Vikipedio

19-a de januaro: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Neniu resumo de redakto
Linio 10:
** [[383]]: Estonta [[Orienta Romia Imperio|orientromia]] imperiestro [[Flavio Arkadio]] ricevis la titolon [[Augustus (honora titolo)|augustus]]
* [[973]]: [[Benedikto la 6-a]] iĝis papo
* [[982]]: [[Adalberto el Prago]] estis elektita dua [[episkopo]] de [[Prago]] en Levý Hradec ([[mezbohemia regiono]])
* [[1343]]: [[Hereda milito de Bretonio]]: angla kaj franca reĝoj, [[Eduardo la 3-a (Anglio)|Eduardo la 3-a]] kaj [[Filipo la 6-a (Francio)|Filipo la 6-a]], en [[Vannes]] subskribis armisticon
* [[1354]]: Pola reĝo [[Kazimiro la 3-a (Pollando)|Kazimiro la 3-a]] donis [[urborajto]]jn al [[Rzeszów]]
Linio 20:
* [[1628]]: [[Sankta Romia Imperiestro|Germana-romia reĝo]] [[Ferdinando la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Ferdinando la 2-a]] anoncis detronigon de 2 dukoj de [[Meklenburgio]], kiuj sekrete apogis danan reĝon dum la [[tridekjara milito]]
* [[1764]]: Brita [[Radikalismo|radikala]] politikisto [[John Wilkes]] estis forpelita de [[Parlamento de la Unuiĝinta Reĝlando]] pro [[misfamigo]]
* [[1795]]: [[Batava Respubliko]] fondiĝis sur [[Respubliko de la Sep Unuiĝintaj Provincoj|okupataj teritorio de la nuna Nederlando]] fare de [[Franca Revolucia Armeo]]
* [[1806]]: [[Britio]] komencis okupadon de la [[Kabo de Bona Espero]]
* [[1815]]: Oni eltombigis [[gilotino|gilotinitan]] dum la franca revolucio reĝon [[Ludoviko la 16-a (Francio)|Ludoviko la 16-a]] kaj lin entombigis kune kun lia edzino [[Marie-Antoinette]], eltombigitan unu tagon pli frue, en [[Baziliko de Saint-Denis]]
* [[1817]]: Argentina generalo [[José de San Martín]] kun sia armeo trairis [[Andoj]]n
* [[1829]]: Korektita eldono de ''[[Faŭsto]]'' aperis ankoraŭ dum la vivo de [[Johann Wolfgang von Goethe]]
* [[1853]]: [[Romo]]: premiero de la [[opero]] [[Il trovatore|''La trobadoro'']] de la itala komponisto [[Giuseppe Verdi]]
* [[1863]]: [[Ludwik Mierosławski]] iĝis unua diktatoro de la pola [[Januara Ribelo]] direktita kontraŭ [[Rusa Imperio]]
* [[1871]]: [[Francia-Prusia Milito]]:
** Venko de prusa armeo en batalo de [[Saint-Quentin (Aisne)|Saint-Quentin]]
** [[Reĝlando Prusio|Prusiaj trupoj]] komencis lastajn provojn rompi la [[Sieĝo de Parizo (1870–71)|sieĝon de Parizo]]
* [[1885]]: [[Sudano]]: venko de britaj [[trupo (armeo)|trupoj]] super la trupoj de [[Muhammad Ahmad]] apud [[Nilo]]
* [[Britaj kolonioj]]:
** [[18851899]]: [[Angl-Egipta Sudano]]: venko de britaj [[trupo (armeo)|trupojSudano]] superiĝis la trupoj debrita-egipta [[Muhammadkunposedaĵo Ahmad]](internacia apud [[Nilojuro)|kunposedaĵo]]
** [[1899]]: [[Angl-Egipta Sudano]]: [[Sudano]] iĝis brita-egipta [[kunposedaĵo (internacia juro)|kunposedaĵo]]
* [[1905]]: Unua [[alpa skiado]] estis organizita de Mathias Zdarsky apud [[Lilienfeld]] en [[Malsupra Aŭstrio]]
* [[1909]]: [[Germanaj kolonioj]]: enEn [[Germana Sudokcidenta Afriko]] por 12 lernantoj fondiĝis [[liceo]] en [[Vindhuko]]
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1915]]: [[Zepelina atako 1915|Zepelina atako]] de 3 germanaj [[zepelino]]j kontraŭ 2 [[Britio|britaj]] urboj en [[Norfolk (Anglio)|Norfolk]] kun pli ol 20 [[viktimo]]j - unua intencita bombado de civiloj en historio de la homaro
