Tobolsko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo
Linio 114:
}}</ref>.
 
Apud Ĉuvaŝa kabo okazis decida batalo inter la taĉmento de Jermak kaj armeo de ĥano Kuĉumo, kiun tiu lasta malgajnis. Iuj serĉis en ĝia nomo referencon al [[ĉuvaŝoj]], kvazaŭ loĝintaj tie. Tamen jam siberia historiisto Pjotr Slovcov en la 18-a jarcento skribis ke "mankas ĉuvaŝoj en la siberia historio" kaj la toponimo tradukeblas kiel "ĉeborda setlejo" (de la ugra "poĉe voĵ" aŭ "potĉevaŝ"). Loka pentristo kaj historiisto Miĥail Znamenskij diris ke la toponimo tradukeblas kiel "boaca urbeto" kaj referencis al pluraj boacaj kornoj, trovitaj dum liaj arkeologiaj fosadoj en tiu ĉi loko<ref name="mirakloj122"/>. Dum siaj foslaboroj en 1878-1879 li trovis plurajn metalaĵojn kaj sagopintojn, similajn al tiuj ugraj. En 1970 kaj 1994 okazis jam sciencaj arkeologiaj foslaboroj, kiuj konfirmis iaman ekziston de ugra setlejo tiuloke, kiu tamen estis forlasita longe antaŭ la batalo okazinta en 1582. En la kabo troviĝas 15 kurganoj, rabitaj en la 18-a kaj 19-a jarcentoj. En la dua duono de la 19-a jarcento apud ĝia piedo okazis ekzekutoj. Ekzemple la {{daton|17|3|1866}} tie estis mortpafita tobolska burĝo AleskejAleksej Smetanin, murdinta tri virinojn<ref name="mirakloj123">{{citaĵo el gazeto
| url = <!-- ligilo al la retpaĝo de la artikolo -->
| titolo = Чудеса и тайны Тобольска
Linio 138:
}}</ref>.
 
Etimologio de la nomo de Panin-monteto estas diskutata. Laŭ unu versio ĝi devenas de polaj partoprenintoj de la Napoleona invado en 1812 ({{lang-pl|pan}})), ekzilitaj al Tobolsko kaj setligitaj tie. Historiisto Sergej Maksimov en sia libro "Siberio kaj punlaboro" (1891) skribas ke en 1814 tiuj poloj ribelis kaj la tobolska guberniestro ordonis ekzekuti ilin ĵetante de sur la monto. En sovetia tempo aperis legendo, ke sur tiu ĉi kabo blankarmeanoj murdis belulinon kiu nomiĝis Pana (de {{lang-ru|Прасковья}}). Ekzistas ankaŭ versio laŭ kiu sur tiu ĉi kabo pereis jesaulo Nikita Pan el la Jermak-taĉmento. La monto estas tiel markita jam en la mapo de Semjon Remezov, farita komence de la 18-a jarcento, do la du unuaj versioj estas klare apokrifaj<ref name="mirakloj124">{{citaĵo el gazeto
| url = <!-- ligilo al la retpaĝo de la artikolo -->
| titolo = Чудеса и тайны Тобольска
Linio 164:
Iuj asertas ke sur Panin-monto en la 16-a jarcento troviĝis tatara urbeto Bicik-tura (Fraŭlina urbeto), en kiu loĝis la dua edzino de Kuĉumo, filino de Devlet-bejo. En 1861 urbaj aŭtoritatoj decidis transloki parton de loĝantaro el malsekaj areoj al Panin-monteto, sed tiuj urbanoj protestis kaj la projekto fiaskis; en 1864 oni decidis konstrui reton da tubaro por forkonduki la akvon kaj malsekigi la problemajn areojn. Ekzistas legendo, ke se rigardi la urbon de sur Panin-monto, ĝiaj stratoj formas la vorton Stalin<ref name="mirakloj124"/>.
 
Ĉukmana kabo ricevis la nomon de la kripligita ugra vorto "ĉukman", kiu signifas ''interne''. Oni supozas ke en mezepoko tie ekzistis ugra urbeto. En 1839 sur Ĉukmana kabo estis starigita monumento al Jermak. origineOrigine oni planis instali ĝin sur Panin-monteto, sed poste decidis ke ĉi tie ĝi videbliĝos pli bone<ref name="mirakloj124"/>.
 
Kiselevska monto situas inter Ĉuvaŝa kabo kaj Panin-monto. En la 17-a jarcento tie staris korto de ŝtata servanto Tirkovskij ({{lang-ru|Тырковский}}), pro kio la tuta areo nomiĝis Tirkovka ({{lang-ru|Тырковка}}). En 1894 dum fosi kavon por rubujo oni trovis tie bronzan kaldronon de la frua ferepoko<ref name="mirakloj126">{{citaĵo el gazeto