Makabea dinastio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
e Hasmoneoj
Linio 11:
[[Dosiero:JanaeusCoinPhoto.jpg|eta|Monero de la tempo de Aleksandro Janaj. Fronto: Seleŭkida ankro. Kaj greka surskribo "BASILEWS ALEXANDROU", reĝo Aleksandro. Malantaŭa: ok-spoka rado, aŭ variaĵo de suno kaj pluvo. Antikva hebrea surskribo "Jonatano la Reĝo"]]
[[Dosiero:Amman_BW_10.JPG|eta|En la [[Manuskriptoj de la Morta Maro|Morta Maro-Volvlibroj]], kiuj datiĝas al la dua kaj unua jarcentoj a.K., estas unuaj skribaj atestoj pri juda kulturo (aŭ parto de ĝi) en la Hasmona periodo. Sur la bildo estas eltiraĵoj de Scroll 4Q175 - Ekspozicio ĉe la Jordana Muzeo de Arkeologio en Amano]]
La '''Makabeoj''' ([[-166|166]]-[[-37|37]] a.K.) aŭ '''Haŝmoneoj''' (laŭ la origina hebrea nomo) aŭ '''Hasmoneoj''' (laŭ la latina/greka formo) estis [[judoj|juda]] [[dinastio]] kiu regis fakte sendependan [[Judio]]n en [[Palestino]] inter [[-142|142]] kaj [[-67|67]] a.K. Ili ribelis kontraŭ [[Seleŭkio]] en [[-167]] per la nomita [[Makabea ribelo]] kaj liberigis [[Jerusalemo]]n mem en [[-164]] kaj Judion en [[-142]], sed poste perdis Judion al [[Romio]] en [[-67]]. La historio de la dinastio estas priskribita en la [[Libro Makabeoj|Libroj de la Makabeoj]]. La juda historiisto, [[Josephus]] estas alia grava fonto pri la Makabeoj, kvankam multaj dubas la verecon de liaj asertoj pro tio, ke li estis kunlaboranto kun la romianoj kontraŭ la judoj.
 
[[Jehuda Makabeo]] fondis la dinastion en [[-166]], sed regis nur kun la titolo ''[[kohen gadol]]''. [[Aristobulo la 1-a]] estis la unua, kiu ekuzis la titolon "reĝo". La dinastio atingis la pinton de sia potenco teritorie sub [[Aleksandro Janeo|Aleksandro Janneo]] ĉirkaŭ [[-76]]. Antigono estis la lasta reĝo kaj estis mortigita de Antonio en [[-37]].