Juda diasporo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
korektis "pruinti->prunti" kaj [[geto[[ -> geto
Linio 31:
La sinteno de la Eklezio rilate ilin estis ek dekomence duobla: al la judoj estas atribuataj la kulpoj de senreligieco kaj dimortigo, sed ne dubendu ke judoj estis la origina elektita popolo kaj ke pere de iliaj profetoj Dio riveliĝis en la [[Malnova Testamento]]. La eklezio, ĉiunivle favoras al ilia progresiva ekskludo el la civila vivo, sed kontraŭas malpermesi ilian liberecon de kulto. Papo [[Gregorio la 1-a|Gregorio la Granda]] al ili rekonas la liberecon de kulto kaj, ĉar fremdaj, etendiĝas apartan rajton protektiĝi.
 
La judoj, en diversaj lokoj, povis praktiki la [[komerco]]n de la uzitaĵoj kaj [[uzuro]]n. Tiu lasta estis oficiale malpermesita al kristanoj kiuj devis, eventuale, pruintiprunti senrente, de la eklezio kiu tamen ĝi permesas al ne kristranoj. Kelkeloke la uzura procento estis determinita per leĝo, aliloke lasita al la libera iniciato. Kutime, ĉiukaze, la kristanaj popoloj taksis hebreojn per la malsatiga renomo de uzuristoj.
 
Al hebreoj estis koncedite, de la leĝo, la permeson krei 'benkojn de garantiaĵoj' por prunti monon kun procento laŭleĝa, kaj pro tio ili rajtis ricevi la rajton loĝi en la loko. Tamen tiu praktikado kreis antipation en la la popoloj ĝis konsenti al elpelo de judoj el diversaj landoj kaj ankaŭ al progromoj, foje reflamigitaj per akuzoj de sakrilegio ktp.
 
La [[Kvara Laterana Koncilio]] ([[1215]]) dekretis ke la judoj vivu en apartaj kvartaloj (kiuj en Italio prenis la nomo de ''[[geto[[]]j'' kun pordoj malfermendaj ĉetagiĝe kaj fermindaj ĉesunsubire, ilin ekskludas el publikaj oficoj kaj devigas distingiĝi per flavkora aŭ ruĝkolora signrekono sur la vesto (virinoj per flava vualo), sed tiuj dispozicioj restos neaktualigita laŭlonge de jarcento.
 
Kontraŭ judoj disvatiĝis akuzoj raspecaj: dum .la [[nigra morto]] ([[1348]]) pri mortiga unktado (kiu tamen ne ŝparis kristanojn). Plimalflue naskiĝis la akuzo pri rito de kristana infano desangita dumpaske (oni vidu: [[Ariel Toaff]] itala judo kiu, kvankam kontraŭata, subtenis la teorian eblecon de tiuj paskaj sangaj oferoj efektiviĝi ĉe fanatikaj judoj).