Ekosocialismo: Malsamoj inter versioj

'''Ekologia socialismo''' aŭ '''ekosocialismo'''<ref group="noto">'''eko-''' estas neoficiala, fakliteratura prefikso, kiu povas signifi [[ekologio]],; aliaj uz-ekzemploj estas [[ekoturismo]] kaj [[ekosistemo]].</ref>, '''verda socialismo''', aŭ '''socialisma ekologio''' estas politika ideologio, kiu ligas la tradiciajn celojn de la [[laborista movado]] kaj la [[Naturprotektismo|naturprotektismannaturprotektisma]] movadonmovado. Ĝi estas ideologia kunfandiĝo de [[verda politiko]], [[ekologio]] kaj [[alimondismo]], kaj prezentas ekologian socialismon kiel la nurasolan justajustan rimedorimedon por haltihaltigi la [[Tutmonda varmiĝo|mondvarmigon]] kaj ĝiajn suferigajn rezultojnefikojn.

Kontraste al la kutima ideologio de [[verda partio|verdaj partio]]<nowiki/>j, kiu plej ofte havas [[Socialliberalismo|socialliberalisman]] mondpercepton kaj ne profunde kritikas [[merkatekonomio]]n, ekosocialismo baziĝas sur kritiko de [[kapitalismo]] kaj batalo por [[socialismo]]. Laŭ ekosocialismo, [[kapitalismo]] estas la ĉefa kaŭzo de la ekologiaj problemoj, kaj harmonia vivo kun la naturo eblas nur per kompleta forigo de [[kapitalismo]], [[kunposedo]] de la [[produktadrimedoj]], kaj per riparo kaj starigo de [[Commons|komunejoj]].<ref name="Manifesto1">{{citaĵo el la reto | aŭtoro=Kovel, J. | kunaŭtoro=Löwy, M. | titolo=An ecosocialist manifesto | jaro=2001 |url=http://www.cnsjournal.org/about/an-ecosocialist-manifesto/}}</ref><ref name="Manifesto2">{{citaĵo el la reto | titolo=The Belem Ecosocialist Declaration | jaro=2007 |url=http://www.redandgreen.org/Climate_Change/Belem_Ecosocialist_Declaration.pdf}}</ref><ref>{{citaĵo el la reto | titolo=Produce less, share justly, decide together! | jaro=2020 |url=https://eco-soc.net/manifest/}}</ref>

La unuaj spuroj de la nuntempa ekosocialismo troviĝas en la aŭstria laborista movado de la [[19-a jarcento]]. El la tiel nomata [[Aŭstromarksismo|aŭstromarkisma]] movado en Vieno aperis la [[naturamikoj|naturamikannaturamika movadonmovado]], kiu komencis malkovri kaj savi la naturan belecon por la urbaj laboristoj. El Aŭstrio la movado disvastiĝis en Eŭropo. Post la mondmilito la movado mildigis sian socialisman agadon kaj nuntempe sekcioj havas politike neŭtralajnneŭtralan ĝis milde [[Socialdemokratio|socialdemokratiajnsocialdemokratian]] karakterojnkarakteron.

Dum la fino de la [[20-a jarcento]] la akcelantaakceliĝanta mondvarmiĝo kaj la rezultanta reviviĝo de [[ekofaŝismo]] kreis novan kaj alispecan urĝon por ekosocialisma politiko. TioEl rezultistio alrezultis nova, pli ampleksa analizo de la nuntempa kapitalismo, bazesurbaze de marksismaj, [[Kontraŭimperiismo|kontraŭimperiismaj]] kaj [[Kontraŭfaŝismo|kontraŭfaŝismaj]] teorioj. Ekosocialistoj nuntemplenuntempe estas minoritato en diversaj socialismaj, socialdemokrataj kaj komunismaj partioj, kvankam ĝenerale la rekono de la ekologiaj problemoj kreskas tutmonde. En kelkaj landoj ekzistas specialaj ekosocialismaj partioj aŭ grupoj, kiuj estas sendependaj de tradiciaj partioj.