** [[1918]]: [[Bolŝeviko|Bolŝevika]] Konsilio de [[politika komisaro|Popolaj Komisaroj]] malfondis [[Rusia Konstitucia Asembleo|Rusian Konstitucian Asembleon]]; polaj kaj [[belorusoj|belorusaj]] loĝantoj de [[Minsko]] malarmigis parton de forkurantaj bolŝevikoj, transprenante regopovon en la urbo antaŭ eniro de la germana armeo
* [[1919]]: [[Mihály Károlyi]] iĝis prezidento de la unua [[Hungara Popola Respubliko (1918-1919)|Hungara Popola Respubliko]]
Linio 48 ⟶ 47:
* [[Dua mondmilito]]:
** [[1940]]: [[Germana okupado de Pollando]]: [[Hans Frank]], guberniestro de [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]], deklaris, ke [[Hitler]] kaj [[Hermann Göring|Göring]] ordonis totalan ekonomian ekspluaton de Pollando por bezonoj de la germana [[militekonomio]]; komandanto de la [[Asocio de Armita Batalado]] por la Areo n-ro 1 [[Stefan Rowecki]] skribis pri vasta dekonspiro de li "dum apenaŭ 14 tagoj ekde ricevo de la nomumo" pro "nesingardaj interparoloj de kurieroj" (la raporto ĉirkaŭ tiu dato); [[Intelektulkampanjo de Krakovo]]: [[SS (organizo)|SS]] murdis en [[koncentrejo]] [[Sachsenhausen]] polan profesoron Ignacy Chrzanowski de [[Jagelona Universitato]]; [[Parizo]]: "Głos Polski" (Pola Voĉo) en artikolo ''[[Varsovio]] en anoncoj'' skribis: ''La urbo iĝis verŝajne la plej vigla komerco-centro en la mondo. Pro manko de alia okupo kaj de vivrimedoj tri kvaronoj de la loĝantaro okupiĝas pri vendo, aĉeto, interŝanĝo ktp.''; [[Aŭstralio]]: 16-a [[Infanterio|Infanteria]] Bataliono fornavigis en ŝip[[karavano]] de [[Sidnejo]] - post kunligo kun la karavano de [[Nov-Zelando|nov-zelanda]] 4-a Infanteria [[Bataliono]] direktiĝis al [[Suezo]]; [[Parlamento de Francio]] voĉdonis pri forigo de [[komunismo|komunistaj]] membroj
** [[1941]]: En [[Aleksandrio]] greka [[diasporo]] festis omaĝe al la [[grekoj|greka]] soldato, kun partopreno de polaj soldatoj-artistoj, kiuj kantis kaj ludis [[himno]]jn - la [[Imnos is tin Eleftherian|grekan]], [[God Save the Queen|britan]], [[himno de Egiptio|egiptan]] kaj [[Mazurek Dąbrowskiego|polan]]; Barrow in Furness (graflando [[Kumbrio]]): solena surakviĝo de brita [[submarŝipo]] kaj ties bapto kiel la pola "Sokół" ([[Falko]]); la greka ''Triton (Y-5)'' sinkigis la italan submarŝipon ''Neghelli'' en [[Otranto]]; [[Mediteraneo]]: dum atako de la germana 10-a Aviada Korpuso al haveno [[La-Valeto]] [[aviadila ŝipo]] "Illustrious" ricevis pluajn trafojn; [[Orientafriko|Orientafrika]] Fronto: [[Barato|barata]] armeo rekonkeris [[Kassala]]; [[Berghof]]: dutaga renkonto de [[Adolf Hitler]] kun [[Benito Mussolini]] komenciĝis
** [[1942]]: [[Gestapo]] arestis en [[Vroclavo]] kelkekelkajn da membrojmembrojn de [[konspiro|konspira]] organizo "Olimp", al kiu apartenis polaj trudlaboristoj en [[Nazia Germanio]], reprezentantoj de germana pola [[diasporo]] kaj ĉeĥoslovakaj civitanoj; polico pafmortigis en [[Lodza geto]] d-ron Ulrich Izrael Schultz pro rezisto al policano; [[Pola Rezistomovado]]: taĉmento de Kamparanaj Batalionoj el areo [[Łuków]] likvidis agenton de [[Gestapo]] - oni trovis ĉe li liston de kelkdeko de [[konspiro|konspirantoj]] el [[Kurów]] kaj Dębica; Japana armeo konkeris [[Sandakan]], ĉefurbon de la brita [[Norda Borneo]]
** [[1943]]: [[Operaco Reinhardt]]: germanaj policoj pafmortigis en Kobyle 40 judojn kaj 2 polojn, en [[Radom]] 10 virojn, en Ludmiłówka ([[distrikto Kraśnicki]]) 9 polojn pro helpo al fuĝintaj sovetaj [[militkaptito]]j, en Stara Słupia ([[distrikto Kielecki]]) 8 personojn; taĉmento de Popola Gvardio provizore subigis polican gardejon; Batal-Asocio de Junuloj fondiĝis - [[komunismo|komunisma]] organizaĵo ligita al Pola Laborista Partio, kies celo estis armita batalo kaj edukado; [[Nord-Afriko|Nordafrika Fronto]]: en [[Tripolio]] avangardo de brita 8-a armeo atingis [[Homs]]; greka [[destrojero]] detruis italan [[korveto]]n marborde de [[Tunizio]]
** [[1944]]: Germana polico pafmortigis en [[Varsovio]] 33 polojn kaj en Dąbrowa nad Czarną 20 [[ostaĝo]]jn, alveturigitajn de [[Tomaszów Mazowiecki]]; unuo de [[Pola Enlanda Armeo]] atakis [[malliberejo]]n en [[Lida]] liberigante pli ol 70 malliberulojn; [[ukrainoj]] bruligis en Zasmyki (proksime al [[Zaslavo]]) 38 domojn kaj murdis 6 polojn; en [[Proksima Oriento]] aperis bruŝuro ''Defendo de [[Lvovo]] en 1939''; 17 polaj [[profesoro]]j estantaj en [[Usono]] protestis kontraŭ ŝanĝo de la pola-soveta [[landlimo]]
** [[1945]]: [[Częstochowa]]: lasta komandanto de [[Pola Enlanda Armeo]] generalo [[Leopold Okulicki]], antaŭvidanta sovetan [[okupado]]n, malfondis la armeon por ne doni pretekston al [[reprezalio]]j fare de [[NKVD]], kiu postsekvis [[Ruĝa Armeo|Ruĝan Armeon]] kaj per [[teroro]] altrudis sovetan [[okupado]]n (5 monatojn antaŭ senleĝa [[Proceso de 16 gvidantoj de Pola Subtera Ŝtato|Moskva "proceso"]] kaj 2 jarojn antaŭ morto en soveta [[malliberejo]]) - en sekreta aldono ordonis al komandantoj nemalkaŝiĝon, konservo de etaj taĉmentoj kun staboj kaj radian reton por plua [[Pola Partizana Ŝtato|subtera agado]]; por daŭrigi batalon kontraŭ la dua soveta [[okupado]] kreiĝis [[konspiro|konspira]] organizaĵo NIE (Ne), kies ĉefkomandato iĝis [[brigada generalo]] [[Leopold Okulicki]] kaj [[stabo|stabestro]] [[August Emil Fieldorf]]; en "liberigita" [[Varsovio]] okazis armea parado antaŭ nova komunista registaro (pli frue la soveta armeo trvoviĝanta apud [[Vistulo]] atendis ĝis subpremo de la [[ribelo de Varsovio]]); [[Ruĝa Armeo]] liberigis [[Kutno]], [[Kruszwica]], [[Krakovo]], [[Pabianice]], [[Gostynin]], [[Łęczyca]], [[Opoczno]] kaj direktiĝis al [[Lodzo]], kie de la [[Lodza geto]] ĝi savis 877 [[judoj]]n; en arbaro apud Skaryszew (proksime al [[Kalisz]]) diversaj germanaj policoj pafmortigis 56 membrojn de [[Pola Partizana Ŝtato|Pola Subtera Ŝtato]], en [[Sierpc]] 180 personojn, en [[Płock]] 85, en Skarlin apud [[Nowe Miasto Lubawskie]] 24 judinojn, en Gaworów ([[distrikto Kłodzki]]) 11, en Prostki ([[distrikto Ełcki]]) 9 kaj en Rzozów apud [[Skawina]] 5; germanoj likvidis filion de [[Aŭŝvico]] en Goleszów ([[distrikto Cieszyński]]); [[SS (organizo)|SS]] pafmortigis sur diversaj [[marŝo de morto|evakuaj vojoj]] malliberulojn de [[Aŭŝvico]]: en [[Rybnik]] ĉirkaŭ 300 kaj en 4 aliaj lokoj 66, krome murdis en [[Mikołów]] 20 malliberulojn de ties filio en