Mespilo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e tarda -> malfrua
Diversaj lingvaj ĝustigoj.
Linio 19:
}}
 
La '''mespiloMespilo''' aŭ '''mespilbero''' (''Mespilus germanica'' L.) povas signi kaj la [[frukto|frukton]] ('''mespilberon''') kaj la [[arbo|arbon]] (''Mespilus germanica'' L.). La arbo povas esti nomata '''mespilujo''' aŭ '''mespilarbo'''.
 
==Etimologio==
La nomo "mespilo" devenas de la [[latina lingvo|latina]] ''mespilum'', kiukio mem devenas de la [[Greka lingvo|helena]] ''mespilon'', el ''mesos'' kaj ''pilos'', aludantealude al la [[hemisfero|hemisfera]] formo de tiu frukto.
 
== Arbo ==
La mespilujoMespilarbo estas malgranda arbo de la familio [[Rozacoj]]. NeĜi ne devas esti konfuzakonfuzata kun la mespilo ([[lanmespilo]]) de Japanio. La fruktoj ne povas esti konsumakonsumataj apenaŭ rikoltarikoltitaj, sed, en malfrua aŭtuno, necesas lasi la fruktoj alfruktojn velki en la pajlo en loko seka kaj aerumita, fakteaerumata; la fruktoj devas fariĝi de hele brunabrunaj alĝis malhele brunabrunaj. La transformiĝo igas la fruktojfruktojn molaj kaj dolĉaj, dume iamantaŭe la mespiloj estis adstringaj kaj akraj. Por manĝi la mespilon, vi devas depreni la petiolon kaj vi devas suĉi la pulpon sen engluti la semojn.
 
=== Priskribo ===
MespilujoMespilarbo estas malgranda arbo (ĝis 4–5 m de altecoalta) kaj dekun larĝeco ofte supera al la alteco,; ĝi estas decidufolia,decidua (falfolia - perdas la foliarofoliojn en vintro).
La blankaj floroj hermafroditaj estas simplaj kaj ili havas kvin petaloj; la ĝia florado estas tre dekoracia.
 
La florado, kiu estas iom malfrua (majon), okazas postepost la eligo de la folioj. La fruktoj estas malgrandaj pomoj, kiukiuj havas ŝelon raspan kaj kiu estas hele brunabrunaj, ofte iliilin estas kovraj dekovras subtila lanugo; ili estas malgrandaj frukotj: 2-2,5 cm de diametro. Ekzistas ankaŭ fruktoj pli grandaj kaj pli nutraj. La fruktoj restas duraj kaj lignekajlignecaj kun acida saporo ĝis jammalfrue de longeen aŭtuno,; fakte nur postepost la rikolatado enzima transformiĝo de la pulpo, poste la rikoltado, igas ebla laebligas konsumadon. Ĝi estas planto tre rezista al malvarmonmalvarmo, aldone la malfrua florado estas sekvanta alsekvas la lastajlastajn frostiĝojfrostojn.
 
=== Distribuado en naturo ===
La mespilujoMespilarbo estas disvastiĝinta en naturo en suda Eŭropo (ĝis al Germanio) kaj en Malgrandazio, lokokie enmespilarbo kiuestas ili diras ke la mespilujo estaslaŭdire naskiĝinta. Ĝi estastroviĝas ankaŭ en la norda Italio, de Piemonto alĝis Venetio.
 
== Galerio ==