Sándor Bonkáló: Malsamoj inter versioj

'''[[Aleksandro|Sándor]] Bonkáló,''' laŭ hungarlingve kutima sinsekvo '''Bonkáló Sándor''' ([[1880]]-[[1959]]) estis fama [[Hungario|hungara]] slavisto, kiu devenis el [[Rutenoj|rutena]] familio; li naskiĝis en [[SubkarpatioHungara reĝlando]], [[Aŭstrio-Hungario]] en urbourbeto [[Raĥiv|Rahó]] (Rahiv). Li estis ruten-devena filologo, tradukisto. En liaj libroj kaj aliaj publikaĵoj li pruvis, ke tiel nomataj rutenoj ne apartenas al la ukraina popolo kaj kulturo, ke ili ne parolas dialekton de la ukraina lingvo kaj ke ili estis enlokiĝintaj en la teritorio de montaroj Beskidoj kaj Karpatoj (hungaraj departementoj [[Máramaros]], Ogocsa[[Ugocsa]], [[Bereg]], [[Ung]], [[Zemplén]], [[Sáros]], [[Szepes]]) dum la 13-17 jarcentoj. Laŭ la iama oficiala rusa kaj eĉ la nuntempa ukraina historio rutenoj estas ukrainoj.

Li naskiĝis la 22-an de januaro 1880 en la urbo Rahó (nuntempe: RahovRaĥiv en Ukrainio) kie li lernis en grek-katolika gimnazio, poste en teologia liceo en Ungvár (Uĵgorod). Kiam li finis la liceon li komencia studi en la fakoj latina kaj germana ĉe la [[ELTE|Universitato Péter Pázmány (PAZmanj')]] en Budapeŝto (1902). Kiel mezlerneja instruisto li laboris en la urboj Gyöngyül[[Gyöngyös]], [[Szeged]] kaj [[Zalaegerszeg]]. Dume li perfektigis siajn studojn eksterlande (Leipzig /Lepsiko/.Petrogrado. Sofio). En la urbo, situanta sur la bordoj de la rivero Neva, li aŭskultis inter alie prelegojn de la famaj profesoroj Baudouin de Courtenay (bodüen de kurt/e/ne'), Ŝafimatov<ref>A.Aj. Ŝahmatov (1864-1920), filologo, akademiano kun multbranĉan verkaron, estis pioniro en la [[tekstologio]] kiel scienco.</ref>, Vengerov<ref>S.A.Vengerov (1855-1920) literatur-historiisto kiu verkis monografiojn kaj bibliografiaron pri rusaj verkistoj.</ref> kaj Lavrov<ref>P.A.Lavrov (1856-1929),filologo-slavisto, akademiano kiu okupiĝis ĉefe pri la historio de la slava literaturo kaj la slavaj lingvoj.</ref> : kelkfoje li renkontiĝis kun la juna, tiam komencanta poeto Vladimir [[Vladimir Majakovskij|Malakovski]]. En 1917 li ricevis diplomon pri la rusa lingvo. En marto 1919, laŭ invito de Oszkár Jáazi<ref>[[Oszkár Jászi (OSkar' ĵasi*,1875-1957)]] dum la reĝimo de [[Mihály Ká- rolyjKárolyi]] (MÍhaj KAroji; 1875-1955) estis subministro respondeca pri la naciecaj aferoj.</ref>, li komencis organizi en la budapeŝta universitato la katedron de la rutenaj lingvo kaj literaturo. Li prelegis ankaŭ ruse. En 1924 laŭ politikaj kaŭzoj (8) oni forigis kaj penaiis lin kiam li estis 44 jaraĝa. Dum la 30-aj jaroj li ofte prelegis en la [[Hungara Radio]] pri diversaj eminentuloj kaj datrevenoj de la rusa literaturo. En novembro 1945 li denove iĝis katedrestro de la ukrainaj lingvo kaj literaturo en Universitato Péter Pázmány. Iam li kritikis la kulturpolitikon de Ĵdanov<ref>A.A, Zdanov (1896-1948), sovetia politikisto, havinta ĉefan rolon en la kultura vivo de SSR, disvastiganta sektajn-dogmajn teoriojn kaj postulojn en la sovetia kulturo.</ref> dirante : "''Verŝajne en Sovetunio troviĝos malmultaj verkistoj kies verkoj iĝos klasikaj, unikaj, se ili mem ne povas libere elekti la objekton kaj la metodon de síaj literaturaj verkoj.''"<ref>Noto : La citadon Bonkáló mem mencias en sia aűtobiografio, verkita en 1956, post la 20-a kongreso de la Komunista Partio de Sovetunio, kiam li petis rehabilitadon, sed ĝin ne ricevis. Kaŝdenuncantoj akuzis lin pri kontraű-sovetismo ĉe Hungarlanda Federacia Kontrola Komitato. Oni interrompis lian karieron kaj la universitataj funkciuloj malpermeaia al li prelegi. En : Dr. [[Attila Salga|Atilla Salga]], [http://mek.oszk.hu/14700/14718/14718.pdf Sándor BONKÁLÓ kaj la orientaj slavoj] p.44</ref> La 21-an de aprilo 1950 li emeritiĝis<ref>Dr. Atilla Salga, [http://mek.oszk.hu/14700/14718/14718.pdf Sándor Bonkáló kaj la orientaj slavoj] p.43</ref>.

{{Vivtempo|Bonkalo Sandor}}