Monowice; soldatoj de [[Wehrmacht]] pafekzekutis en Łaganów apud [[Proszowice]] 6 virojn pro senarmigo de 3 germanaj soldatoj; respondeculo pri [[trudlaboro|trudlaborado]] en [[Nazia Germanio]] diris: ''Mi elpremos de ili ĉion kaj permesos [[malsato|malsati]] kaj [[frosto|frostumi]], mi ordonis al ili labori sur [[koto]] kaj [[neĝo]] 10 kaj pli da horoj tage''; [[Ĉeĥoslovakio]]: armeoj de 4-a Ukraina Fronto liberigis [[Prešov]] kaj [[Košice]]; [[Okcidenta Fronto (Dua Mondmilito)|Okcidenta Fronto]]: en [[Luksemburgo (lando)|Luksemburgo]] usona 5-a Infanteria Divizio okupis [[Diekirch]]
* [[1946]]: [[Kongreso]] de Pola Popola Partio komencita - la plej granda grupiĝo, kiu decidis en [[Jalta konferenco|postjalta Pollando]] politike konkuri kun [[komunisto]]j instaliĝantaj helpe de [[Sovetunio]]
* [[1947]]: Dua [[soveta okupado de Pollando]]: unua postmilita balotado al pola [[Sejmo (Pollando)|Sejmo]], falsigita de [[komunismo|komunistoj]] pro alveno de [[Sovetunio|soveta]] delegitaro gvidata de [[Aron Palkin]], specialiĝinta pri falsigado de skribaj dokumentoj - tuj poste malfondiĝis Landa Nacia Konsilio uzurpanta parlamenton
* [[1956]]: [[Sudano]] aliĝis al la [[Ligo de Arabaj Ŝtatoj]]
* [[1963]]: Unua [[televido|televida]] prezentiĝo de la brita [[rokgrupo]] [[The Beatles]]
* [[1966]]: [[Indira Gandhi]] iĝis ĉefministrino de [[Barato]]
* [[1971]]: Politika Buroo de la [[Centra Komitato]] de [[Pola Unuiĝinta Laborista Partio]] decidis pri rekonstruo de la [[Reĝa Kastelo de Varsovio]], eksplodigita de germanaj okupantoj dum la [[detruo de Varsovio|detruado de Varsovio]] post subpremo de la [[ribelo de Varsovio]]
* [[1975]]: [[Palestinanoj|Palestinaj]] [[terorismo|teroristoj]] pripafis sur pariza aviadilejo [[Orly]] israelan pasaĝeran aviadilon - 20 personoj vundiĝis
* [[1977]]: [[Kairo]]: 79 personoj pereis kaj multaj vundiĝis sur placo [[Tahrir]] en [[masakro]] farita de sekuraj servoj kontraŭ manifestaciantoj, kiuj protestis pro ekonomia politiko de prezidento [[Anvar Sadat]]
Linio 64 ⟶ 63:
* [[1978]]: En germana [[Emden]] oni finis [[ĉenstablo|produktadon]] de [[Volkswagen Tipo 1]] en [[Eŭropo]]
* [[1982]]: En animzorga letero direktita al generalo [[Wojciech Jaruzelski]] polaj [[episkopo]]j apelaciis pri nuligo de la [[milita stato en Pollando]], ĉeso de perforto, reveno al civitanaj privilegioj kaj liberigo de enprizonigitoj
* [[1983]]: En [[Bolivio]] estis arestita germana [[militkrimo|militkrimulo]] [[Klaus Barbie]], [[SS (organizo)|SS]]-ĉefsturmgvidanto kaj membro de sekreta polico [[Gestapo]] - konata kiel "buĉisto de [[Liono]]"
* [[1983]]: ForirisMortis [[Ham la ĉimpanzo]], la unua [[homedo]], kiu iris [[kosmo]]n
* [[1983]]: [[Apple]] enmerkatigis turnopunktan [[persona komputilo|personan komputilon]] ''Lisa'' kun [[grafika uzantinterfaco]]
* [[1986]]: [[Hispanio]] agnoskis ŝtaton [[Israel]]
* [[1989]]: [[Prezidanto de la Respubliko (Francio)|Prezidento de Francio]] [[Francois Mitterrand]] invitis 12 bulgarajn [[disidento]]jn al neformala matenmanĝo en la ambasado en [[Sofio]]
* [[1990]]: [[Nigra Januaro]] en [[Bakuo]]: masakro de [[azerioj|azeriaj]] civiluloj fare de [[Ruĝa Armeo]], 131-170 personoj pereis, pli ol 700 vundiĝis
