27-a de julio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eventoj: 1921-kompletigo
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 33:
* [[Unua Mondmilito]]
** [[1915]]: En [[Varsovio]] kreiĝis Civitana Gardo
** [[1916]]: Bataloj de la [[Brigado]] de Polaj [[fusilo|Fusilistoj]], konsistigantaj rusan armeon, kunkontraŭ germanaj trupoj en [[Baranaviĉi|Baranowicze]]-regiono
** [[1917]]: Aliancanoj atingis [[Izero (Belgio)|Izeron]] en la batalo de Passchendaele, apud [[Ipro]], dum la milito kun [[Germana Imperiestra Regno]]
** [[1918]]: Laŭ decido de [[Episkopo|Episkopa]] Kunveno de [[Kongresa Pollando|Pola Reĝlando]] en [[Lublin]] estis fondita [[Katolika Universitato de Lublin "Johano Paŭlo la 2-a"|Katolika Universitato de Lublin]] (komence kiel Lublina [[Universitato]], kaj unusola [[katolikismo|katolika]] inter [[Elbo (rivero)|Elbo]] kaj [[Vladivostoko]])
Linio 44:
* [[1940]]: [[Kuniklo|Kunikla]] [[fikciulo]] ''[[Bugs Bunny]]'' aperis - [[animacio]] de usona firmao [[Warner]], la dua desegnita figuro (la unua estis [[Mickey Mouse]]), kiu ricevis stelon en la Trotuaro de famo en Holivudo
* [[Dua Mondmilito]]
** [[1940]]: [[Germana okupado de Pollando]]: regopovoj de [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] prilaboris planon de plilarĝigo de [[vojo]]j pro pretigata [[Operaco Barbaroso|agreso kontraŭ Sovetunio]]; en [[Britio]] komencis aperi [[pola|pollingva]] [[revuo]] "Nowiny" (Novaĵoj) kaj monatrevuo "Myśl Polska" (Pola Penso); [[ambasadoro]] de [[Germanio]] ĉe [[Vatikano]] transdonis al [[kardinalo ŝtatsekretario]] deziron de germanaj regopovoj por ke [[diocezo]]j en [[okupado|okupata]] Pollando estu enpostenigitaj de germanaj [[episkopo]]j; en [[Londono]] aperas unua en Britio n-ro de "Dziennik Ustaw Rzeczpospolitaj Polskiej" (Leĝ-Gazeto de Pola Respubliko) post evakuo de Francio; [[Dakaro]]: el franca [[haveno]] forkuris sesa pola komerca ŝipo - kies kapitano ricevis Batal-Krucon; [[Londono]]: "Polska Walcząca" prezentis grandan desegnaĵon de [[Winston Churchill]], kiel verko de pola artisto Feliks Topolski, kunlaboranta kun la gazeto - eldonita de "Penguin Books" en 25 mil ekzempleroj
** [[1941]]: En aneksita de [[Wehrmacht]] [[Lvovo]] [[ukraino|ukrainaj]] ŝovinistoj murdis dum tritaga [[pogromo]] - t.n. [[Tagoj de Petljura]] - ĉ. 1,5-2 mil [[judoj]]n; germanoj bruligis en [[Bjalistoko]]-regiono 4 [[vilaĝo]]jn; [[Ordnungspolizei|germana polico]] arestis en Krzemieniec (nun en [[Ternopila provinco]]) grupon de intelektuloj, antaŭ ĉio [[poloj]]n; apud [[Lublin]] [[germanoj]] komencis konstrui [[Majdanek]], la duan post [[Aŭŝvico]] sian plej grandan [[koncentrejo]]n; en svisa [[Friburgo]] kunvenis por du tagoj [[universitato|Universitata]] Tendaro de internigitaj poloj - unua polo ricevis [[diplomo]]n kaj samtempe [[ordino|ordiniĝis]] kiel [[sacerdoto]]; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: en [[Batalo de Smolensko (1941)|Smolensk-regiono]] trupoj de Okcidenta Fronto rekonkeris [[Jarcevo]]n; [[Japanio]] komencis [[okupado]]n de [[Franca Hindoĉinio]]
** [[1942]]: [[Operaco Reinhardt]]: estro de [[vojevodio]] [[Przemyśl]] anoncis [[deportado]]n de juda loĝantarao kaj minacis [[mortpuno]]n pro helpo al judoj - en la vojevodio