Kiel registrite je 08:12, 6 dec. 2021 redakti Petr Tomasovsky (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 137 718 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 13:41, 6 dec. 2021 redakti malfari Petr Tomasovsky (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 137 718 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 29: }} }} La '''Premislidoj''' aŭ '''Přemyslidoj'''<ref>Almenaŭ la du formoj '''Premislidoj''' kaj '''Přemyslidoj''' estas efektive uzataj en Esperanto. La unua formo estas plene esperantigita. La dua estas kunmetaĵo de la nacilingva nomo ''Přemysl'' kun Esperanta sufikso "-id-". Ankaŭ aliaj esperantigoj eblas, ekz-e '''Prĵemislidoj''' aŭ '''Pŝemislidoj''', k.s.{{mankas fonto}}</ref> - {{lang-cs\|Přemyslovci}} - estis [[Bohemio\|ĉeĥa]] princa kaj reĝa dinastio kunigita kun la komencoj de ĉeĥa ŝtato. Laŭ dinastia přemyslida mito, kiu prezentis ŝtatan ideologion de ĉeĥa princlando en frue [[gotiko\|gotika]] periodo, la fondintoj de la [[dinastio]] estis [[Přemysl la ~~Pluginto~~Plugisto]] kaj [[Libuše (princino)\|Libuše]]. La unua dokumentita prĵemislido estis [[Bořivoj la 1-a]], kiu estis ekde la jaro [[874]]/[[875]] edzo de Ludmila, filino de princo de pŝovanoj (laŭ [[Kosmas]]) aŭ de [[Serbio\|serbia]] princo (pli nova historiografio), avino de [[Sankta Venceslao]]. Eble komence de la 880-aj jaroj Bořivoj akceptis bapton de sankta [[Metodo]], li transloĝigis sian sidejon el [[Levý Hradec]] ĝis [[Prago]], li fondis la [[Praga burgo\|Pragan burgon]] kaj la unuan katolikan preĝejon. Tio evidente estis kaŭzo de kontraŭprĵemislida ribelo kaj al regado de Mojmíridoj ankaŭ en [[Bohemio]]. En la jaro [[895]] la potencon akiris denove la prĵemislidoj, ĉifoje en persono de [[Spytihněv la 1-a]] kaj poste de [[Vratislav la 1-a]]. Pri sekurigita pozicio de la prĵemislidoj atestas la fakto, ke anstataŭ siaj neplenaĝaj filoj povis ekpreni regentan regadon Drahomíra, vidvino post Vratislav. En la [[10-a jarcento]] la potenco de la prĵemislidoj firmiĝis pere de sanktvenceslaa kulto. Ilia sinjorujo disvastiĝis el [[Bohemio]] en la teritorion de la eksa [[Grandmoravia regno]] ([[Krakovo\|Krakovia princlando]], [[Slovakio]], [[Moravio]]). En la [[10-a jarcento\|10-a]] kaj la [[11-a jarcento\|11-a jarcentŝanĝoj]] konkeris plimulton de tiu ĉi teritorio armeo de la [[Pollando\|polaj]] [[piastoj]], sed la prĵemislidoj retenis la regadon en Bohemio. Daŭra profito por Bohemio estis Moravio, kiu ekde tiu tempo komune kun Bohemio kreis bazon de la landoj de la Ĉeĥa krono. La prĵemislida ŝtato karakteriziĝis per granda grado de centraligo kaj spite al ĉiuj bataloj je trono ĝi retenis la tutecon. Nek ekzistado de diversaj apanaĝoj malhelpis tion, nek intervenoj de la [[Sankta Romia Imperio]]. La surtronigitaj ĉeĥaj regantoj estis sole aldone konfirmataj de la germana imperiestro kaj tiu ĉi dono en feŭdon havis sole simbolan karakteron. Dum [[Vratislav la 2-a]], [[Vladislav la 2-a]] kaj fine [[Přemysl Otakar la 1-a]] la regantaj prĵemislidoj estis [[Bohemio\|ĉeĥaj]] reĝoj. La privilegioj de ĉeĥaj regantoj estis en la jaro [[1212]] disvastigitaj per [[Ora buleo sicila]]. Sekvanteco al la trono devene direktis sin per principo [[heredo laŭ pliaĝeco]], pli malfrue realiĝis principo de la [[unuenaskiteco]]. En la [[13-a jarcento]] la prĵemislida ŝtato fariĝis kulmine feŭda monarĥio. La prĵemislidoj disvastigis sian sinjorujon en [[Aŭstrio\|aŭstriajn]] landojn ([[Přemysl Otakar la 2-a]]), ĝis [[Pollando]] ([[Venceslao la 2-a]]) klaj fine ankaŭ ĝis [[Hungario]] ([[Venceslao la 3-a]]). La dinastio formortis post morto de Venceslao la 3-a en la jaro [[1306]]. La ĉeĥa nobelaro agnoskis kiel heredantinojn de la Krono filinojn de Venceslao la 2-a, precipe needziniĝintan [[Eliška Přemyslovna]], nome [[Elizabeta de Bohemio]]. La heredaĵo de la ĉeĥa trono transiris kun ŝi al la [[luksemburga dinastio\|Luksemburganoj]]. Apuda branĉo de la prĵemislidoj regis en [[Opava\|Opava princlando]].

Premislidoj: Malsamoj inter versioj