Historio de Ekvatora Gvineo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 3:
 
==Kolonia Epoko==
Portugalaj navigantoj esploris la golfon de Gvineo en [[1471]]. La portugalo [[Fernão do Pó]] situigis la insulon [[Bioko]] en la portugalaj mapoj tiujare, serĉante vojon al [[Hindio]], Kiunkiun li nomis ''Formosa'' (tamen, ĝi baldaŭ estis konata laŭ la nomo de sia eltrovanto).
 
En [[1493]], Johano II de Portugalio proklamis sin kiel ''Senjoro de Gvineo'' kaj la unua ''Senjoro de Corisco''. La portugaloj koloniigis la insulojn Bioko, [[Annobón]] kaj [[Corisco]] en 1494, kaj transformiĝis ilin en bazon por sklav-komercado. Ankaŭ nederlandanoj kaj belgoj multe rolis.
Linio 18:
 
==Diktaturo de Francisco Macías==
[[Dosiero:Fraga na sinatura da independencia de Guinea Ecuatorial.jpg|thumb|200px|Subskribo de la sendependeco de Ekvatora Gvineo, inter la tiama hispana ministro [[Manuel Fraga]] kaj la nova prezidanto [[Macías Nguema]] la 12an de oktobro de 1968.]]
En septembro de 1968, [[Francisco Macías Nguema]] estis elektita kiel prezidento. La 12an de oktobro la lando oficiale sendependiĝis. Macías baldaŭ akiris ĉiujn povojn kaj kreis reĝimon bazitan sur ununura partio 'PUNT' ([[Partido Único Nacional de los Trabajadores]]). Li estis proklamita dumviva reganto kaj forte persekutis opoziciantojn. Okazis grava krizo: Oni kalkulas, ke pli ol 100.000 homoj eskapis de la diktaturo, ĉirkaŭ 50.000 mortis kaj 40.000 estis kondamnitaj je deviga laboro. La eduka sistemo estis fermita kaj aliaj publikaj servoj ruinigitaj. Katolikismo ankaŭ estis malpermesata.
 
==Diktaturo de Teodoro Obiang==
En 1979 [[Macías]] estis venkita de puĉo gvidata de lia nevo Teodoro [[Teodoro Obiang Nguema]] Macías estis juĝita kaj ekzekutita. Oni kreis provizoran konsilion prezidita de Obiang mem, kiu nomunis lin prezidanto por sep jaroj. Tria konstitucio estis aprobita. En 1983 kaj 1988 okazis parlamentanj balotadoj, temen unupartiaj.
[[Dosiero:Teodoro Obiang detail, 1650FRP051.jpg|thumb|dekstre|250 px|La prezidanto [[Teodoro Obiang]] en 2008.]]
 
En 1991 ŝajne komenciĝis ioma demokratiiĝo kaj en novembro oni referendumis por alia konstitucio. Kelkaj opoziantoj revenis, sed estis tuj malliberigitaj. Dek el dek kvar partioj estis malpermesitaj en la balotado de 1993 kaj sekve Obiang daŭrigis sian povon. En 1995, la opozianta gvidanto [[Severo Moto Nsá]] estis enkarcerigita sub akuzoj pri koruptado kaj kalumnio. En 1996, 1999 kaj 2002 novaj balotadoj revalidigis la reĝimon en simila situacio. En 1996 la usona entrepreno [[Mobil]] komencis ekspluati petrolon, kio generis tre abundan profiton, tamen disdonitan nur en la reganta klaso.
 
Linio 28 ⟶ 29:
 
En 2003 estis malsukcesa provo de puĉo.
Ĝis 1991 la ŝtatpartio estis la unika politika partio de la lando. Intertempe ekzistas ĉirkaŭ 20 opoziciaj partioj.
 
En la leĝdonaj balotoj de 2017 la venko de la PDGE denove estis kompleta, kun ĉiuj senatanoj kaj 99 el 100 deputitoj. La alia apartenis al la partio Ciudadanos por la Innovación (CI), sed mallonge poste la partion oni akuzis organizi puĉon, kaj 146 el la partianoj estis malliberigitaj en 2018.
 
Nuntempe la plej granda parto de la gvineanoj vivas en mizeraj kondiĉoj, tamen pro la ekspluatado de nafto, la averaĝa porkapa enspezo estas kiel tiu de evoluinta lando.
 
{{Historio de Afriko}}