Solono: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Sj1mor (diskuto | kontribuoj) Lia Reformoj |
||
Linio 1:
{{informkesto reganto}}
'''Solono''', [[greke]] Σόλων, (ĉ. [[-640|640]] — ĉirkaŭ [[-560|560 a.K.]]), estis [[Ateno|Atena]] [[Leĝdona povo|leĝfaranto]] kaj poeto. El nobela familio, li dediĉiĝis al komerco kaj multe vojaĝis. Estas multaj leĝendoj pri lia vivo. Kiam li fariĝis [[arkonto]]<!-- [[:de:Archon (Athen)]] -->, li faris leĝon malpermesante la [[sklaveco]]n pro [[debeto]]j. Ŝanĝis la leĝojn de [[Drakono]] kaj faris la unuajn skribajn [[leĝo]]jn de [[Ateno]].
Li malpermesis la [[eksporto]]n de naturaj produktoj kaj ordonis ke ĉiuj lernis [[profesio]]n, por ke atenanoj ne bezonus pagi fremdajn [[Metiisto|metiistojn]]. Reformis la socian strukturon, bazante la registraron laŭ riĉeco kaj ne plu laŭ nobleco. == Lia Reformoj ==
En oficiĝinte li komencis serion da multaj reformoj. En la interno, li faris profundajn ŝanĝojn, kiuj inkluzivis transiri al nova [[Regformo|rega sistemo]] bazita sur [[kapitalo]] anstataŭ [[Atributo|atribuo]] - [[Timokratio]]. En ĉi tiu metodo, la loĝantaro dividiĝis en kvar klasojn, laŭ posedaĵa taksado, kiu estis taksita laŭ greno, oleo aŭ vino. Oni enkondukis laŭgradan [[Imposto|imposton]] inter la klasoj, kaj gradan kapablon porti la potencan, dum la membroj de la supera klaso havis la kapablon esti elektitaj por ĉiuj postenoj.
Forigo de sklaveco por ĉiuj loĝantoj de la [[Poliso (urboŝtato)|poliso]], [[Nuligo de la ŝuldo|rezigno de ŝuldoj]] kaj malpermeso de [[Prunto|pruntoj]] kontraŭ korpaj ŝuldoj, por ke la sklaveco ne revenu. Enjuro li starigis [[Egaleco antaŭ la leĝo|egalecon antaŭ la leĝo]]. Populara [[Tribunalo (juro)|kortumo]] (heliaia) por [[Apelacio|apelacioj]], kiu operaciis la juĝsistemon de [[Ĵurio|ĵurianoj]]. Eblo de triaj procesoj - reprezentado de klera persono kaj kontraŭ agoj, kiuj povus damaĝi la ŝtaton, kaj la rajton apelacii al la tribunaloj kontraŭ la agoj de oficialuloj.
Solono ankaŭ promulgis multajn novajn leĝojn pri internaj problemoj, inkluzive de donado de jura pozicio al [[Bordelo|bordeloj]]. Li faris kelkajn ŝanĝojn al la atena [[konstitucio]]: nuligante la konstitucion de lia antaŭulo [[Drakono]], kiu estis ekstreme rigida, trudante [[Mortpuno|mortopunon]] al preskaŭ ĉiu [[delikto]], kaj realigante malpli severajn leĝojn, kiuj antaŭeniris pli [[Demokratio|demokratiajn]] elementojn en la [[oligarkio]] de lia generacio.
En ekstere de la poliso, Solon faris ŝanĝojn ĉefe en la ekonomio, tiel malpermesante la eksportadon de produktoj en kiuj Ateno estis same malriĉa kiel [[tritiko]], sed instigis al la eksportado de produktoj kiel vino kaj oliv-oleo, en kiuj Ateno estis riĉa.
Por la registaro, Solon establis la Popolan Konsilion - La Bula (βουλή), kiu nombris 400 homojn el la tuta loĝantaro. Li ankaŭ ŝanĝis la metodon elekti la arkontojn al nova miksita elektosistemo, kiu kunigas kaj la volon de la homoj - per [[voĉdonado]], kaj la "volon de la dioj" - per la altrudo de ŝanco. Sekvante la paŝojn de Drakono, Solon publikigis la leĝojn antaŭ ĉiuj en [[agoro]].
La ĉefa graveco de ĉi tiuj rimedoj estas la determino de bazaj kaj neatakeblaj homaj rajtoj en la poliso, kune kun la plifortigo de la [[meza klaso]] kaj la malfortiĝo de la nobelaro, ŝanĝoj pioniraj kaj signifa paŝo sur la vojo al demokratio.
== Vidu ankaŭ ==
| |||