* [[1993]]: [[Ĉeĥio]] kaj [[Slovakio]] aniĝis al [[Unuiĝintaj Nacioj]]
* [[1995]]: [[Unua Ĉeĉenia milito|Unua rusa-ĉeĉena milito]]: rusa armeo konkeris prezidentan palacon en [[Grozno]]
* [[1997]]: [[Jaser Arafat]] alvenis al [[Hebron]] unuafoje depostpost pli ol 30 jaroj, kie 60 000 [[palestinanoj]] festas transprenon de la lasta [[okupado|okupita]] urbo en [[Cisjordanio]]
* [[1999]]: En [[Pollando]] ekfunkciis [[Instituto pri Nacia Memoro]], kiu okupiĝas pri ĵuĝprocesa punado de [[nazioj|naziaj]] kaj [[komunista krimo|komunistaj krimoj]]
* [[2005]]: En ĉefurbo de [[Gvineo]]: En [[Konakrio]] okazis sensukcesa [[atenco]] kontraŭ prezidento [[Lansana Conté]]
* [[2006]]: Usona [[kosmosondilo]] ''[[New Horizons]]'' estis sukcese elpafita direkte al [[Plutono]], kiun ĝi atingis post 9 jaroj - lanĉita por esploro de la [[naturaj satelitoj de Plutono]] kaj [[Kuiper-zono]]
* [[2007]]: [[Istanbulo]]: mortigo de armena ĵurnalisto [[Hrant Dink]] - publike kritikanta la [[armena genocido|armenan genocidon]] en [[Turkio]]
* [[2009]]: [[Moskvo]]: post gazetara konferenco estis pafmortigita konata rusa advokato, defendanto de [[homrajtoj]] [[Stanislav Markelov]] kaj akompananta lin ĵurnalistino [[Anastasija Baburova]]
Linio 82 ⟶ 81:
* [[2017]]: [[Adama Barrow]] iĝis prezidento de [[Gambio]]
* [[2019]]: [[Andry Rajoelina]] iĝis prezidento de [[Madagaskaro]]
* [[2019]]: [[Italio]]: [[Matero]] elektiĝisfariĝis [[Eŭropa Kultura Ĉefurbo]]
 
== Naskiĝoj ==
* [[840]]: [[Miĥaelo la 3-a (Bizancio)|Miĥaelo la 3-a]], [[listo de bizancaj imperiestroj|bizanca imperiestro]] (m. [[867]])
* [[1544]]: [[Francisko la 2-a (Francio)|Francisko la 2-a]], reĝo de Francio el [[Domo de Valois]] (m. [[1560]])
* [[1731]]: [[Johann Joachim Christoph Bode]], germana eldonisto kaj tradukisto (m. [[1793]])
* [[1736]]: [[James Watt]], skota [[inventisto]] de [[vapormaŝino]] (m. [[1819]])
* [[1737]]: [[Jacques-Henri Bernardin de Saint-Pierre]], franca verkisto, konata pro la romano ''[[Paŭlo kaj Virginio]]'', esperantigita de [[Hector Hodler]] (m. [[1814]])
* [[1798]]: [[Auguste Comte]], franca filozofo, kreinto de [[sociologio]] kaj [[pozitivismo]], influinta al [[filozofio]] de [[medicino]] (m. [[1857]])
* [[1807]]: [[Robert E. Lee]], ĝeneralo de [[Konfederaciitaj Ŝtatoj de Usono|Konfederaciitaj ŝtatoj de Ameriko]] dum la [[Usona Enlanda Milito]] (m. 1870)
* [[1808]]: [[Lysander Spooner]], usona filozofo kaj verkisto, [[individuisma anarkiismo|individuisma anarkiisto]], [[politika filozofio|politika filozofo]], eseisto, pamfletisto, unitarisma kristano, [[jurfilozofio|jurisma teoriulo]], defendanto de [[natura juro]] (m. [[1887]])
* [[1809]]: [[Edgar Allan Poe]], usona verkisto konata de [[krimliteraturo]] (m. [[1849]])
* [[1838]]: [[Antal Beke]], hungara [[kanoniko]] kaj historiisto (m. [[1913]])
* [[1839]]: [[Paul Cézanne]], franca pentristo kies verkaro reprezentas la transiron de [[impresionismo]] al [[kubismo]] (m. [[1906]])
* [[1851]]: [[Jacobus Kapteyn]], nederlanda astronomo esplorinta la [[galaksio]]n ''[[Lakta vojo]]'' (m. [[1922]])