polico pafmortigis pli ol 300 judojn, kaj de la urba loka [[geto]] foriris transporto de 3800 judoj al [[ekstermejo Bełżec]] (proksime al [[Tomaszów Lubelski]]); [[Pola Rezistomovado]]: [[Pola Enlanda Armeo]] detruis [[Dukto (transporto)|dukton]] liveranta [[gaso]]n al [[fando|fandejo]] en [[Ostrowiec Świętokrzyski|Ostrowiec]], [[municio|munici]]fabriko en [[Skarżysko-Kamienna]] kaj [[kanono|kanon]]-fabriko en [[Starachowice]]; [[Heinrich Himmler]] esprimis konsenton [[murdo|murdi]] en [[Varto]]-Lando polojn nekuraceble malsanajn je [[tuberkulozo]], kaj la germana ĉeffunkciulo limigis akcepton de [[telegramo]]j de poloj
** [[1943]]: Estro de [[SS (organizo)|SS]] en [[Tria Regno]] malpermesis revenon al sia lando al [[trudlaboro|trudlaborantaj]] [[gravedeco|gravedaj]] polinoj - la [[nasko]] devus okazi en loĝejoj aŭ en elektitaj primitivaj lokoj kaj la infano estis tuj forprenata por [[rasismo|rasa]] selekto, malfortaj estis kondamnitaj al malsat-morto en specialaj vartejoj aŭ mortigataj per [[injektilo]]; [[Operaco Gomoro]]: nokta amasa aeratako de [[Aliancanoj]] kontraŭ [[Hamburgo]] kaŭzis morton de 40 mil homoj kaj ruinigis centron de la urbo kaj havenon; [[Italio|itala]] registaro malfondis [[itala faŝismo|faŝisman]] partion; registaro de [[Rumanio]] "la lastan fojon" turnis sin al la [[Bulgario|bulgara]] kun propono prilabori komunan planon de interesdefendo de ambaŭ ŝtatoj, se [[Wehrmacht]] ne povus kontraŭstari atakojn de [[Ruĝa Armeo]]; nokte soveta [[aviado]] atakis fervojajn nodojn en [[Brjansk]] kaj [[aerodromo]]jn
** [[1944]]: [[Bjalistoko]] estis liberigita de germana [[okupado]] - pereis 400 sovetaj soldatoj, krome la [[Ruĝa Armeo]] liberigis [[Ivano-Frankivsk|Stanisławów]], [[Garwolin]], kaj [[Lvovo]]n kune kun 3,5 miloj de3500 polaj soldatoj de la [[Pola Enlanda Armeo]]; komandanto de EA en [[Lublin]] reĵetis postulojn de soveta generalo pri subigo de siaj soldatoj al 1-a Armeo de Pola Soldataro, kreita en Sovetunio, kaj komandanto de la [[garnizono]] sub la soveta premo devis ĉesigi oficialan agadon kiel laŭleĝa militista pola regopovo, simile kiel la subtera pola polico; germana polico pafmortigis en [[Varsovio]] ĉ. 400 judojn nekapablajn marŝi kaj malsanulojn - komenco de la evakuo de [[KL Warschau]] en la [[marŝo de morto]]; en [[Pińczów]] aperis la lasta numero de semajnrevuo "Żołnierz Polski" (Pola Soldato) - partizana Respubliko de Pinczów kreita; Juda Nacia Komitato kvitancis ricevon de Joint 100 mil kaj de [[Usona Kongreso]] 20 mil [[dolaro]]jn; taĉmento de EA organizis [[embusko]]n inter [[Zawichost]] kaj [[Ożarów]] kontraŭ germanaj ĝendarmoj veturantaj [[reprezalio|reprezalii]] vilaĝon; [[Ruĝa Armeo]] konkeris [[Jarosław]] kaj [[Przemyśl]]; tago de grandaj sukcesoj de [[Ruĝa Armeo]]: atingo de [[landlimo]] kun [[Finnlando]], ekrego de [[Rēzekne]] kaj [[Daugavpils]], konkero de [[Šiauliai]]; Edward Osóbka Morawski kaj [[Vjaĉeslav Molotov]] subskribis en [[Moskvo]] sekretan kaj senrajtan interkonsenton pri komuna [[landlimo|ŝtatlimo]] inter [[Pollando]] kaj [[Sovetunio]] surbaze de la [[Curzon-linio]] kun du [[amendo]]j ([[Arbaro de Białowieża|Arbarego de Białowieża]] iĝis pola, sed [[Lvovo]] estis cedita al soveta [[UkrainioUkraina