
Image:Nile riverboat, 1900.jpg|Riverboatoj sur Nilo, Egipto 1900
Image:Nile.jpg|<center>Vido de Nilo el ŝipo, inter Luksor kaj Asuano en Egipto
Image:EternalNile.JPG|<center>Marĉo ĉe Nilo
Image:Africa11 016.jpg|<center>La Nilo en Ugando
Image:Nile in Uganda - by Michael Shade.jpg|<center>Riverboato trapasanta la Nilon en Ugando
Image:Murchison Falls 573x430.jpg|<center>[[Murĉisona Akvofalo]] en Ugando, inter [[Lago Viktorio]] kaj [[Lago Kjoga]]
Image:Lights along the Nile.jpg|Urbolumoj difinas la rivervalon dum ĝi serpentumas tra la dezerto
Image:Valley of Nile.jpg|Valo de la Nilo ĉe [[Luksoro]], Egipto
File:Nile-River1.ogg|Rivera kaj monta pejzaĝo ĉe Nilo
File:Nile-River-Cruise.ogv|Loĝantoj de la bordoj de la Nilo
</gallery></center>
== Bibliografio ==
| 