* [[1868]]: [[Gustav Meyrink]], aŭstra verkisto kaj tradukisto, [[okultismo|okultisto]] kaj [[mistikismo|mistikulo]], [[budhismo|budhano]], konanto de [[kabalo]] kaj [[parapsikologio]], aŭtoro de [[romano]] pri [[golemo]] (m. [[1932]])
* [[1874]]: [[Georges Avril]], franca verkisto kaj ĵurnalisto, direktoro de la Gazeta Komisiono de [[Internacia Centra Komitato]], redaktoro de "[[Nia Gazeto]]", en kiu li publikigis siajn [[rakonto]]jn (m. [[1952]])
* [[1879]]: [[Boris Savinkov]], rusa socia revoluciisto, membro de [[Socialista Revolucia Partio]], kontraŭulo de cara kaj soveta sistemoj (m. [[1925]])
* [[1889]]: [[Sophie Taeuber-Arp]], svisa dadaisma [[artisto]], pentristino, skulptistino kaj dancistino (m. [[1943]])
* [[1892]]: [[Ólafur Thors]], islanda entreprenisto kaj plurjara ĉefo de [[Sendependecpartio (Islando)|Sendependecpartio]], [[ĉefministro]] de Islando (m. [[1964]])
* [[1892]]: [[Maria Leitner]], hungara verkistino kaj ĵurnalistino germanlingva, komunistino (m. [[1942]])
* [[1897]]: [[Károly Kerényi]], hungara [[Klasika Filologio|klasika filologo]], fondinto de modernaj studoj pri [[helena mitologio]], verkanta germane, kunkreinto de la Instituto de [[Carl Gustav Jung]] (m. [[1973]])
* [[1901]]: [[Janina Kotarbińska]], pola filozofino, logikistino, ligita kun [[Lvova-Varsovia skolo]], edzino de [[Tadeusz Kotarbiński]] (n. [[1997]])
* [[1903]]: [[Stanisław Radkiewicz]], pola generalo kaj politikisto respondeca pri [[komunismo|komunista]] [[reĝimo]], [[stalinismo|stalinista]] [[krimo|krimulo]] (m. [[1987]])
* [[1912]]: [[Leonid Kantoroviĉ]], soveta matematikisto kaj ekonomikisto, laŭreato de [[Stalin-Premio]] kaj [[Nobel-Premio pri ekonomiko]] (m. [[1986]])
* [[1912]]: [[Cornelia Wilhelmina Maria Baltussen]], nederlanda fratulino de [[Ruĝa Kruco]]flegistino, prizorginta la polan [[Unua Aŭtonomeca Paraŝutista Brigado|Unuan Aŭtonomecan Paraŝutistan Brigadon]] (m. [[2005]])
* [[1914]]: [[István Barabás]], rumania hungara pentristo, edzo de [[Irén Bortnyik]] (m. [[2007]])
* [[1919]]: [[Joan Brossa]], kataluna poeto, dramaturgo, grafikisto, skulptisto (m. [[1989]])
* [[1919]]: [[Giulio Andreotti]], ĉefministro de Italio, reprezentanto de [[Itala kristan-demokrata partio]] (m. [[2013]])
* [[1919]]: [[Miklós Mészöly]], hungara verkisto kaj poeto, edzo de [[Alaine Polcz]] (m. [[2001]])
* [[1920]]: [[Javier Pérez de Cuéllar]], perua diplomato kaj politikisto, [[Ĝenerala Sekretario de la Unuiĝintaj Nacioj]], ĉefministro de Peruo (m. [[2020]])
* [[1921]]: [[Patricia Highsmith]], usona verkistino, konata pro siaj psikologiaj [[krimromano]]j (m. [[1995]])
* [[1922]]: [[Jerzy Kawalerowicz]], pola filmreĝisoro kaj scenaristo, kies filmo [[La faraono (filmo)|''La faraono'']] estis nomumita por [[Oskar-premio]] (m. [[2007]])
* [[1923]]: [[Markus Wolf]], germana komunisto, plurjara gvidanto de [[spionado|spionorganizo]] de [[GDR]] (m. [[2006]])
* [[1930]]: [[Lajos Bács]], rumania hungara komponisto, dirigento (m. [[2015]])
* [[1931]]: [[Roland Lindblom]], sveda esperantisto, fondinto de pluraj [[Esperanto-klubo]]j, kunfondinto kaj vicprezidanto de [[Sveda Esperantista Junulara Unuiĝo]], kunorganizanto de [[UK 1980]] kaj [[UK 2003]], [[Komitato de UEA|komitatano de UEA]] kaj [[Estraro de UEA|estrarano de UEA]], [[Honora Membro de UEA]] (m. [[2016]])
