Kiel registrite je 20:12, 19 dec. 2015 redakti Walber (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 2 593 redaktoj eNeniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 08:13, 10 jul. 2021 redakti malfari Sj1mor (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj 127 638 redaktoj reverko Etikedo: Vida redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[Dosiero:Duden.jpg\|eta\|Vortaro DUDEN, akceptita kiel la oficiala fonto por la gramatiko, literumo kaj vortprovizo de la normgermana en Germanio.]] '''Norma lingvo''', '''normlingvo''' (ankaŭ '''norma dialekto''' aŭ '''normigita dialekto''') estas difinita [[lingvovario\|vario]] de [[lingvo]], ~~kiu~~akceptata ~~ricevis~~kiel ĝusta kaj plej taŭga por uzo, kaj de la respondeca establo kaj de la publiko, inkluzive de tiuj, kiuj ne parolas aŭ verkas ĝin. Post tiu decido pri akcepto de tiu vario de la lingvo per la establo, tiam ĝi ricevas leĝan aŭ preskaŭleĝan [[Statuso\|statuson]]. Ĉar ĝi estas kutime la formo subtenata de la [[lernejo]]j kaj [[amaskomunikilo]]j, ĝin la lingvanoj ofte konsideras iamaniere pli "ĝusta" ol aliaj varioj. Do tiel estas formo de [[fermitcikla regilo]] pri la akcepto de tiu vario de la lingvo. Kelkaj normaj lingvoj estas [[konstruita lingvo\|konstruitaj lingvoj]], kiuj fontas el malsamaj dialektoj. La norma lingvo estas konsiderata pli [[Prestiĝo (lingvistiko)\|prestiĝa]], pro kaj por la fakto ke ĝi estas uzata por oficialaj celoj kiel kompili [[Literaturo\|literaturon]] aŭ [[Administracio\|administrajn]] formojn kaj la [[Klerulo\|kleraj tavoloj]] de la loĝantaro supozas regi ĝin. Ĝi karakteriziĝas per la ekzisto de unuformaj reguloj pri [[gramatiko]], literumo kaj [[prononco]] kaj ĝi estas antaŭ ĉio [[skribita lingvo]], kontraste al [[Parolata lingvo\|parolataj versioj]] de ĉiu lingvo, kiuj spontanee disvolviĝas inter la homoj kaj havas tre diversan enhavon kaj malordon en ĉi tiuj aspektoj. Normaj lingvoj estas ĉiam produkto de [[lingvoplanado]], kaj kutime estas daŭre kontrolataj de oficialaj instancoj, kiuj estas konfiditaj al ĝi, kiel la [[Franca Akademio]]; Ĝia [[vortprovizo]] kaj gramatiko estas publikigitaj en prestiĝaj [[Vortaro\|vortaroj]], kiel ekzemple la [[Duden\|Germana Duden-Vortaro]], kaj per ĉiutaga uzo kaj konsumo estas transdonitaj al studentoj en la [[eduka sistemo]] kaj de la instituciaj, kutime ŝtataj, amaskomunikiloj. Ankaŭ, kiel multaj fakuloj rimarkis, la koncepto mem de "norma lingvo" ĉiam esprimis [[Ideologio\|ideologion]] pli ol ĝi estis donita [[realaĵo]], ĉar ĉiam estas streĉo inter la parolataj kaj ĉiutagaj formoj efektive prenitaj kaj la formala versio. Nur [[morta lingvo]] povas esti tute norma. ~~Kelkaj normaj lingvoj estas [[konstruita lingvo\|konstruitaj lingvoj]], kiuj fontas el malsamaj dialektoj.~~ La kreado de normaj lingvoj el diversaj neuniformaj kaj interplektitaj [[Dialekto\|dialektoj]] estis longa kaj komplika procezo, implikanta politikajn kaj ideologiajn konsiderojn. Jam en [[1302]], [[Dante Alighieri\|Dante]] distingis en sia eseo ''De vulgari eloquentia'' inter la natura parola lingvo, kiun homoj akiras de sia ĉirkaŭaĵo, kaj la "gramatika lingvo" (siatempe [[Latina lingvo\|latina]]) uzata por formalaj celoj. Male al ĉiuj liaj samtempuloj, li konsideris la unuan kiel preferatan [[Laborlingvo\|laborlingvon]] sed konsentis, ke la multnombraj italaj dialektoj ne taŭgas por literatura verkado. Li kaj liaj posteuloj diskutis pri kiu versio de la itala estu elektita por esti norma. La [[Reformacio]], kies traduko de la Biblio al la lokaj lingvoj estis unu el ĝiaj grandaj entreprenoj, donis grandan impeton al la unuiĝo de dialektoj. Tra la [[19-a jarcento]], lingva regulado de la popularaj dialektoj estis proksime ligita al la kresko de [[naciismo]]; La establo de unuforma normo por norma lingvo kaj rafini la popularajn dialektojn por produkti ĝin, finfine estas grava ero por levi aserton pri rekono de disigitaj etnaj grupoj kiel politika nacio. == Vidu ankaŭ ==

Norma lingvo: Malsamoj inter versioj