Transdono de la kronvirusa malsano de 2019: Malsamoj inter versioj

La '''transdono de la kronvirusa malsano de 2019''' estas la transiro de [[Kronvirusa malsano de 2019|la kronvirusa malsano de 2019]] de homo al homo. La malsano ĉefe transdoniĝas per spirado kiam homoj enspiras gutetojn kaj etajn aerportatajn erojn (kiuj formas [[Aerosolo|aerosolon]]), kiujn infektitoj eligas kiam ili spiras, parolas, tusas, ternas, aŭ kantas.<ref name="Wang_20212">{{cite journal|vauthors=Wang CC, Prather KA, Sznitman J, Jimenez JL, Lakdawala SS, Tufekci Z, Marr LC|title=Airborne transmission of respiratory viruses|language=EN|journal=Science|volume=373|issue=6558|date=August 2021|pmid=34446582|doi=10.1126/science.abd9149|bibcode=2021Sci...373.....W|doi-access=free}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Greenhalgh T, Jimenez JL, Prather KA, Tufekci Z, Fisman D, Schooley R|title=Ten scientific reasons in support of airborne transmission of SARS-CoV-2|journal=Lancet|volume=397|issue=10285|pages=1603–1605|date=May 2021|pmid=33865497|pmc=8049599|doi=10.1016/s0140-6736(21)00869-2}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Greenhalgh T, Jimenez JL, Prather KA, Tufekci Z, Fisman D, Schooley R|title=Ten scientific reasons in support of airborne transmission of SARS-CoV-2|journal=Lancet|volume=397|issue=10285|pages=1603–1605|date=May 2021|pmid=33865497|pmc=8049599|doi=10.1016/s0140-6736(21)00869-2}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Stadnytskyi|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences|pmid=32404416|doi=10.1073/pnas.2006874117|pages=11875–11877|issue=22|volume=117|date=2 June 2020|title=The airborne lifetime of small speech droplets and their potential importance in SARS-CoV-2 transmission|first1=Valentyn|first4=Philip|last4=Anfinrud|first3=Adriaan|last3=Bax|first2=Christina E.|last2=Bax|pmc=7275719}}</ref> Infektito pli probable transdonas la kronvirusan malsanon kiam tiu estas fizike proksima. Tamen, infekto povas okazi trans pli longaj distancoj, precipe endome.<ref name="Wang_20212" /><ref name="Miller_20212">{{cite journal|vauthors=Miller SL, Nazaroff WW, Jimenez JL, Boerstra A, Buonanno G, Dancer SJ, Kurnitski J, Marr LC, Morawska L, Noakes C|display-authors=6|title=Transmission of SARS-CoV-2 by inhalation of respiratory aerosol in the Skagit Valley Chorale superspreading event|journal=Indoor Air|volume=31|issue=2|pages=314–323|date=March 2021|pmid=32979298|pmc=7537089|doi=10.1111/ina.12751}}</ref>

 

 

Infektpovaj partikloj varias je grandeco de [[Aerosolo|aerosoloj]], kiuj restas en la aero dum longa tempo, ĝis pli grandaj gutetoj, kiuj restas aerportataj aŭ falas al la tero.<ref name="CDCScientificBriefTransmission2">{{cite web|date=May 7, 2021|title=Scientific Brief: SARS-CoV-2 Transmission|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/science/science-briefs/sars-cov-2-transmission.html|access-date=8 May 2021|publisher=Centers for Disease Control and Prevention|language=en-us}}</ref><ref name="who_transmitted2">{{cite web|date=30 April 2021|title=Coronavirus disease (COVID-19): How is it transmitted?|url=https://www.who.int/news-room/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19-how-is-it-transmitted|publisher=[[World Health Organization]]}}</ref><ref name="who_transmitted3">{{cite web|date=30 April 2021|title=Coronavirus disease (COVID-19): How is it transmitted?|url=https://www.who.int/news-room/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19-how-is-it-transmitted|publisher=[[World Health Organization]]}}</ref><ref name="who_transmitted4">{{cite web|date=30 April 2021|title=Coronavirus disease (COVID-19): How is it transmitted?|url=https://www.who.int/news-room/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19-how-is-it-transmitted|publisher=[[World Health Organization]]}}</ref> Cetere, esplorado pri kronvirusa malsano estas redifininta la tradician komprenon pri la maniero de transdono de spiraj virusoj.<ref name="who_transmitted4" /><ref name="Morawska_20212">{{cite journal|vauthors=Morawska L, Allen J, Bahnfleth W, Bluyssen PM, Boerstra A, Buonanno G, Cao J, Dancer SJ, Floto A, Franchimon F, Greenhalgh T, Haworth C, Hogeling J, Isaxon C, Jimenez JL, Kurnitski J, Li Y, Loomans M, Marks G, Marr LC, Mazzarella L, Melikov AK, Miller S, Milton DK, Nazaroff W, Nielsen PV, Noakes C, Peccia J, Prather K, Querol X, Sekhar C, Seppänen O, Tanabe SI, Tang JW, Tellier R, Tham KW, Wargocki P, Wierzbicka A, Yao M|display-authors=6|title=A paradigm shift to combat indoor respiratory infection|journal=Science|volume=372|issue=6543|pages=689–691|date=May 2021|pmid=33986171|doi=10.1126/science.abg2025|bibcode=2021Sci...372..689M|s2cid=234487289|url=https://eprints.qut.edu.au/210390/1/83856124.pdf}}</ref> La plej grandaj gutetoj de spira likvaĵo ne vojaĝas malproksimen, kaj povas enspiriĝi aŭ fali sur mukajn membranojn ĉe la okuloj, nazo, aŭ buŝo, kaj tiel infekti.<ref name="who_transmitted3" /> Aerosoloj havas plej altan koncentriĝon kiam homoj estas proksimaj, kio kaŭzas pli facilan virusan transdonon kiam homoj estas proksimaj, sed aeran transdonon povas okazi je pli longaj distancoj, plejparte en lokoj ne bone ventolitaj;<ref name="who_transmitted3" /> en tiuj kondiĉoj partikletoj povas resti en la aero dum minutoj aŭ horoj.<ref name="who_transmitted3" />