Fermiono: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
de principo de ekskludo
e Vidu ankaŭ
Linio 1:
'''Fermiono''' (laŭ nomo de [[Enrico Fermi]]) estas [[fiziko|fizika]] [[partiklo]] aŭ [[kvazaŭpartiklo]] kun valoro de [[spino (fiziko)|spino]] egala al [[entjero]] plus duono. Al fermionoj aplikiĝas [[Statistiko de Fermi-Dirac]] kaj [[principo de Pauli]]: en unu [[kvantuma stato]] ne povas esti pli ol unu partiklo. [[Onda funkcio]] por sistemo de samaj fermionoj estas [[kontraŭsimetrio|kontraŭsimetria]] al [[permutaĵo]] de iuj du fermionoj. Iu sistemo de nepara nombro de fermionoj mem estas fermiono (ekzemple, [[atomkerno]] kun nepara [[masnumero]], [[atomo]] aŭ [[jono]] kun nepara sumo de masnumero plus nombro de [[elektrono]]j ktp.)
 
Ekzemploj de fermionoj inkluzivas [[kvarko]]jn (kaj kompositaj far ili [[protono]]jn kaj [[neŭtrono]]jn) [[leptono]]jn ([[elektrono]]jn, [[muono]]jn, [[neutrinoneŭtrino]]jn ktp), [[elektrona truo|truojn]] en [[duonkonduktilo]]j ktp. Pro principo de Pauli sistemoj de fermionoj estas stabilaj kaj pro tio povas ekzisti [[atomo]]j kaj [[kemiaĵo]]j.
 
La [[norma modelo]] konsideras entute 12 tipojn de fermionoj, kiuj laŭ ĝi nomiĝas ''aromoj''. Tiuj tipoj dividiĝas en 3 grupoj (''generacioj'') po 4 partikloj. 6 de tiuj fermionoj estas [[leptono]]j, aliaj 6 - [[kvarko]]j. El la leptonoj tri estas [[neŭtrino]]j kaj aliaj tri havas unuopan negativan [[ŝargo]]n - la [[elektrono]], la [[muono]] kaj la [[taŭono]].
Linio 20:
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Bosono]]
* [[Principo de ekskludo]]
* [[Superkonduktiveco]]