SSR]]) - eksterleĝa cedo de pli ol [[Orientaj Limregionoj|duona teritorio]] de la [[Dua Pola Respubliko]] kun sekvataj [[reprezalio]]j, [[ekstermejo|ekstermo]] kaj [[deporto]] al [[Sovetunio]] aktivulojn de [[Pola Partizana Ŝtato|Pola Subtera Ŝtato]] kaj soldatojn de [[Pola Enlanda Armeo]]
* [[1945]]: Dua [[soveta okupado de Pollando]]: nokte de la 27-a/28-a de julio de la transporto tra [[distrikto Kozienicki]] taĉmento de leŭtenanto [[Marian Bernaciak]] liberigis 120 malliberigitojn, en tio plurajn oficirojn de [[Pola Enlanda Armeo]]
* [[1949]]: Testoflugo de unua [[Jetmotoro|jetmotora]] [[komerca aviadilo|komerca]] [[reagaviadilo]] [[De Havilland Comet]] - okazis pluraj akcidentoj pro [[laciĝo (materialo)|metala laciĝo]]
* [[1950]]: En [[Rostova provinco]] de([[RSFSR]], [[RusioSovetunio]]) estis fondiĝisfondita urbo [[Volgodonsk]]
* [[1953]]: Fino de la [[Korea milito]] kun subskribo de interkonsento en [[Panmunĵomo]] pri [[demarkacia linio]] dividanta [[Nord-Koreio|Nordon]] de la [[Sud-Koreio|Sudo]]
* [[1954]]: Registaro de [[Ĉeĥoslovakio]] nuligis registron de [[konfesio]]j, donitaĵoj pri [[religio|religiaj]] [[kredo]]j de la loĝantaro devis malaperi el ĉiuj formoj kaj demandaroj
Linio 58:
* [[1968]]: Ministro pri internaj aferoj generalo [[Wojciech Jaruzelski]] rekrutigis en [[Silezio]] la 2-an Armeon de Pola Soldataro por kadre de [[Varsovia Kontrakto]] [[invado en Ĉeĥoslovakion|invadi Ĉeĥoslovakion]]
* [[1972]]: Testoflugo de usona [[ĉasaviadilo]] [[McDonnell Douglas F-15 Eagle]]
* [[1976]]: [[Malvarma milito]]: rusasovetia [[grandmajstro]] [[Viktor Korĉnoj]] petis [[azilo]]n en [[Nederlando]]
* [[1981]]: Premiero de la filmo de [[Andrzej Wajda]] [[Homo el fero (filmo)|''Homo el fero'']] pri [[Liberaj Sindikatoj de Marbordo]] kaj naskiĝo de [[Solidareco (Pollando)|Solidareco]] - du monatojn pli frue en [[Festivalo de Cannes|Cannes]] la filmo ricevis [[Ora Palmo|Oran Palmon]], unuan en la historio de pola [[kinematografio]]
* [[1983]]: [[Prago]]: [[temperaturo]] de 37,8 °C estis mezurita en [[Clementinum]] - la plej alta temperaturo iam mezurita en la periodo 1775-2019
* [[1985]]: [[Ugando]]: prezidanto Milton Obote estis faligita - generalo Tito Okello iĝis [[ŝtatestro]]
* [[1990]]: [[BelorusioBelorusa SSR]], [[UkrainioUkraina SSR]] kaj [[UzbekioUzbeka SSR]] deklaris [[suvereneco]]n
* [[1990]]: Parlamento de [[Rumanio]] decidis, ke la [[1-a de decembro]] iĝos [[nacia festo]]
* [[1990]]: Oni finis produktadon de la [[aŭtomobilo]] [[Citroën 2CV]]
Linio 76:
** [[2016]]: Rezulte de eksplodo de [[bombaŭto]] en [[Al-Kamiŝli]] en nord-orienta [[Sirio]] 44 personoj pereis kaj ne malpli ol 171 vundiĝis; en serio de bombaj atencoj fare de [[sinmortigo|sinmortigantoj]] en [[Al-Mukala]] en suda [[Jemeno]] 51 personoj pereis (en tio 8 [[atenco|atencintojn]]), 37 vundiĝis
* [[2016]]: Apostola [[pilgrimado|pilgrimo]] de papo [[Francisko (papo)|Francisko]] al Pollando komenciĝis okaze de la 1050-jara datreveno de ties [[kristanigo]] fare de princo [[Mjeŝko la 1-a (Pollando)|Mjeŝko la 1-a]], kies celo estis partopreno en la [[Monda Junulara Tago|Mondaj Junularaj Tagoj]] en [[Krakovo]]
