5-a de marto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eventoj: Kontraŭĉinaj tumultoj komencitaj
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 34:
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1917]]: Venkita de germana militestro [[August von Mackensen]] [[Rumanio]] subskribis enkondukan [[armistico]]n kun [[Centraj Potencoj]] ([[Germana Regno]] kaj [[Aŭstrio-Hungario]])
** [[1918]]: [[Ĉifro]] ADFGVX estis uzita unuafoje en radiodisaŭdigoj de [[Germana Imperiestra Regno]]; bolŝevikaregistaro de [[Rusio]] translokigistranslokis la [[ĉefurbo]]n de [[Sankt-Peterburgo|Petrogrado]] al [[Moskvo]]
* [[1933]]: En Tria [[Germana Regno]] okazis parlamenta baloto - [[Nacisocialisma Germana Laborista Partio]] akiris preskaŭ 44% de voĉoj
* [[1933]]: [[Granda Depresio]]: prezidanto [[Franklin D. Roosevelt]] anoncis "bankan ferion", fermante ĉiujn usonajn [[banko]]jn kaj suspendante [[financo|financajn]] transakciojn
Linio 40:
* [[1938]]: [[Hispana Enlanda Milito]]: komenciĝis marbatalo de [[kabo (geografio)|kabo]] Palos (ĉ. 70 [[marmejlo]]jn orienten de [[Kartaĥeno (Hispanio)|Kartaĥeno]])
* [[Dua mondmilito]]:
** [[1940]]: [[Germana okupado de Pollando]]: [[Gestapo]] en [[Kalisz]] arestis ĝis tiu ĉi tago 734 personojn; [[Moskvo]]: oficiala komuniko pri fikso de la nova soveta-germana [[landlimo]] de 1500 km; [[Politburoo]] de la [[Centra Komitato de Komunista Partio de Sovetunio]] decidis ekzekuti 14 700 de [[poloj|polaj]] [[militkaptito|militkaptitaj]] [[oficiro]]j el [[Kozelsk]], [[Ostaŝkov]] kaj [[Starobilsk]] kaj 11 000 polajn civilulojn malliberigitajn sur [[Orientaj Limregionoj|orientaj teritorioj]] de la [[Dua Pola Respubliko]] - [[masakro de Katin]] komenciĝis; [[finnoj|finna]] registaro petis [[Okcidenta Eŭropo|Okcidentan Eŭropon]] prokrasti [[4-a de marto|postulatan aferon]] ĝis la 12-a de marto; registaro de [[Britio]] ekblokis ŝiptrafikon kun germana [[karbo]] transportata al [[Italio]] (ĝis la 10-a de marto) - haltigante 15 italajn ŝipojn
** [[1941]]: [[Lublin]]: laŭ oficialaj donitaĵoj en la [[Kastelo de Lublin]] estas 1861 malliberuloj; bulgara registaro opiniis finita mision de pola delegito en [[Sofio]]; [[Nov-Jorko]]: ''Krio de malespero el [[tajgo|siberiaj arbaroj]]'' - artikolo de Piotr Yolles el "Nowy Świat" pri tragika sorto de [[deporto|deportitaj]] polaj familioj; [[Mediteraneo]]: komenco de transporto de la brita ekspedicia korpuso al [[Grekio]] - ĝis la 2-a de aprilo, ĉe minimumaj komplikaĵoj, oni transportis 58 mil homojn - 25 ŝipoj perdiĝis, kutime post el[[ŝarĝo]], kaj nur 7 kadre de [[konvojo]]j
** [[1942]]: En [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] ĉesis aperi [[judoj|juda]] [[konspiro|konspira]] revuo "Morgenfreiheit"; [[Britio]]: enkonduko de universala soldatservo por viroj ĝis 45-a vivjaro, kaj de labordevo por virinoj de 18-a ĝis 31-a vivjaro; [[Indonezio|Indonezia]] Fronto: sur [[Javo]] [[japanoj]] okupis [[Batavio]]n
Linio 99:
* [[1827]]: [[Leonid Hlibov]], ukraina poeto, [[fablo]]-verkisto kaj elsonisto, esperantigata de [[Andreo Rogov]] (m. [[1893]])
* [[1830]]: [[Étienne-Jules Marey]], franca [[fiziologio|fiziologo]], pioniro de kino inventinta [[filmilo]]n (m. [[1904]])
* [[1871]]: [[Roza Luksemburg]], komunistino, [[ideologio|ideologiistino]] de la pola kaj germana [[laborista movado]], murdita, esperantigata de la [[Monda Asembleo Socia]] (m. [[1919]])
* [[1873]]: [[Olav Bjaaland]], norvega [[skiado|skiĉampiono]], konkerinto de la [[suda poluso]] dum la ekspedicio de [[Roald Amundsen]] (m. [[1961]])
* [[1887]]: [[Heitor Villa-Lobos]], brazila komponisto, dirigento, pianisto (m. [[1959]])