Hejma perforto: Malsamoj inter versioj

'''Hejma perforto''', '''hejma violento''', '''familia violento''' aŭ '''familiperforto''', estas modelo de [[konduto]] kiu implikas [[perforto]]n aŭ alian fitraktadon de unu persono kontraŭ alia en hejma kunteksto, kiel ekzemple en [[geedziĝo]] aŭ kunvivado. Ĝi povas esti nomita intimpartnera perforto kiam transigita fare de [[edzo]] aŭ partnero en intima rilato kontraŭ la alia geedzo aŭ partnero, kaj povas okazi en [[Aliseksemo|aliseksemaj]] aŭ [[samseksemo|sam-seksemaj rilatoj]], aŭ inter iamaj geedzoj aŭ partneroj. Hejma perforto ankaŭ povas impliki perforton kontraŭ [[infano]]j, gepatroj, aŭ [[maljunulo]]j, kaj escepte povas esti farita por [[Memdefendo|mem-defendo]]. Ĝi prenas kelkajn formojn, inkluzive de fizika, [[Vorta mistraktado|parola]], emocia, ekonomia, religia, genera, kaj seksa misuzo, kiu povas intervali de subtilaj, trudaj formoj ĝis edzeca [[seksperforto]] kaj ĝis perforta fizika fitraktado kiel ekzemple sufokado, batado, ina genitala kripligo kaj [[Acida atenco|acidĵetado]] kiu rezultas ofte en deformado aŭ morto. Hejmaj murdoj inkludas [[ŝtonumo]]n, bruligon de novedzino, [[honormurdo]]jn, kaj dotmortigojndommortigojn.

Tutmonde, la viktimoj de hejma perforto estas ĉefe [[virino]]j, kaj virinoj plej ofte travivas pli severajn formojn de perforto.<ref> McQuigg, Ronagh J.A. (2011), "Potential problems for the effectiveness of international human rights law as regards domestic violence", en McQuigg, Ronagh J.A. (eld.), [https://books.google.es/books?id=ltJxlsoMV4wC&pg=PR13&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false International human rights law and domestic violence: the effectiveness of international human rights law,] Oxford New York: Taylor & Francis, p. 13, ISBN 9781136742088, arkivita el la originalo la 15an de majo 2016, "This is an issue that affects vast numbers of women throughout all nations of the world. [...] Although there are cases in which men are the victims of domestic violence, nevertheless 'the available research suggests that domestic violence is overwhelmingly directed by men against women [...] In addition, violence used by men against female partners tends to be much more severe than that used by women against men. Mullender and Morley state that 'Domestic violence against women is the most common form of family violence worldwide.'" </ref><ref> García-Moreno, Claudia; Stöckl, Heidi (2013), "Protection of sexual and reproductive health rights: addressing violence against women", in Grodin, Michael A.; Tarantola, Daniel; Annas, George J.; et al. (eld.), [https://books.google.es/books?id=kJXM_eptt0MC&pg=PT780&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Health and human rights in a changing world,] Routledge, pp. 780–781, ISBN 9781136688638, arkivita el la originalo la 6an de majo 2016, "Intimate male partners are most often the main perpetrators of violence against women, a form of violence known as intimate partner violence, 'domestic' violence or 'spousal (or wife) abuse.' Intimate partner violence and sexual violence, whether by partners, acquaintances or strangers, are common worldwide and disproportionately affect women, although are not exclusive to them." </ref> En kelkaj landoj, hejma perforto ofte estas vidita kiel pravigita, precipe en kazoj de fakta aŭ ŝajna [[Malfidelo|malfideleco]] sur la parto de la virino, kaj estas laŭleĝe permesita. Esplorado establis ke tie ekzistas rekta kaj signifa [[korelacio]] inter la nivelo en la lando de [[seksegaleco]] kaj proporcioj de hejma perforto.<ref> Swan, Suzanne C.; Gambone, Laura J.; Caldwell, Jennifer E.; Sullivan, Tami P.; Snow, David L. (2008). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2968709/ "A Review of Research on Women's Use of Violence With Male Intimate Partners".] Violence and Victims. 23 (3): 301–314. doi:10.1891/0886-6708.23.3.301. PMC 2968709. PMID 18624096. </ref> Foje viroj povas uzi intimpartneran violenton kiel [[memdefendo]]. Hejma perforto estas inter la plej subraportitaj [[krimo]]j tutmonde kaj por viroj kaj por virinoj.<ref> Strong, Bryan; DeVault, Christine; Cohen, Theodore (16a de februaro 2010). [https://books.google.es/books?id=qjvoSOMB5JMC&pg=PA447&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The Marriage and Family Experience: Intimate Relationships in a Changing Society.] Cengage Learning. p. 447. ISBN 978-1133597469. Arkivita el la originalo la 10an de januaro 2017. </ref><ref> Concannon, Diana (11a de julio 2013). [https://books.google.es/books?id=-KdueQed_sgC&pg=PA30&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Kidnapping: An Investigator's Guide.] Newnes. p. 30. ISBN 978-0123740311. Arkivita el la originalo la 10an de januaro 2017. </ref> Pro sociaj antaŭjuĝoj koncerne masklan [[Ĉikanado|ĉikanadon]], viroj renkontas pliigitan verŝajnecon esti preteratentitaj fare de [[Sanlaboristo|sanlaboristoj]].<ref> Riviello, Ralph (1a de julio 2009). [https://books.google.es/books?id=keng9ELAE2IC&pg=PA129&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Manual of Forensic Emergency Medicine.] Jones & Bartlett Learning. p. 129. ISBN 978-0763744625. Arkivita el la originalo la 10an de januaro 2017. </ref><ref> Finley, Laura (16a de julio 2013). [https://books.google.es/books?id=AW-jAQAAQBAJ&pg=PA163M&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Encyclopedia of Domestic Violence and Abuse.] ABC-CLIO. p. 163. ISBN 978-1610690010. Arkivita el la originalo la 10an de januaro 2017. </ref><ref> Hess, Kären; Orthmann, Christine; Cho, Henry (1a de januaro 2016). [https://books.google.es/books?id=QbYaCgAAQBAJ&pg=PA323&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Criminal Investigation.] Cengage Learning. p. 323. ISBN 978-1435469938. Arkivita el la originalo la 10an de januaro 2017. </ref><ref> Lupri, Eugene; Grandin, Elaine (2004), "Consequences of male abuse – direct and indirect", en Lupri, Eugene; Grandin, Elaine (eld.), [https://web.archive.org/web/20090104074211/http://www.phac-aspc.gc.ca/ncfv-cnivf/familyviolence/pdfs/Intimate_Partner.pdf Intimate partner abuse against men (PDF),] Ottawa: National Clearinghouse on Family Violence, p. 6, ISBN 9780662379751, Arkivita el la originalo (PDF) la 4an de januaro 2009, Alirita la 8an de majo 2019. </ref>