* [[2020]]: Laŭvica 74-a [[landlimo|landlimaarmistico]] en [[armisticoDonbaso]] interkonsentita de la [[prezidanto de Rusio]] [[Vladimir Putin]] kaj prezidanto de [[Ukrainio]] [[Volodimir Zelenskij]] ekde [[noktomezo]] daŭris nur 20 [[minuto]]jn - de 2014 en la [[konflikto]] kun porrusaj [[separismo|separistoj]] pereis pli ol 13 000 soldatoj kaj civiluloj (nur surbaze de oficialaj donitaĵoj) kune kun laste murdita ukraina kuracisto el [[Ruĝa Kruco]] (dum la [[diurno]] okazis pli ol 100 incidentoj)
 
==Naskiĝoj==
Linio 95:
* [[1848]]: [[Hans Hoffmann]], germana verkisto pri [[Pomerio]], redaktoro, pedagogo (m. [[1909]])
* [[1853]]: [[János Bedőházi]], hungara verkisto kaj instruisto (m. [[1915]])
* [[1853]]: [[Vladimir Korolenko]], rusia verkisto ukrain-poldevena, defendanto de [[homrajtohomaj rajto]]j en [[caro|cara]]la Rusia Rusioimperio kaj Sovetunio, [[ekziligoekzilo|ekziligitaekzilita]] al [[Siberio]], populariganto kaj tradukisto de la [[pola literaturo]], rete legebla en [[esperanto]] kaj tradukojesperantigita de [[Vladimir Gernet]] kaj [[Maria Ŝidlovskaja]] (m. [[1925]])
* [[1864]]: [[František Flos]], ĉeĥa instruisto, dramverkisto, tradukisto kaj verkisto de aventura literaturo (m. [[1961]])
* [[1867]]: [[Enrique Granados]], hispana komponisto kaj pianisto (m. [[1916]])
* [[1870]]: [[Hilaire Belloc]], angla verkisto kaj historiisto francdevena por kiu la [[okcidenta civilizo]] estas esence [[katolikismo|katolika]] [[civilizo]], aŭtoro de 153 libroj (m. [[1953]])
* [[1881]]: [[Hans Fischer]], germana Nobelpremiita kemiisto esplorinta [[organika kemio|organikan kemion]] (m. [[1945]])
* [[1877]]: [[Ernő Dohnányi]], hungara-usona komponisto kaj pianisto (m. [[1960]])
Linio 106:
* [[1899]]: [[János Karácsony]], rumania hungara instruisto, pentristo (m. [[1974]])
* [[1900]]: [[Ernő András Lőrincz]], hungara, rumania hungara kuracisto (m. [[1985]])
* [[1904]]: [[Ljudmila Rudenko]], rusasovetia [[ŝako|ŝakludistino]], [[grandmajstro]], mondĉampionino de virinoj (m. [[1986]])
* [[1906]]: [[Jerzy Giedroyc]], pola princo, politikisto, redaktoro de la pariza "[[Kultura]]", kunlaboranta i.a. kun [[Witold Gombrowicz]], [[Gustaw Herling-Grudziński]], [[Zbigniew Herbert]], [[Leszek Kołakowski]], [[Czesław Miłosz]] (m. [[2000]])
* [[1907]]: [[Zoltán Kovács Borbereki]], hungara pentristo kaj skulptisto, [[disĉiplo]] de [[János Vaszary]] kaj [[István Csók]] (m. [[1992]])
Linio 130:
* [[1971]]: [[Aleksander Fedorowicz]], pola diplomato, poligloto, pereinta en [[kraŝo de la pola prezidenta aviadilo en 2010]] (m. [[2010]])
* [[1977]]: [[Jonathan Rhys Meyers]], irlanda aktoro, konata de la filmo ''[[August Rush]]'', personiginta [[Elvis Presley]] kaj [[Henriko la 8-a (Anglio)|Henriko la 8-a]]
* [[1979]]: [[Sidney Govou]], franca futbalisto benindevena
* [[1987]]: [[Natalia Januszko]], pola [[stevardo|stevardino]], la plej juna [[viktimo]] de [[kraŝo de la pola prezidenta aviadilo en 2010]] (m. [[2010]])
* [[1991]]: [[Cho Yoon-woo]], sudkorea televida kaj filma aktoro
Linio 155:
* [[1931]]: [[Auguste Forel]], svisa kuracisto, psikiatro, [[entomologo]], pacifisto (n. [[1848]])
* [[1943]]: [[Marie-Louise van de Velde]], belga pianistino kaj pentristino, edzino de [[Henry Van de Velde]] (n. [[1867]])
* [[1944]]: [[Endre Ságvári]], hungara komunista politikisto, juristo kaj oficisto (n. [[1913]])
