Abovjan: Malsamoj inter versioj

'''Abovjan''' aŭ '''Abovian''' (armene : Աբովյան ), estas urba kaj urba municipa komunumo en [[Armenio]] ene de la provinco [[Kotajko]] . Ĝi situas 16 kilometrojn nordoriente de [[Erevano]] kaj 32 kilometrojn sudoriente de la provinca ĉefurbo [[Hrazdan]]. Laŭ la censo de 2011, la loĝantaro de la urbo estas 43.495, malpli ol 59.000 raportitaj ĉe la censo de 1989. Nuntempe la urbo havas proksimuman loĝantaron de 35,400 laŭ la oficiala takso de 2016.

 

Abovjan kovras areon de ĉirkaŭ 11 kvadrataj kilometroj.

 

La nuna Abovjan antaŭe ekzistis kiel malgranda vilaĝo konata kiel ''Elar''. En 1961, la vilaĝo estis renomita ''Abovjan'' honore al la armena elstara verkisto [[Ĥaĉatur Abovjan]]. En 1963 oficiale fondiĝis la urba komunumo Abovjan.

 

[[Dosiero:Abovyan central square.jpg|eta|maldekstre | thumb | Ĉefplaco de Abovjan]]

 

Smbatianc ankaŭ trovis urartan kojnoskribon el la 8-a jarcento a.K. kiu estis tie forlasita de la reĝo [[Argiŝti la 1-a|Argiŝto la 1-a]], kiu rilatas al la konkero de la "lando de Darani" (la antaŭ-Urarta nomo de nuntempa Abovjan-areo).

 

== Geografio kaj klimato ==

Abovjan estas konstruita sur Kotajka altebenaĵo inter la riveroj Hrazdan, Azat kaj Getar je alteco de 1.450 metroj super la marnivelo. Ĝi estas ĉirkaŭita de vulkano Gutanasar de [[Geghama montaro|montoj Gegham]] de nordo, monto Hatis oriente, altaĵoj de Nork sude, gorĝo Hrazdan okcidente kaj monto Ara nordokcidente. La klimato estas kontinenta kaj seka kun relative varmaj someroj kaj malvarmaj vintroj.<ref name="Climate-Data.org"> {{citaĵo el la reto|url = https://en.climate-data.org/location/21596/|titolo= Climate: Abovyan|eldoninto= Climate-Data.org|alirdato= 15an de aŭgusto 2018}} </ref>

 

== Loĝantaro ==

Pli ol 90% de la loĝantaro estas etnaj armenoj, ĉefe de la [[armena diasporo]], kiu estis translokigita el [[Armenoj en Sirio|Sirio]], [[Armenoj en Irano|Irano]] kaj [[Armenoj en Libano|Libano]] dum la 1960-aj jaroj.

 

 

Laŭ la censo de 2011, Abovjan estas la 5-a plej granda urbo en Armenio laŭ loĝantaro.

 

== Religio ==

La plimulto de la loĝantaro de Abovjan estas [[armenoj]], kiuj apartenas al la [[Armena Apostola Eklezio]].

 

 

== Kulturo ==

Abovyan havas kulturan palacon, publikan bibliotekon kaj komunuman krean centron por infanoj kaj adoleskantoj. La urbo ankaŭ estas hejmo de muzeo malfermita en 1982 kaj dediĉita al la frateco kaj amikeco inter la armenaj kaj rusaj nacioj. La ĵus renovigita teatro de Abovjan havas regulan horaron de teatraj spektakloj.<ref>[http://www.panorama.am/am/news/2015/10/02/theater/1455814 Abovyan festivals]. panorama.am (2015-10-02)</ref>

 

 

La urbo antaŭe havis kinejon dum la sovetiaj tagoj. Tamen ĝi nuntempe estas uzata kiel komerca centro.

 

Estante proksimume situanta en nordorienta parto de la landa ĉeburbo Erevano, Abovjan estas rekte ligita al ĝi per busoj kaj mikrobusoj funkciantaj 24 horojn tage. La Aŭtovojo H-1 ligas Abovjan kun Erevano, dum la Aŭtovojo M-4 ligas la urbon kun la resto de Armenio.

 

 

== Ekonomio ==

Abovjan estis fondita de la sovetianoj kiel industria urbo. Ĝi havis multajn grandajn industriajn firmaojn ĝis la [[Dissolvo de Sovetunio|falo de Sovetunio]], inkluzive de betona fabrikejo, ŝtonprilabora fabrikejo kaj kemia fabrikejo. La urbo havas industrian distrikton situantan en la sudo de la urbo. La sektoro estas sufiĉe diversigita inkluzive de pluraj specoj de pretaj varoj kaj servoj, kiel konstruaj materialoj, prilaboritaj manĝaĵoj kaj trinkaĵoj, medikamentoj kaj polimeraj produktoj.

 

Gravaj firmaoj por konstruado de materialoj produktas la Suardi Armenian Factory ekde 1963, Armstone Plant ekde 1996, Multi Group Stone ekde 2002, kaj Italasphalt Factory ekde 2015. Alkoholaj trinkaĵoj ankaŭ estas produktitaj de pluraj fabrikejoj inkluzive de la Samkon Brandy Factory ekde 1970, Kotayk Brewery ekde 1974, kaj la Fabrikejo Ginevan por vino, brando, biero kaj endosigitaj manĝaĵoj, ekde 2011. La Arpimed Farmacia Entrepreno funkcias ekde 1999, dum la Fabriko Poli-Serv por polimeraj produktoj funkcias ekde 2001. Procesita manĝaĵo funkcias produktita de Tamara Fabrikejo por laktaĵoj kaj dolĉaĵoj ekde 1988, de la Luma Fabriko por viandaj produktoj kaj [[Ĉipso|ĉipsoj]] ekde 1995, de la Fabrikejo Sipan por endosigitaj manĝaĵoj kaj nealkoholaĵoj ekde 2003, kaj de la Tamara Manĝaĵa Entrepreno por facilaj manĝaĵoj ekde 2007.

 

[[Dosiero:Աբովյանի թիվ 7 հիմնական դպրոց1.jpg|eta|thumb | maldekstre | Lernejo numero 7 de Abovjan.]]

Abovjan havas 10 publik-edukajn lernejojn, 9 infanĝardenojn kaj 2 ŝtatajn mezlernejojn.

La urbo havas muzikan akademion kaj artlernejon.

 

[[FC Kotayk]] fondita en 1955, estas unu el la plej malnovaj futbalaj kluboj en Armenio kiu reprezentis la urbon Abovjan ĝis 2005. Kiel multaj aliaj futbalaj kluboj en la lando, FC Kotayk estis devigita flankenlasi la armenan futbalan ligon kaj sekve de profesia piedpilko en 2005, pro al financaj malfacilaĵoj.

 

La urbo estas hejmo de la Urba Stadiono Abovjan malfermita en 1966 kun sidlokoj por 3.946 personoj, kaj ankaŭ la sporta kaj kultura centro Gagik Carukjan.

 

Abovjan estas [[ĝemelurbo]] de:

 

== Vidu ankaŭ ==

 

== Referencoj ==

[[Kategorio:Urboj de Armenio]]