Rusa mafio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Linio 156:
 
* Etularo ({{lang-ru|шпана}})
Tio estas la ĉefa amaso de ordinaraj krimuloj, ofte hazardaj aŭ etaj deliktuloj. Ili estas malestimataj, ekspluatataj kaj turmentataj. Ili dormis en vestoj, timante ke alikaze oni ŝtelos ilin. Ŝparinte pecon da pano ili gardis ĝin aksele tutan tagon. Ilia ĉefa zorgo estis postvivi la punperiodon, do ili nur laboris kaj dormis. En la moderna rusa mafio tio estas "viraĉojviroj" ({{lang-ru|мужики}})<ref>{{citaĵo el libro
|titolo = Тобольский острог
|lasta = Риве
Linio 179:
|id =
|paĝoj = 134-135
|ĉapitro =
|ĉapitrourl = <!-- nur se estas ĉapitro -->
|citaĵo = <!-- la frazero citita: Mi kredas, ke ĉiuj popoloj estas egalaj -->
|ref = <!-- Ekzemple: Zamenhof1887 -->
}}</ref>.
 
Post la [[Rusia Enlanda milito]], dum kaj post la [[Nova Ekonomia Politiko]] formiĝis kaj solidiĝis nova grupo — "leĝuloj" ({{lang-ru|законники}}), nun kutime nomataj "krimuloj en leĝo" ({{lang-ru|воры в законе}}). La rusa vorto [[:wikt:вор|вор]] en la moderna rusa lingvo signifas "ŝtelisto", sed origine ĝi ampleksis ĉiujn krimojn kaj signifis "krimulo" ĝenerale — pro tio oni uzis ĝin rilate [[Stepan Razin]], [[Emeljan Pugaĉov]] kaj aliaj ribeluloj. En la sovetiaj tendaroj profesiaj krimuloj okupis pli altan rangon ol tiuj politikoj, ĉar plej ofte ili devenis el proletaro kaj kamparanoj, do estis konsiderataj "pli proksima klasa elemento" ol intelektularo, bienistoj kaj kapitalistoj<ref>{{citaĵo el libro
|titolo = Тобольский острог
|lasta = Риве
|unua = З. Э.
|aŭtoroligilo = <!-- vikiligilo sen rektaj krampoj: L. L. Zamenhof -->
|kunaŭtoroj =
|redaktinto =
|aliaj =
|url =
|formato = <!-- nur se estas ankaŭ url: PDF -->
|eldono = <!-- nur cifero: 2 -->
|serio =
|volumo = <!-- nur cifero: 1 -->
|dato = 2017
|origindato = <!-- jaro de unua eldono sen vikiligilo: 1887 -->
|eldonejo = Вектор-Бук
|loko = Тюмень
|lingvo = ru
|isbn= = 978-5-91409-417-8
|oclc =
|doi =
|id =
|paĝoj = 399
|ĉapitro =
|ĉapitrourl = <!-- nur se estas ĉapitro -->
Linio 248 ⟶ 277:
|origina teksto = У уголовника есть одна удивительная особенность: он свято стоит за то, чтобы все было «по закону». Он безропотно ложится под какое угодно количество розог, если они будут даны «по закону». Но он поднимет бунт, готов убить надзирателя, выломать двери, если ему не дадут 1/100 долю того золотника коровьего масла, которое он имеет по закону в виде приправы к каше.
}}
 
Laŭ tradicio "leĝulo" devis vivi nur per krima agado. Li ne rajtis posedi ion, edziĝi kaj havi familion, ricevi edukon, komerci aŭ labori en iu ajn formo, esti membro de politikaj partioj, militservi, iel ajn kunlabori kun la aŭtoritatoj<ref>{{citaĵo el libro
|titolo = Тобольский острог
|lasta = Риве
|unua = З. Э.
|aŭtoroligilo = <!-- vikiligilo sen rektaj krampoj: L. L. Zamenhof -->
|kunaŭtoroj =
|redaktinto =
|aliaj =
|url =
|formato = <!-- nur se estas ankaŭ url: PDF -->
|eldono = <!-- nur cifero: 2 -->
|serio =
|volumo = <!-- nur cifero: 1 -->
|dato = 2017
|origindato = <!-- jaro de unua eldono sen vikiligilo: 1887 -->
|eldonejo = Вектор-Бук
|loko = Тюмень
|lingvo = ru
|isbn= = 978-5-91409-417-8
|oclc =
|doi =
|id =
|paĝoj = 400
|ĉapitro =
|ĉapitrourl = <!-- nur se estas ĉapitro -->
|citaĵo = <!-- la frazero citita: Mi kredas, ke ĉiuj popoloj estas egalaj -->
|ref = <!-- Ekzemple: Zamenhof1887 -->
}}</ref>. Pro tio grava akuzo kontraŭ leĝulo povas esti pruvo, ke li iam laboris (ekzemple balais korton en prizono) aŭ militservis — tio povas esti kialo por malkronado. Rilate familion, posedaĵojn kaj komercon nun reguloj mildiĝis kaj multaj leĝuloj havas ilin. Ricevi titolon de leĝulo eblas nur de aliaj leĝuloj, kiuj devas kunveni kaj voĉdoni — tio nomiĝas '''kronado''' ({{lang-ru|коронование}}); same okazas malkronado. Ne ekzistas ĥierarĥio, mankas centro kaj periferio, ĉiuj leĝuloj estas konsiderataj egalaj. Dum longa tempo en Sovetunio kaj poste en Rusio dominis kartvelaj leĝuloj, ĉar en [[Kartvela SSR]] estis grave evoluinta kontraŭleĝa entreprenado, plejparte produktado de vestoj, ŝuoj ktp, do ekzistis pagipovaj grupoj, kiuj bezonis protekton kontraŭ la ŝtato kaj aliaj krimuloj (kutime ili pagis 10% de la enspezoj). Ekde la [[1980-aj jaroj]] situacio poiomete ŝanĝiĝas kaj kreskas parto de slavaj leĝuloj, kvankam tiuj kartvelaj, azeraj kaj armenaj plu abundas.
 
== Eksteraj ligiloj ==