* [[1946]]: [[Gertrude Stein]], usona verkistino, poetino, [[feminismo|feministino]], popularigantino de [[moderna arto]], vivanta en Francio (n. [[1874]])
* [[1950]]: [[József Horváth (publicisto)|József Horváth]], hungara publicisto diplomiĝinta en la [[Universitato de Kluĵo]] (n. [[1889]])
* [[1954]]: [[Gyula Sebestény]], hungara kuracisto, kirurgo kaj profesoro de [[Scienca Universitato Loránd Eötvös]], okupiĝantaokupiĝinta pri [[pulmo]]j kaj [[brusto]]j (n. [[1887]])
* [[1960]]: [[Etelo Liliano Vojniĉ]], irlanda verkistino kaj muzikistino, filino de [[George Boole]], edzino de la posedanto de [[Voynich-manuskripto]] (n. [[1864]])
* [[1963]]: [[Garrett Morgan]], [[Afrik-usonanoj|afrik-usonana]] entreprenisto, [[inventisto]] de [[trafiklumo]]j kaj [[kasko]] ligita kun [[gasmasko]] (n. [[1877]])
Linio 169:
* [[1989]]: [[Ádám Szirtes]], hungara aktoro, patro de [[Ági Szirtes]], avo de [[Anna Pálmai]], rolinta i.a. en la filmoj ''[[Dudek horoj (filmo)|Dudek horoj]]'', ''[[Malvarmaj tagoj]]'' aŭ ''[[La nigra urbo (filmo)|La nigra urbo]]'', ricevinto de [[Kossuth-premio]] (n. [[1925]])
* [[1994]]: [[Rosa Chacel]], hispana verkistino de la [[Generacio de la 27a]], enestanta en esperantlingva ''[[Beletra Almanako]]'' (n. [[1898]])
* [[1999]]: [[Aleksandr Daniloviĉ Aleksandrov]], soveta-rusasovetia, rusia matematikisto, fizikisto, filozofo, eseisto kaj montogrimpisto (n. [[1912]])
* [[1999]]: [[Harry Sweets Edison]], usona ĵaztrumpetisto de [[svingo (muzikstilo)|svingo]], laŭreato de [[NEA Jazz Masters Fellowship]] (n. [[1915]])
* [[2003]]: [[Bob Hope]], brita-usona ŝercisto kaj aktoro (n. [[1903]])
* [[2005]]: [[Marten Toonder]], nederlanda verkisto kaj bildstria desegnisto (n. [[1912]])
* [[2006]]: [[Péter Bán]], rumania hungara tradukisto el 7 lingvoj (n. [[1946]])
* [[2008]]: [[Jusef Ŝahin]], egipta kinoreĝisoro siri-libandevena, naskita en familio ligita kun [[Katolika Grek-Melkita Eklezio]], aŭtoro de pli ol 40 filmoj (n. [[1925]])
* [[2009]]: [[George Russell]], usona [[ĵazo|ĵaz]]-muzikisto, komponisto kaj muzikteoriisto (n. [[1923]])
* [[2011]]: [[Agota Kristof]], hungara franclingva verkistino vivanta en Svislando (n. [[1935]])
* [[2015]]: [[Abdul Kalam]], islamdevena prezidento de Barato, sciencisto, inĝeniero, [[vegetarismo|vegetarano]] (n. [[1931]])
* [[2016]]: [[Piet de Jong]], nederlanda oficiro, komandanto de [[submarŝipo]], ĉefministro de Nederlando (n. [[1915]])
* [[2017]]: [[Sam Shepard]], usona verkisto kaj aktoro, konata de la filmo [[Bandidas (filmo)|''Banditinoj'']] (n. [[1943]])
* [[2018]]: [[Paul Philippi]], rumana teologo kaj politikisto el [[transilvaniaj saksoj]], honora prezidanto de la partio [[DFDR|Demokrata Forumo de la Germanoj en Rumanio]] (n. [[1923]])
* [[2018]]: [[Vladimir Vojnoviĉ]], rusasovetia, rusia verkisto kaj, satiristo priskribanta absurdaĵojn de la vivo de ''[[homo sovieticus]]'' kaj postkomunista [[Rusio]] (n. [[1932]])
* [[2019]]: [[Robert Schrieffer]], usona Nobelpremiita fizikisto, esploranta [[superkonduktiveco]]n (n. [[1931]])
* [[2020]]: [[Magda Kósáné Kovács]], hungara politikistino, ministro pri [[laboro]] (n. [[1940]])
Linio 211:
[[kategorio:Almanako]]
[[kategorio:Julio]]
[[Kategorio:27-a de julio| ]]