En maltrankvilaj rilatoj, povas ekzisti ciklo de fitraktado dum kiu streĉitecoj pliiĝas kaj perfortago estas farita, sekvita antaŭ periodo de repaciĝo kaj trankvilo. Viktimoj de hejma perforto povas esti kaptitaj en hejmaj furiozaj situacioj tra izoliteco, troa potenco kaj kontrolo,<ref> Dutton, Donald; Painter, S.L. (1a de januaro 1981). [https://www.researchgate.net/publication/284119047_Traumatic_bonding_The_development_of_emotional_attachments_in_battered_women_and_other_relationships_of_intermittent_abuse "Traumatic bonding: The development of emotional attachments in battered women and other relationships of intermittent abuse".] Victimology. 6: 139–155. Alirita la 8an de majo 2019.</ref> kultura akcepto, manko de financaj resursoj, [[timo]], [[honto]], aŭ por protekti infanojn. Kiel rezulto de fitraktado, viktimoj povas travivi fizikajn handikapojn, disregulitan agreson, konstantajn sanproblemojn, [[Mensmalsano|mensmalsanon]], limigitan financadon, kaj malbonan kapablon krei sanajn rilatojn. Viktimoj povas travivi severajn psikologiajn malsanojn, kiel ekzemple [[posttraŭmata streĉa perturbo]]. Infanoj kiuj vivas en domanaro kun perforto ofte montras psikologiajn problemojn de frua aĝo, kiel ekzemple evitado, hiperatentemo ĝis minacoj, kaj disregulita agreso kiuj povas kontribui al substitua [[Traŭmato (psikologio)|traŭmatigo]].<ref> Schechter, Daniel S.; Zygmunt, Annette; Coates, Susan W.; Davies, Mark; Trabka, Kimberly A.; McCaw, Jamie; Kolodji, Ann; Robinson, Joann L. (2007). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2078523/ "Caregiver traumatization adversely impacts young children's mental representations on the MacArthur Story Stem Battery".] Attachment & Human Development. 9 (3): 187–205. doi:10.1080/14616730701453762. PMC 2078523. PMID 18007959. Alirita la 8an de majo 2019.</ref>