Esperant': Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Gmdkmd4 (diskuto | kontribuoj)
aldonis enhavon
Morfologio k Komparo per la Patro Nia
Linio 1:
'''Esperant'''' estas la nomo de alternativa stilo aŭ [[ĵargono]] de [[Esperanto]], ŝerce uzata dum kelkaj kunvenoj ekde la fino de la 20-a jarcento.
Pere de stranga vort-lokigo, sufiksoj kaj la prepozicio ''je'' ĝia "parolantar'" strebas al kiom eble plej granda utiligo de la [[16 reguloj|regulo pri elizio]]. Ekzempla teksto estas la frazo ''Ĉiamu onia obe' je l' Fundament' '', kiu ordinarlingve signifas "Oni ĉiam obeu la Fundamenton".
 
== Priskipo ==
Esperant' teknike ĝustas, ĝi funkcias per la apartaĵoj de la gramatiko de esperanto. Substantivoj demetas la finan "o" (knab'). Adjektivoj demetas al finan "a" kaj kroĉiĝas al la substantivo (bonknab'). Por montri la akuzitivon, oni uzas la prepozicion "je". Por montri la pluralon, oni uzas la sufixon "-ar-" (knabar').
 
== Morfologio ==
La ŝanĝoj kun Esperanto estas nur [[Morfologio (lingvo)|morfologiaj]]. Je
 
* La nominala sufikso -o estas forigita, kiel en poezio. ''Knabo'' fariĝas ''knab'''.
* La plurala finaĵo ''-oj'' estas anstataŭigita per la kolektiva sufikso ''-ar-''. ''Knaboj'' fariĝas ''knabar'''.
* Adjektivoj perdas siajn ''-a'' sufiksojn kaj kombinas kun siaj ĉefsubstantivoj. ''Bela knabino'' fariĝas ''belknabin'''.
* Ĉe rektaj objektoj, la akuzativa sufikso -''n'' estas anstataŭigita per la prepozicio je. ''Knabon'' fariĝas ''je knab'''.
* Verboj iĝas substantivoj, konsekvence iliaj tempo kaj humorsufiksoj moviĝas aliloken:
** Por adverba aŭ prepozicia frazo: ''donu hodiaŭ'' fariĝas ''hodiaŭu don','' kaj ''estas en la ĉielo'' fariĝas ''est' ĉielas.''
** Se la verbo enhavas sufikson, tiu povas malligiĝi de la verbo: ''fariĝu'' fariĝas ''iĝu far'''.
** Se neniu el ĉi tiuj opcioj disponeblas, ''jen'' povas esti uzata kiel anstataŭilo: ''amas'' iĝas ''jenas am'''. La elekto de kie la tempa sufikso moviĝas estas plejparte stila elekto.
* Subjektoj de la verbo prenas la prepozicion ''de'' se ili estas substantivoj, aŭ fariĝas posesivoj se ili estas pronomoj: ''knabo amas'' iĝas ''am' de knab'<nowiki/>'', kaj ''kiu estas'' iĝas ''kies est'''.
* La artikolo ''la'' fariĝas ''l''' kiam ajn la antaŭa vorto finiĝas per vokalo.
 
== Komparo per la [[Patro nia|Patro Nia]] ==
{| class="wikitable"
|+
|Patro nia, kiu estas en la ĉielo,
sanktigata estu via nomo.
 
Venu via regno,
 
fariĝu via volo,
 
kiel en la ĉielo, tiel ankaŭ sur la tero.
 
Nian panon ĉiutagan donu al ni hodiaŭ.
 
Kaj pardonu al ni niajn ŝuldojn,
 
kiel ankaŭ ni pardonas al niaj ŝuldantoj.
 
Kaj ne konduku nin en tenton,
 
sed liberigu nin de la malbono.
|Nipatr', kies est' ĉielas,
iĝu via nom' sankt'.
 
Viu la regnalven'.
 
Iĝu via la volfar',
 
kielas en la ĉiel', tiel ankaŭu surtere.
 
Hodiaŭu ĉiutagpandon' nin.
 
Kaju la pardon' al niofend',
 
kiel ankaŭas nipardon' al ofendintar' nia.
 
Kaju nea nia konduk' entent',
 
sedu nia la liberig' de l' malbon'.
|}
 
== Eksteraj ligiloj ==