Ekosocialistoj estas kritikantoj de multaj pasintaj kaj nunaj formoj kaj de [[verda politiko]] kaj de [[socialismo]]. Oni ofte nomas ekosocialismojnekosocialistojn “ruĝverduloj”, t.e. anoj de verda politiko kun klaraj [[Kontraŭkapitalismo|kontraŭkapitalismaj]] vidpunktoj ofte inspiritaj de [[marksismo]]. Ili distingendas disde subtenantoj de [[ekokapitalismo]] kaj [[verda anarkiismo]]. Oni ofte taksas ilin verduloj-“fundamentistoj”. La tiunoma frakcio en la germana partio de [[Alianco_%2790/La_Verduloj|Verduloj]] inkluzivis ekosocialistojn, kaj per tiu nomo oni karakterizis ekosocialistojn ankaŭ en verdaj partioj de aliaj landoj.

Ekosocialistoj kritikas ankaŭ burokratiajn kaj elitecajn teoriojn de [[maŭismo|maŭistoj]], [[stalinismo|stalinistoj]] kaj tiajsubtenantoj de tio, kiajnkion kritikantoj nomas [[burokratia kolektivismo]] aŭ [[ŝtata kapitalismo]]. Ekosocialistoj celas al komuna posedo de la [[produktadrimedoj]] fare de “libere asociitaj produktantoj”, kio eklipsas ĉiujn aliajn formojn de dominado, ĉefe [[genra malegaleco|genran malegalecon]], [[rasismo|rasismon]] kaj [[imperiismo|imperiismon]].<ref name="Manifesto1"/> Rimedoj ofte inkluzivas reestigon de komunejaj terenoj malekontraŭstare kontraŭal [[privata posedo]]<ref name="Guha">Guha, R. kaj Martinez-Alier, J., ''Varieties of Environmentalism: Essays North and South'', 1997</ref>, en kiuj loka regado super resursoj validigas la marksisman koncepton de [[uzvaloro]] super [[ŝanĝvaloro]].<ref name="Kovel">Kovel, J., ''The Enemy of Nature'', 2002.</ref> En la praktiko, ekosocialistoj kreis diversajn strategiojn por mobilizi agadon sur [[Internaciismo|internaciisma]] bazo, evoluigante retojn de individuoj kaj grupoj ĉe la socia bazo, kiuj povu radikale transformi la socion per [[Senperforto|senperfortaj]] “[[Antaŭfigura politiko|antaŭfiguraj]] projektoj” por [[Postkapitalismo|postkapitalisma]] kaj [[Postŝtatismo|postŝtatisma]] mondo.<ref name="Kovel" />

Ene de la partio [[Alianco '90/La Verduloj]] ekzistis la grupo ''Ökosozialisten'', kiu akiris post la retiriĝo de la dekstraj tendencoj en la jaro 1980 decidan rolon. Ĝia reprezentanto [[Rainer Trampert]] estis estrarano ekde 1982 kaj prezidanto en 1987. Poste la anoj de la grupo retiriĝis, iris al aliaj partioj, nome la [[Maldekstra Partio (Germanio)|Maldekstra Partio]] (PDS) aŭ fondis aliajn projektojn. Kialo estasestis la plifortigoplifortiĝo de tiel nomata “[[Realo]]”-alo en la partio, reprezentatareprezentita de la postposta federacia ministro [[Joseph Fischer]], kiujal kiu alo oni riproĉis perfidon perfidiskontraŭ la bazajnbazaj ideojnideoj de la verda movado, subtenissubtenon al la partoprenonpartopreno en militoj kontrastedevie alde la [[pacifismo|pacifisma]] fundamento kaj toleristoleradon de kompromisojnkompromisoj en bazaj politikaj agokampoj, ekzemple [[atomenergio]] (jardeka garantio de funkcio anstataŭ tuja malŝalto).

En la nuna partio [[Die Linke]] estas subgrupo kun la nomo [[Ökologische Plattform]] (Ekologia platformo), kiu estis aktiva en la antaŭa partio PDS. Ĝi estis fondita de personoj, kiuj jam estis aktivaj en la ekologia movado de [[Germana Demokratia Respubliko]] (GBRGDR), ĉu en grupoj de la eklezio, ĉu en naturprotektaj grupoj de [[Kulturligo de GDR|Kulturligo de GBR]]. Ĝi havas bultenon "''Tarantel"'', kiu aperas sur paperosurpapere kaj estas videbla en la retoenrete.