Marŭan la 1-a: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e {{Umajadaj kalifoj}}
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
{{Informkesto reganto}}
| titolo = [[kalifo]] de la [[Umajida Kaliflando]]
'''Marŭan la 1-a''' aŭ ''Marŭān ibn al-Ḥakam'' (623-685) (en [[araba]]: مروان بن الحكم) estis la kvara [[kalifo]] de la [[Umajida Kaliflando]], kiu ekhavis la kontrolon de la dinastio post lia kvazaŭkuzo Muaŭija la 2-a abdikis en 684. La ascendo de Marŭan, nome la plej influa membro de la klano, markis ŝanĝon en la stirpo de la umajida dinastio el posteuloj de [[Abu Sufjan ibn Harb]] por iĝi posteuloj de Al-Hakam ibn Abi al-As, estinte ambaŭ nepoj de Umaja ibn Abd Ŝams (kiu nomigis la dinastion). Al-Hakam estis nevo-kuzo de la tria el la [[Kvar Justaj Kalifoj]] nome [[Uthman ibn Affan]].
}}
'''Marŭan la 1-a''', {{lang-ar|مروان بن الحكم|t=''Marŭān ibn al-Ḥakam''}} (623-685) (en [[araba]]: مروان بن الحكم) estis la kvara [[kalifo]] de la [[Umajida Kaliflando]], kiu ekhavis la kontrolonregadon de la dinastio post lia kvazaŭkuzo MuaŭijaMu'aŭija la 2-a abdikis en 684. La ascendo de Marŭan, nome la plej influa membro de la klano, markis ŝanĝon en la stirpobranĉo de la umajida dinastio el posteuloj de [[Abu Sufjan ibn Harb]] por iĝi posteuloj de Al-Hakam ibn Abi al-'As, estinte ambaŭ nepoj de Umaja ibn Abd Ŝams (kiu nomigis la dinastion). Al-Hakam estis nevo-kuzo de la tria el la [[Kvar Justaj Kalifoj]] nome [[Uthman ibn Affan]].
 
La profeto [[Mahomedo]] sendis ambaŭ kaj ilian patron, Hakam ibn al-Aas'As, al ekzilo, kun la ordono nereveni. Dum la regado de Uthman, li ordonis la revenon de Marŭan kaj eble de lia patro. Marŭan profitis sian rilaton kun la kalifo kaj estis nomumita guberniestro de [[Medino]]. Variaj postaj historiistoj kiel [[Ibn Tajmija]] kaj la [[Sunaismo|sunaistoj]] ĝenerale demandas sin pri la aŭtenteco de tiu historio, ĉar ĝi ne venas de verkisto post la morto de Mahomedo.
 
Oni diras, ke dum la "[[Kamel-batalo]]" Marŭan ibn al-Hakam pafis sagon al la femuro de la generalo Talha, pro kio li mortis. Marŭan mortigis Talha revenĝe pro lia perfido al la tria kalifo Uthman.
 
Marŭan estis elpostenigita de [[Ali ibn Abi Talib|Ali]], kaj estis reenpostenigita de MuaŭijaMu'aŭija la 1-a. Marŭan perdis finfine sian urbon kiam Abd Allah ibn al-Zubajr ribelis kontraŭ [[Jazid la 1-a]]. De tie, Marŭan iris al [[Damasko]], kie li estis proklamita kalifo post la abdiko de MuaŭijaMu'aŭija la 2-a.
 
La mallongdaŭra regado de Marŭan estis markita de interna milito inter la Umajidoj same kiel de milito kontraŭ Abd Allah ibn al-ZubayrZubajr kiu plue regis en [[Heĝazo]], [[Irako]], [[Egiptio]] kaj partoj de [[Sirio]]. Marŭan venkis en la interna milito de la Umajidoj, kies rezulto estis ke la nova dinastio de la [[Umajida Kaliflando]] venis al [[Umajida Kaliflando|marŭanidoj]], kiuj anstataŭis la linion de sufjanidoj. Li povis rekuperirekonkeri Egiption kaj Sirion el Abdullah, sed li ne povis definitive venki lin tute. La [[Ĥariĝismo|Ĥariĝistoj]], dume, estis establintaestablintaj sendependan ŝtaton en Centra Arabio kaj estis okazintaj tumultoj en la teritorioj de la aktualaj Irano kaj Irako.
 
Li estis la patro de Abd al-Aziz (patro de Umar la 2-a), de [[Abd al-Malik ibn Marŭan|Abd al-Malik]], kiu sukcedis lin kaj de Al-Himar (patro de [[Marvano la 2-a|Marŭan la 2-a]]).