Gotika literaturo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta|, |right| → |dekstra| per AWB |
Sj1mor (diskuto | kontribuoj) frank k poe |
||
Linio 2:
'''Gotika literaturo''' (aŭ kelkfoje '''gotika hororo''') estas [[literatura ĝenro]], kiu entenas elementojn de [[Horora literaturo|horora]] kaj [[Romantikismo|romantikisma literaturoj]]. Oni ĝenerale konsentas, ke tiu ĝenro estis inventita de la [[Anglio|angla]] verkisto [[Horace Walpole]], per lia romano ''[[The Castle of Otranto]]'' ([[1764]]).
Ĉefaj proprecoj de gotika literaturo estas teruro (kaj psikologia kaj korpa), mistero, superŝtico, [[fantomo]]j, fantomloĝitaj domoj, [[Gotiko|gotika arkitekturo]], [[kastelo]]j, malhelo, morto, [[Frenezo|frenezeco]], ktp...
== Romana formo ==
Elstara ekzemplo de gotika terura rakonto (kiu ankaŭ estis unu el la unuaj rakontoj de la [[Sciencfikcio|sciencfikcia]] [[ĝenro]]) estas la romano "[[Frankenŝtejno|''Frankenŝtejno aŭ la moderna Prometeo'']]" de la [[Mary Shelley]]. Tiu romano priskribas kiel [[freneza sciencisto]] konstruas vivantan [[Monstro de Frankenstein|monstron]] el partoj de [[Kadavro|kadavroj]]. La [[monstro]] ne havas nomon, sed estas ofte [[Kromnomo|kromnomita]] "la kreitulo", "la monstro" kaj eĉ pli ofte "la [[demono]]".
Teruraj rakontoj pri [[Vampiro|vampiroj]] (kiel "[[Drakulo (libro)|Drakulo]]" de [[Bram Stoker]]), [[Homlupo|homlupoj]] kaj aliaj monstroj ankaŭ estis popularaj kaj oftaj. Aliaj rakontoj traktas religion, la moralajn demandojn pri bono kaj malbono, kaj [[Paradizo|paradizon]] kaj [[Infero|inferon]].
Ĝia karakteriza trajto estas misteraj, kutime supernaturaj kaj sekve hororaj okazaĵoj en mezepokaj gotikaj kasteloj aŭ klostroj, kie senkulpaj bonuloj devas rezisti kontraŭ krimaj perfortuloj. La gotika romano antaŭis modernan historian romanon. Inspiron el ĝi ĉerpis multaj aŭtoroj ([[Walter Scott|Scott]], [[Victor Hugo|Hugo]], [[Honoré de Balzac|Balzac]], [[Edgar Allan Poe|Poe]], [[Charles Baudelaire|Baudelaire]], [[Mark Twain|Twain]], [[Robert Louis Stevenson|Stevenson]], [[Oscar Wilde|Wilde]] k.a.).
== Poeziaĵoj ==
== Klasikuloj de la gotika romano ==▼
La plej fama gotika poeto estis [[Edgar Allan Poe]], kiu verkis terurajn kantojn. Tiuj kantoj traktis la malhelajn timojn kaj [[Volupto|voluptojn]] kaŝitajn en la [[Psikologio|homa psiko]]. Poe estis unu el la patroj de gotika literaturo pro la amkantoj kaj la misteraj rakontoj, kiujn li verkis. Lia poezio elvokas fortajn emociojn kaj estas karakterizita per tia speciala [[Ritmo (poezio)|ritmo]]. Laŭdire [[Charles Baudelaire]], la patro de moderna poezio, estis legante ĝin ĉiutage. La sufero kaj soleco en la vivo de la verkisto estis esprimitaj en terura kaj sonĝa kreaĵo. Liaj rakontoj estas plenaj de [[Halucino|halucinoj]] kaj penetras la mondon de la [[Frenezulejo|frenezuloj]], esprimante sian timon kaj doloron kaj priskribante daŭran [[Koŝmaro|koŝmaron]], kiu neniam finiĝas. Sub la influo de [[opioido]], Poe elĉarpis sian [[Subkonscio|subkonscion]] kaj eltiris el ĝi profundajn zorgojn pri furiozaĵoj, [[torturo]] en [[Entombigo|entombigaj]] [[Kaverno|kavernoj]] kaj senlima doloro en ĉi tiu mondo.
* [[Horace Walpole]] - La kastelo de Otranto ([[1764]])
Linio 14 ⟶ 22:
* [[Matthew Gregory Lewis]] - Monaĥo ([[1796]])
* [[Charles Robert Maturin]] - Vaganto Melmoth ([[1820]])
*Victor Hugo - Notredame de Paris (La Ĝibulo de Notre Dame) ([[1831]])
[[Kategorio:Anglalingva literaturo]]
| |||