Ekonomiaj sektoroj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
de primar- kaj sekundarsektoro
e Korekto de eraraj termino por la jenaj: primara sektoro, sekundara sektoro, terciara sektoro, kvaternara sektoro, kvinara sektoro
Linio 4:
 
== Primarsektoro ==
Ankaŭ [[Unuaranga sektoro|praproduktado]]. La praproduktado plej ofte alportas la krudmaterialojn por produkto. Al tiu ĉi sektoro apartenas ekz. [[agrikulturo]], [[Arbara mastrumado|forstmastrumado]], [[fiŝkaptado]] kaj [[minado]].En la plej multaj landoj de la [[Tria Mondo]] la kvoto de la loĝantaro, kiu laboras en la primarsektoro, estas pli alta ol en la [[industrilandoj]]. Do laŭ la dungiteco en la [[primarsektorounuaranga sektoro|primara sektoro]] oni povas ekkoni la evolustaton de lando.
 
== SekundarsektoroSekundara sektoro ==
La [[Duaranga sektoro|sekundarsektorosekundara sektoro]] ampleksas la produktajn metiojn de [[nacia ekonomio]], tio signifas la transformado de krudmaterialoj ekz. en [[prilabora metio]], [[industrio]], [[metio]], [[energiekonomio]], [[energiprovizado]] kaj [[akvoprovizado]], sed ne [[konstrumetio]]. Sinonime oni ankaŭ uzas la esprimon de '''[[industrio (ekonomiko)|industrisektoro]]'''.
 
Karakteriza por tiu sektoro estas la transformado de varoj el la primarsektoroprimara sektoro, pro kio ĝi estas materialintensiva, energikonsuma kaj ofte poluiga. Produktoproceso per uzado de [[investaĵo]]j estas kapitalintensiva.
 
== TerciarsektoroTerciara sektoro ==
La '''[[terciarsektoroserva sektoro|terciara sektoro]]''' aŭ ankaŭ '''[[servosektoro]]''' ampleksas ĉiujn entreprenojn de nacia ekonomio, kiuj produktas [[servo]]jn. Al tiu ĉi apartenas inter alie jenaj ekonomibranĉoj:
*[[komerco]]
*[[trafiko]], [[loĝistiko]]
Linio 27:
*privataj [[buĝeto]]j
*publikaj buĝetoj, ekz. [[ŝtato]], [[komunumo]]j, [[armeo]] ktp.
En la klasika terciarsektoroterciara sektoro troviĝas servoj kiel purigado, reparado aŭ transportado.
 
En la moderna ekonomio oni mencias ofte la [[informekonomio]]n kiel nova sfero, kiu sekurigu la prizorgadon de organizaĵoj kaj homoj per la ĝustaj informoj je la dezirata tempo. Lastatempe krom tio la sfero de la [[kulturekonomio]] estas objekto de ekonomiscienca esploro kaj de ekonomipolitikaj iniciativoj
Linio 34:
Pro sia naciekonomie grava agado kelkaj branĉoj de la terciarsektoro ofte estas aparte nomataj. Tio koncernas kutime la sferoj komerco, trafiko kaj publikaj buĝetoj. Senchavaj estas tiu ĉi subdivido precipe por servintensivaj [[starejo]]j: urboj kiel [[Frankfurto ĉe Majno]], [[Bonno]], [[Londono]] aŭ [[Parizo]] mastrumas ĉ. 90% de sia [[malneta valorkreado]] en la servosektoro.
 
== KvartarsektoroKvaternara sektoro ==
Ekzistas diferencaj difinoj pri la kvartarsektorokvaternara sektoro. [[Jean Gottmann]] en 1961 difinis la agadoj apartenaj al tiu sektoro, kiel agadoj el la sfero de la terciarsektoroterciara sektoro, kiuj necesigas eksterordinarajn intelektulajn pretendojn kaj elnorman responsecopretecon.
 
Tiuj estas precipe jenaj:
Linio 42:
*'''altteknologio''' kiel [[nanoteknologio]], [[bioteknologio]] ktp.
 
Kelkfoje oni subigas sub la esprimon kvartarsektorokvaternara sektoro ankaŭ nur la tiutempe rapide kreskajn informservojn, do ĉiujn branĉojn, kiuj sin okupas pri la produktado, prilaborado kaj vendado de [[Informo]]j (faktoj kaj scio).
 
Plia difino rigardas la libertempajn kaj amuzadajn servojn kiel kvartarsektoraĵoj. [[Hans Linde]] komprenis la kvartarsektoronkvaternara sektoron en 1977 kiel aro da servoj, kiuj ne estas direktitaj fare de la merkato, sed de la politiko ([[ŝtataj servoj]]).
 
Oni nomas la [[kvartarsektorokvaternara sektoro]]n ankaŭ [[informsektoro]]n. [[Germanio]] ĉitempe evoluas ekde [[servosocio]] al t.n. [[informsocio]].
 
== KvintarsektoroKvinara sektoro ==
Kelkfoje oni uzas tiun esprimon por la [[ruborubmastrumado|senrubiga]] ekonomio.
 
[[Kategorio:Ekonomiaj sektoroj| ]]