* [[1931]]: [[Tippi Hedren]], usona aktorino, malkovrita de [[Alfred Hitchcock]]
* [[1933]]: [[Guntram A. Plangg]], aŭstra romanisto
* [[1937]]: [[Zbigniew Jóźwik]], pola [[naturo|naturisto]], [[Arkta Cirklo|polaristo]], [[grafiko|grafikisto]] kaj [[bibliofilo]], diplomito kaj laboranto de [[Universitato Maria Curie-Skłodowska]] en [[Lublin]], aŭtoro de [[ekslibriso]]j
* [[1942]]: [[Nara Leão]], brazila kantistino de [[Bossa Nova]] (m. [[1989]])
* [[1943]]: [[Janis Joplin]], usona [[bluso|blusa]] kantistino, reprezentantino de [[psikedela rokmuziko]] (m. [[1970]])
* [[1945]]: [[Ferenc Hitter]], rumania hungara redaktoro, lokhistoriisto
Linio 142 ⟶ 141:
* [[1471]]: [[Antonio Beccadelli]], itala [[humanismo|humanisto]], poeto, diplomato, kanonika juristo, kronikisto kaj historiisto (n. [[1394]])
* [[1526]]: [[Izabela de Aŭstrio]], arkidukino de Aŭstrio, reĝino de Danio, Norvegio kaj Svedio (n. [[1501]])
* [[1547]]: [[Henry Howard (grafo de Surrey)]], angla poeto, aŭtoro de [[soneto]]j (n. ĉirkaŭ 1517)
* [[1557]]: [[Jacques Cartier]], franca esploristo de Kanado (n. [[1491]])
* [[1565]]: [[Diego Laínez]], hispana teologo kaj jezuito (n. [[1512]])
* [[1576]]: [[Hans Sachs]], germana [[ŝufaristo]], [[majstrokantisto]] kaj poeto (n. [[1494]])
* [[1617]]: [[Fausto Veranzio]], kroata episkopo, diplomato, universala klerulo kaj inventisto, kiu post sia morto estas konata aparte pro sia verkaĵo ''Machinae Novae'' (Novaj maŝinoj) (n. [[1551]])
* [[1636]]: [[Marcus Gheeraerts la malpliaĝa]], flandra-brita pentristo (n. [[1561]])
* [[1729]]: [[William Congreve (dramisto)|William Congreve]], angla dramisto kaj poeto, konata de siaj [[teatraĵo]]j (n. [[1670]])
* [[1735]]: [[Alexander Mack]], germana protestantisma [[pietismo|pietisto]] (n. [[1679]])
* [[1748]]: [[Ernesto Aŭgusto la 1-a (Saksio-Vajmaro-Eisenach)]], germana duko (n. [[1688]])
* [[1804]]: [[Pál Kray]], hungara nobelo, aŭstra oficiro (n. [[1735]])
* [[1830]]: [[Wenzel Matiegka]], ĉeĥa komponisto kaj gitaristo (n. [[1773]])
* [[1837]]: [[Samuel Gottlieb Vogel]], germana kuracisto, patro de la germanaj [[banurbo]]j (n. [[1750]])
* [[1851]]: [[Esteban Echeverría]], argentina poeto priskribanta [[pampo]]n kun ties loĝantoj, esperantigata (n. [[1805]])
* [[1864]]: [[József Torma]], hungara historiisto, patro de [[Zsófia Torma]] kaj [[Károly Torma]] (n. [[1801]])
* [[1865]]: [[Pierre-Joseph Proudhon]], franca politikisto, ĵurnalisto, patro de [[anarkiismo]] (n. [[1809]])
* [[1869]]: [[Karl von Reichenbach]], germana kemiisto, geologo, filozofo (n. [[1788]])
* [[1874]]: [[August Heinrich Hoffmann von Fallersleben]], germana poeto, germanisto, aŭtoro de la nacia himno (n. [[1798]])
* [[1878]]: [[Ede Szigligeti]], hungara dramverkisto, reĝisoro, aktoro (n. [[1814]])
* [[1881]]: [[Herkules Dembowski]], itala astronomo, memorigita de la asteroido [[349 Dembowska|Dembowska]] (n. [[1812]])
* [[1881]]: [[Auguste Mariette]], franca historiisto, arkeologo kaj [[egiptologo]], fondinto de la [[Egipta muzeo en Kairo]] (n. [[1821]])
* [[1890]]: [[Carl Niebergall]], germana kuracisto, pioniro de bankuracado (n. [[1811]])
Linio 168 ⟶ 167:
* [[1938]]: [[Branislav Nuŝiĉ]], serba verkisto, oficisto kaj ĵurnalisto (n. [[1864]])
