Grandprinclando Litovio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e ŝablono
Linio 50:
{{Legendo|#bccacb|[[Livonio]] – la teritoriaj posedaĵoj de la [[Krono de la Regno de Pollando]] kaj [[Grandprinclando Litovio]] ([[Litvo]])}}
{{Legendo|#efe4b0|[[Kurlando]] – feŭdo de la [[Krono de la Regno de Pollando]]}}]]
La '''[[Grandprinclando]] Litovio''' aŭ '''Litvo''' aŭ kelkfoje '''Grandduklando Litovio'''<ref>Noto: vidu sub Diskuto-paĝo.</ref> ([[litove]] ''{{lang-lt|Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė''}}, ofte mallongigite LDK, en mezepoka literatura litova lingvo ''{{lang|lt|Didi Kunigystė Lietuvos}}'', [[rutene]] ''Великое князство Литовское, Руское, Жомойтское и иных'', [[latine]] ''{{lang-la|Magnus Ducatus Lituaniae''}}, [[belaruse]] ''{{lang-be|Вялікае Княства Літоўскае''}}, "Vjalikaje Knjastva Litoŭskaje", [[ukraine]] ''{{lang-uk|Велике Князівство Литовське''}}, "Velike Knjazivstvo Litovske", [[pole]] ''{{lang-pl|Wielkie Księstwo Litewskie''}}, [[ruse]] ''{{lang-ru|Великое Княжество Литовское''}}, "Vjelikoje Knjaĵestvo Litovskoje") estis – parte tre ampleksa – ŝtato en orienta kaj centra Eŭropo inter la [[12-a jarcento|12-a]] kaj la [[18-a jarcento|18-a]] jarcentoj.
 
Ĝi estis fondita de [[litovoj]], unu el la [[litova mitologio|nekristanaj]] [[balta lingvaro|baltaj triboj]], ties origina teritorio kovris la orienton de la nuntempa ŝtato [[Litovio]], la regionon [[Aŭkŝtajtio]] (Aukštaitija).<ref>Encyclopædia Britannica. [http://search.eb.com/eb/article-9048522 Grandprinclando de Litovio (artikolo anglalingva)]</ref> La litova nomo "kunigaikštis" cetere signifas reganto, princo, ne vere "duko", kiu en la mezepoka lingvouzo de Eŭropo estis reganto de pli eta regno, aŭ en iuj kazoj eĉ subulo de reĝo aŭ imperiestro (do ''Kunigaikštystė'' pli fidinde tradukeblus al "regno" aŭ "imperio"). Sed la nomo de la historia ŝtato en multaj lingvoj inkluzive de Esperanto influiĝis de la latina nomo: la [[romkatolika eklezio]], antaŭ ĉio la [[papo]], longe ideologie kontraŭbatalis la [[litova mitologio|paganan]] regnon kaj rifuzis al la litova reganto la titolon "reĝo", kiun li laŭ eŭropa komparo devintus havi kaj kiun ekzemple la kristana reganto de la tiam plejparte multe pli malgranda [[Pollando]] jes ja havis.
Linio 98:
 
<center><gallery>
Dosiero:Polish-Lithuanian commonwealth 1619 map.png|<center>{{centre|la teritorio de la "Respubliko de Ambaŭ Nacioj", la [[Pola-Litova Unio]], laŭ la limoj de [[1619]], por komparo ankaŭ la nuntempaj interŝtataj limoj}}
Dosiero:Pahonia - Пагоня, Grand Duchy of Lithuania COA (1575) cut.png|<center>{{centre|Emblemo Pagonya. 1575}}
Dosiero:Coat of Arms of Lithuania.svg|<center>{{centre|la "[[Vytis]]" estis la nacia blazono ne nur de la nuntempa Litovio, sed ankaŭ de la mezepoka duklando}}
Dosiero:Chrzest Litwy 1387 Matejko.JPG|<center>{{centre|olea pentraĵo de ''Jan Matejko'', 1889, Reĝa Kastelo Varsovio: "La kristanigo de Litovio en [[1387]]"}}
</gallery></center>