Numerikaj kapabloj en Down-sindromo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Koracio (diskuto | kontribuoj) →Numerikaj kapabloj en kognitiva profilo: fusiform gyrus |
||
Linio 2:
==Numerikaj kapabloj en kognitiva profilo==
Uloj kun [[Down-sindromo]] pleje havas [[intelekta malkapablo|intelektan malkapablon]] (IQ 20-80), kaj iliaj lingvaj kapabloj estas pli malbonaj ankaŭ kompare al ilia inteligento.<ref>Abbeduto L, Pavetto M, Kesin E, Weissman MD, Karadottir S, O’Brien A, Cawthon S. (2001). The linguistic and cognitive profile of Down syndrome: Evidence from a comparison with fragile X syndrome. Down Syndrome Research and Practice. 7(1): 9-15.</ref> Speciale, lingva mallongtempa memoro estas tre malbona ankaŭ kompare al iliaj lingvaj kapabloj.<ref name="Jarrold Baddeley 2000">Jarrold, C., Baddeley, A. D., & Hewes, A. K. (2000). Verbal short-term memory deficits in Down syndrome: A consequence of problems in rehearsal? Journal of Child Psychology and Psychiatry. 40: 233–244.</ref> Pli malsimpla la tasko, des pli granda iĝas tiu diferenco.<ref>Vicari, S., Marotta, L., Carlesimo, G.A. (2004). Verbal short-term memory in Down's syndrome: an articulatory loop deficit? Journal of Intellectual Disability Research. 48(2): 80-92.</ref
Kalkulaj kapabloj de uloj ligas kun sia [[inteligento]]. Lau Caycho kaj liaj kunuloj, la infanoj kalkulis kaj donis ''x'' objektojn en numera spaco ĝis 18, kiel infanoj kun sama aĝo de inteligento.<ref name="Caycho 1991">Caycho L, Gunn P, Siegal M. Counting by Children with Down Syndrome. American Journal of Mental Retardation. 1991;95(5), 575-583.</ref> Aliaj montris, ke tiu ne ĉiam estas rekonebla, ĉar oni havas uzi bonajn metodojn, konvenajn mezurilojn, kaj planka efiko en normigaj testoj de inteligento. Mezuro de inteligenteco en Down-sindromo estas tre malsolida, oni povas mezuri tre malsaman inteligenton ankaŭ en du semajnoj.<ref name="Fidler 2007">Fidler, D.J., Nadel, L. (2007). Education and Children with Down Syndrome: Neuroscience, Development, and Intervention. Mental Retardation And Developmental Disabilities. Research Reviews 13: 262-271.</ref> Rilato kun mensa aĝo estas pli probabla, ĉar laŭ testoj pasiva vortprovizaro, kiu rilatas kun mensa aĝo forte kunmovas al numerika povumo,<ref name="Brigstocke 2008"> Brigstocke, S., Hulme, C., & Nye, J. (2008). Number and arithmetic skills in children with Down Syndrome. Down Syndrome Research and Practice. </ref><ref>Porter J. Learning to count; a difficult task. Down Syndrome Research and Practice. 1999;6(2):85-94. [http://www.down-syndrome.org/reports/99/]</ref> speciale en kalkulado, kiu bazas sur parola sistemo.<ref name="Caycho 1991"/>
==Elementoj de numerikaj kapabloj==
===Lingva sistemo===
Lingva kapablo de uloj estas pleje malbona, precipe lingva labormemoro havas mallarĝan kapaciton. Ne estas surprizo, ke ili ne povas uzi ĝin ankaŭ en matematiko. Ili havas problemon kun lernado de sekvencoj (unufoje lernite ili ne maltrafas ordon); fari mentalajn operaciojn (kiu bazas parte sur lingvaj kapabloj); memori matematikajn konojn longtempe; kaj kompreni matematikajn taskojn. Rolo de lingva sistemo estas montrita per tiu, ke la uloj havas pli ofte neutrologiajn diferencojn en temporala lobo (larĝa fosaĵo de Sylvius, malgranda planum temporale kaj superior temporala gyrus, kaj aliaj) kaj inferior frontala krusto (regiono de Broca).
===Analoga kvantitativa sistemo===
Analoga kvantitativa sistemo estas sendependa de la lingva sistemo, do se la uloj havas problemojn kun matematiko nur pro la lingvo sistemo, la analoga sistemo devas prilabori bone. Komparaj spektaj eksperimentoj kun 2-3 jaraj infanoj kun Down-sindromo kaj Williams-sindromo kun sama mentala aĝo ne povis montri, ke infanoj kun Down-sindromo povas vidi diferencon inter malgrandaj kvantoj. Sed tiu ekzamenoj ne estas konfideblaj, ĉar ili necesas pli tempon por prilabori informon.
Ekzaminte ulojn inter 11 kaj 35 jaroj, oni povis demonstri analogan kvantitativan sistemon: en taksaj taskoj estis efiko de distanco rekonebla, malsame kun uloj kun Williams-sindromo, kiuj ne havis tian efikon inter diferencoj inter 1 kaj 7. Uloj kun Down-sindromo diferencis je aliaj grupoj (kun tipika evoluo kaj Williams-sindromo) kun sama mentala aĝo, ke taksa kapablo korelis kun matematika kapablo, sed nur dum parigo de arabaj nombroj kaj kvantoj.
Parietala lobo laboras pri analoga kvantitativa sistemo; la datoj estas inkonzistaj, ĉu estas anomalioj en tiu regiono. Oni ne povis demonstri anomalion en intraparietalis sulcus.
===Sistemo de arabaj nombroj===
Laŭ Brigstocke kaj lia kunlaboristoj, ke dum tipike evolvantaj infanoj sesjare korelas akureco de adicio de nombroj kun rekonado de longoj kaj grandeco de arabaj nombroj, uloj kun Down-sindromo 11-15 jare nur takso de grando de punktaj aroj korelas kun akureco de adicio, simile al 4-5 jaraj tipike evolvantaj infanoj. La grupo pensas, ke reprezento de nombroj de uloj kun Down-sindromo estas tipika, sed ili malfruas ligi kvantojn kun arabaj nombroj. Nome komparinte ulojn kun Down-sindromo kaj ulojn kun William-sindromo estis uloj kun Down-sindromo ĉe plafono en naŭ taskoj, kaj nur ligi kvantojn kun arabaj nombroj estis escepto.
Oni povis trivi funkcionan anomalion en fusiform gyrus, sed nur dum lingvaj taskoj.
==Notoj==
| |||