Antikvaj Olimpiaj Ludoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kelkaj lingvaj ĝustigoj - plejparta forigo de "olimpik-"
e mistajpaĵo
Linio 1:
[[File:GR-olympia-palaestra.jpg|thumb|325px|Palestro ĉe [[Olimpio]], loko dediĉita al trejnado de luktistoj kaj aliaj atletoj.]]
La '''Olimpiaj Ludoj'''<ref>[[Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto]]: [http://vortaro.net/#Olimpia Olimpia]</ref> aŭ '''Olimpikoj'''<ref>[[Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto]]: [http://vortaro.net/#Olimpik Olimpikoj]</ref> ({{lang-grc|Ὀλύμπια}} ''Olimpia'',<ref name="perseus.tuft.edu">{{cite web|title=Ὀλύμπια the Olympic games, in honour of Olympian Zeus|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=*)olu%2Fmpia&la=greek|website=perseus.tuft.edu}}</ref><ref>{{cite web|title=15-04-16 Χαιρετισμός των Υπουργών Ν.Φίλη και Α.Μπαλτά για την Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών|url=https://www.minedu.gov.gr/eidiseis/19760-15-04-16-xairetismos-ton-ypourgon-n-fili-kai-a-mpalta-gia-tin-pagkosmia-imera-mnimeion-kai-topothesion|website=Greek ministry of Education Research and Religious affairs|quote=Πανελλήνια συμμετοχή είχαν: τα Ολύμπια, που διεξάγονταν κάθε τέσσερα χρόνια στην Αρχαία Ολυμπία προς τιμήν του Διός,}}</ref><ref name="VALPY1832">{{cite book|author=Francis Edward Jackson VALPY|title=Second Greek Delectus; or, new Analecta Minora ... With English notes, and a copious Greek and English lexicon, etc|url=https://books.google.com/books?id=3xdgAAAAcAAJ&pg=RA1-PA135|year=1832|page=1}}</ref><ref name="Dutch dictionary">{{cite book|title=Grieksch leesboek voor eerstbeginnenden: ingerigt ten dienste der Hollandsche jeugd|url=https://books.google.com/books?id=e5JfAAAAcAAJ&pg=PA248|year=1811|publisher=H.C.A. Thieme|page=248}}</ref><ref name="Cary1843"/><ref name="Sturz1818">{{cite book|author=Fridericus Gulielmus Sturz|title=Etymologicum graciae linguae Gudianum et alia grammaticorum scripta e codicibus manuscriptis nunc primum edita Accedunt notae ad Aymologicion magnum ineditae E. H. Barkeri, Innr. Bekkeri, Lud. Kulencampii, Amad. Peyronialiorumque|url=https://books.google.com/books?id=Vm5dAAAAcAAJ&pg=PA371|year=1818|publisher=Weigel|page=371}}</ref>, nome "Olimpiaĵoj" ankaŭ {{lang-grc|Ὀλυμπιάς ''Olimpias''}}<ref name="Dutch dictionary"/><ref name="Cary1843">{{cite book|author=Henry Cary|title=A Lexicon to Herodotus, Greek and English, Adapted to the Text of Grisford and Bachr|url=https://books.google.com/books?id=okg2AQAAMAAJ&pg=PT279|year=1843|publisher=J. Vincent and|page=279}}</ref><ref name="Sturz1818"/><ref name="Middle Liddell">{{cite web|title=Ο᾿λυμπιάς 1 pecul. fem. of Ὀλύμπιος|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0058%3Aentry%3D*o)lumpia%2Fs|quote=1.the Olympic games, Hdt., Pind.}}</ref>, "Olimpiado") estis serio de [[Atletiko|atletaj konkursoj]] inter reprezentantoj de [[Poliso (urboŝtato)|urboŝtatoj]] kaj unu el la [[Tuthelenaj Ludoj]] de [[Antikva Grekio]]. Ili estis okazigataj por honorigo de [[Zeŭso]], kaj la grekoj donis al ili [[Greka mitologio|mitologian]] [[Origina mito|originon]]. La unuaj OlimpiaojOlimpiaj Ludoj estas tradicie datitaj je 776 a.K.<ref name="olym_Olym">{{Cite web| title = History| work = Olympic Games| date = | accessdate = 2016-08-11| url = https://www.olympic.org/ancient-olympic-games/history}}</ref> Ili plue okazis kiam Grekio venis sub la [[Romia Imperio|romian regadon]], ĝis la imperiestro [[Teodozo la 1-a]] nuligis ilin en 393 p.K: kiel parto de la kampanjo por trudi [[kristanismo]]n kiel la [[Religio de ŝtato|ŝtatan religion de Romio]]. La ludoj okazis ĉiun kvaran jaron, aŭ laŭ ''[[olimpiado]]'', kio iĝis tempunuo en historiaj kronologioj.<ref name=":1">{{Cite web|url=http://healthandfitnesshistory.com/historical-athletes/panhellenic-games/|title=Panhellenic Games|last=|first=|date=|website=Health and Fitness History|publisher=|access-date=9a de Novembro 2016}}</ref>
 
Dum la okazigo de la ludoj, oni deklaris Olimpian Batalpaŭzon por ke la atletoj povu veturi el siaj urboj al la ludoj sekure. La premioj por la venkantoj estis kronoj el olivarnaj branĉetoj. La ludoj iĝis politika ilo uzata de urboŝtatoj por deklari dominadon super ties rivaloj. Politikistoj anoncis politikajn aliancojn ĉe la ludoj, kaj dum milittempo, pastroj proponis buĉoferojn por peti al dioj venkon. La ludoj estis uzataj ankaŭ por helpi la disvastiĝon de la kulturo de [[Helenismo]] tra Mediteraneo. La Olimpiaj Ludoj prezentis ankaŭ religiajn celebrojn. La [[Statuo de Zeŭso en Olimpio]] estis enkalkulata kiel unu el la [[sep mirindaĵoj de la antikva mondo]]. Skulptistoj kaj poetoj kongresis en ĉiu olimpia jaro por montri siajn artaĵojn al eblaj patronoj.