Vikipedio

Eriso: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
e robot Modifying: cs, da, de, en, es, fi, fr, id, io, it, ja, ko, li, nl, no, pl, pt, ru, sk, sl, sv, th, vi, zh, zh-min-nan
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:2003-UB313.jpg|thumb|right|300px|Desegno de la vido al la [[suno]] de la nove malkovrita objekto]]
'''Eriso''' (antaŭe ''2003 UB<sub>313</SUB>''') estas [[nanplanedo]] malkovrita en [[2005]] de [[Mike Brown]], [[Chad Trujillo]] kaj [[David Rabinowitz]]. Pluraj sciencistoj supozis ke ĝi povus esti la 10a [[planedo]] de nia [[sunsistemo]].
 
Oni la objekton jam observis en la jaro 2003 kaj longe dubis ĉu fakte temas pri planedo. La 24an de aŭgusto 2006 la [[Internacia Astronomia Unio]] finfine decidis ke NE temas pri planedo, sed pri [[nanoplanedo]].
 
La provizore nomita nova planedo ''2003 UB<sub>313</sub>'' (alia, neoficiala, nomo estas ''Xena'')Eriso havas diametron de 3000 km, iomete pli granda ol [[Plutono]], kaj nun troviĝas je sun-distanco de 97 [[astronomia unuo|astronomiaj unuoj]] (ter-sun-distancoj). Ĝi do distancas de Suno ĉ. 2,5-oble kiel Plutono; sed ĝia [[orbito]] estas tre [[elipso|elipsa]], kaj ĝia sun-distanco forte varias.
 
La [[13-a de septembro|13-an de septembro]] [[2006]] la [[Internacia Astonomia Unio]] donis al ĝi la oficialan nomon ''Eriso''. Ĝia luno nomiĝas ''Disnomio''.
 
== Malkovro ==
Je la 21a de oktobro 2003 per la [[teleskopo de Samuel-Oschin]] oni jam faris fotojn de UB<sub>313</SUB>Eriso, sed oni nur malkovris ke la astro moviĝis kiam 15 monatojn poste je la 8a de januaro 2005 re-ekzamenis la fotojn. La malkovron oni anoncis al la gazetaro je la 29a de julio 2005.
 
[[Dosiero:Animation showing movement of 2003 UB313.gif|thumb|left|250px|La bildoj uzitaj por malkovri la objekton, montrantaj ĝian moviĝadon dum tri horoj de observado. Ĝi troveblas en la maldekstro, super la centro.]]
Linio 16 ⟶ 18:
 
== Planeda statuso ==
2003 UB<sub>313</SUB>Eriso, same kiel [[Quaoar]], [[Varuna]] kaj ankaŭ Plutono, estas [[Kujper-Zono|Kujper-zona]] objekto. Plutonon oni ĉiam konsideris kiel planedon, la ceterajn ne. La malkovro de 2003 UB<sub>313</SUB>Eriso klarigegas la bezonon je difino de planedo. Multaj sciencistoj opinias ke Plutono ne estas planedo aŭ, se Plutono tamen estas planedo, ke ankaŭ multaj aliaj objektoj nomiĝu tiel.
 
{{SunSistemo}}
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Eriso"