* [[1949]]: [[Johannes Biereye]], germana pedagogo kaj historiisto (n. [[1860]])
* [[1967]]: [[Kazimierz Funk]], pola [[biokemio|biokemiisto]], malkovrinto de [[tiamino]], kreinto de la scienco pri [[vitamino]]j, kuracisto de malsanuloj pri [[avitaminozo]], aŭtoro de kelkcent sciencaj publikaĵoj (n. [[1884]])
* [[1969]]: [[Jan Palach]], ĉeĥa studento pri filozofio, kiu membruliĝis proteste al [[invado en Ĉeĥoslovakion]] subgvide de [[Sovetunio]] (n. [[1948]])
* [[1974]]: [[Franz Nabl]], aŭstra verkisto pri [[Aŭstrio-Hungario]] (n. [[1883]])
* [[1975]]: [[Stepan Ivanoviĉ Kretov]], soveta militista aviadisto (n. [[1919]])
* [[1982]]: [[Elis Regina]], brazila kantistino de [[bosanovo]] kaj ĵazo, reprezentantino de [[Muziko Populara Brazila]] (n. [[1945]])
* [[1986]]: [[Jón Helgason]], islanda verkisto, poeto, tradukisto, enestanta en "[[La Tradukisto]]" (n. [[1899]])
* [[1989]]: [[Stefan Niedzielak]], pola [[prelato]], [[kuriero]] de [[Pola Partizana Ŝtato|Pola Subtera Ŝtato]], militpastro de [[Pola Enlanda Armeo]], partoprenanta [[ribelo de Varsovio|ribelon de Varsovio]], kaj de [[Libero kaj Sendependo]], kunkreinto de la [[Federacio de Katinaj Familioj]], kun [[Wojciech Ziembiński]] kreintakunkreinta Sanktejon al Mortfalintoj kaj Murditaj Apud-Oriente sur la [[Tombejo Powązki en Varsovio]] (n. [[1914]])
* [[1990]]: [[Oŝo]], barata [[guruo]], aŭtoritato por [[hipio]]j, aŭtoro de kelkcent libroj tradukitaj al pli ol 50 lingvoj (n. [[1931]])
* [[1990]]: [[Herbert Wehner]], germana politikisto kaj komunisto (n. [[1906]])
* [[1996]]: [[Erich Spitz]], ĉeĥa-germana lingvisto, [[lernolibro]]-verkisto, [[esperantisto]] (n. [[1920]])
* [[1997]]: [[Bulcsu Bertha]], hungara verkisto kaj ĵurnalisto (n. [[1935]])
* [[2000]]: [[Hedy Lamarr]], aŭstra-usona aktorino kaj inventistino (n. [[1914]])
* [[2000]]: [[Bettino Craxi]], ĉefministro de Italio, kondamnita pro [[korupto]] (n. [[1934]])
* [[2003]]: [[Aldo de' Giorgi]], itala [[Esperanto-verkisto]] kaj librotenisto, juĝanto pri [[poezio]] en la [[Belartaj Konkursoj de UEA]], literatura redaktoro de "[[Heroldo de Esperanto]]", redaktisto de la itala revuo "[[L'Esperanto]]", [[honora membro de UEA]] (n. [[1924]])
* [[2007]]: [[Hrant Dink]], armena-turka ĵurnalisto publike kritikanta [[Armena genocido|armenan genocidon]], murdita (n. [[1954]])
* [[2009]]: [[Stanislav Markelov]], rusa advokato, defendanto de [[homrajto]]j por [[ĉeĉenoj]], postulanta plenan klarigon pri la [[terorisma atako kontraŭ la teatro ĉe Dubrovka]], murdita (n. [[1974]])
* [[2009]]: [[Anastasija Baburova]], rusa ĵurnalistino de "[[Novaja Gazeta]]", murdita kiel ties kvara ĵurnalistino (n. [[1983]])
* [[2013]]: [[Taiho Koki]], japana [[sumoo|sumoa]] luktisto (n. [[1940]])
* [[2016]]: [[Ettore Scola]], itala film-[[reĝisoro]] kaj [[scenaristo]], gajninto de [[Ora Palmo]] kaj [[César]] (n. [[1931]])
* [[2019]]: [[Barthélémy Kotchy]], eburborda politikisto kaj verkisto (n. [[1934]])
* [[2021]]: [[Morice Benin]], franca kantisto kantanta en Esperanto (n. [[1947]])
* [[2022]]: [[Gaspard Ulliel]], franca aktoro (n. [[1984]])
 
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/19-a_de_januaro"