Packontrakto: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
de Pakto-Briand-Kellogg |
Sj1mor (diskuto | kontribuoj) reverko |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Treaty_of_Versailles,_English_version.jpg|eta|[[Traktato de Versajlo]], subskribita post la unua mondmilito kadre de la Pariza Packonferenco (1919)]]
'''Pactraktato''', aŭ '''Pacinterkonsento''', estas [[traktato]] inter du malamikaj ŝtatoj, kiu oficiale finas [[Milita stato|militan staton]] inter la partioj kaj starigas definitivon [[Paco|pacon]] inter ili, plunemante la ĉefajn kondiĉojn por atingi ĝin. Pacinterkonsento celas konstitui konstantan interkonsenton, kaj tiel diferencas de aliaj situacioj de [[Armistico|portempa ĉesigo de malamikecoj]] aŭ [[batalhalto]].
La enhavo de packontrakto kutime dependas de la naturo de la disputo inter la partioj. Kaze de grava [[milito]] inter multaj landoj, sola internacia traktato eble estos subskribita, kiu traktos ĉiujn problemojn inter la partioj.
Oftaj aferoj inkluzivitaj en packontrakto estas:
* Formala interkonsento pri la limoj de ĉiu lando
* Procezoj por solvi estontajn konfliktojn
* Aliro al [[Resurso|resursrimedoj]] kaj ilia asigno al ĉiu partio.
* Statuso de [[Rifuĝinto|rifuĝintoj]]
* La statuso de la [[Militkaptito|militkaptitoj]]
* Forigo de ekzistantaj ŝuldoj
* Validante ekzistantajn traktatojn
* Difinantaj kazoj, kiuj konsistigas rompon de interkonsento
Kelkaj pactraktatoj havis [[asiento]]jn, tio estas dokumento pere de kiu aro da komercistoj ricevis la monopolon pri difinita komerca vojo, varo aŭ produkto.
== El la antikva mondo ==
La plej frua konata packontrakto estas la traktato inter la [[Hitita Imperio|hitita imperio]] kaj la [[Konfederacio]] de [[:en:Hayasa-Azzi|Hayasa-Azzi]] (ĉirkaŭ) 1350 a.K.
Unu el la plej famaj interkonsentitaj pactraktatoj estas la hitita-egipta packontrakto, subskribita en [[antikva Egiptio]] en 1259 a.K., post la [[Batalo de Kadeŝo]]. Ambaŭ flankoj perdis multajn fortojn dum la batalo, kaj ambaŭ flankoj tute ne povis permesi plu batali, pro aldonaj eksteraj minacoj: Antikva Egiptio alfrontis la taskon defendi sian okcidentan limon de la invado de la libiaj triboj konstruante vicon de fortikaĵoj laŭlonge de la limo, dum la hititoj alfrontis pli grandan minacon en la formo de la [[Asira imperio|Asira Imperio]], kiu konkeris la apudajn teritoriojn al iliaj.
La packontrakto estis skribita en du versioj, unu en [[egiptaj hieroglifoj]], kaj la alia en [[Akada lingvo|akada]] [[Kojnoskribo|kojnskribo]]. Ambaŭ versioj pluvivis. Dulingvaj tiaspecaj interkonsentoj oftas ĝis hodiaŭ.
La interkonsento, subskribita de [[Ramseso la 2-a]] kaj [[Ĥattusili la 3-a]], iras pli ol la simpla deklaro pri fino de malamikecoj kaj [[batalhalto]]. Ĝi ankaŭ inkluzivas interhelpan [[Alianco|aliancon]] en la okazo ke unu el la partioj estas atakita de tria, aŭ en kazoj de internaj disputoj. Ĝi enhavas klaŭzojn pri la reveno de [[Rifuĝinto|rifuĝintoj]] al ilia loko de origino kaj malpermesas damaĝon al ili, kaj ankaŭ minacojn de [[venĝo]] en kazoj de malobservo de la interkonsento.
Ĉi tiu interkonsento havas tiom da historia signifo en la kampo de [[internaciaj rilatoj]], ke kopio de ĝi estas montrata ĉe la enirejo de la ĉefsidejo de [[Unuiĝintaj Nacioj]] en [[Novjorko]].
== Vidu ankaŭ ==
| |||