Torpedo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
diversaj ŝanĝetoj
Linio 1:
[[Image:Su-32FN reactive torpedo jno rvb.jpg|thumb]]
'''Torpedo''' estas cigarforma, mempela pafilaĵo, lanĉita de submarŝipo, ŝipo aŭ aviadilo. ĜĜi iekslpodaseksplodas post trafo de trunko de ŝipojcelata ŝiposubmarŝipojsubmarŝipo, aŭ kiam ĝi sensas ties proksimegecon. En la modernaj torpedoj direktas komplikaj instalaĵoj la submergiĝon kaj la horizontalan moviĝon. Povas okazi antuaŭe programita direktado aŭ teledirektado.
 
Dum la napoleonaj militoj, Robert Fulton usona inventisto eksperimentis per maraj minoj, kiujn li nomis torpedo (post latina nomo de rajo). La stangotorpedo de la 19-a jc. estis nur simpla eksplodaĵo je fino de stango, kiu eksplodis, kiam tuŝis trunkonĝin trunko de malamika ŝipo.
 
==modernaj torpedoj==
La modernan torpedon realigis la brita inĝeniero [[Robert Whitehead]] (1866) je komisio de la aŭstra mararmeo (1864). Tiu torpedo longis 4 m kun diametro de 36 cm, pezis 136 kg kun la dinamito de 8 kg. Ĝin pelis densigaera motoro per pelaj helicoj. Oni regulis la mergiĝon per hidrostatikaj valvoj, kiu direktis la stirilojn. Tiu torpedo povis antaŭeniĝi per 6 knotoj (11 km/h), kaj havis la atingopovon de 180–640 m.
 
La modernan torpedon realigis la brita inĝeniero [[Robert Whitehead]] (1866) je komisio de la aŭstra mararmeo (1864). Tiu torpedo longis 4 m kun diametro de 36 cm, pezis 136 kg kun la dinamito de 8 kg. Ĝin pelis densigaera motoro per pelaj helicoj. Oni regulisregis la mergiĝon per hidrostatikaj valvoj, kiu direktis la stirilojn. Tiu torpedo povis antaŭeniĝi per 6 knotoj (11 km/h), kaj havis la atingopovon de 180–640 m.
La direktan reguligon solvis la apliko de [[giroskopo]] ekde 1895 (tiu ebligis korekton per stiraj padeloj).
 
La direktan reguligon solvis la apliko de [[giroskopo]] ekde 1895 (tiu ebligis korekton per stiraj padeloj).
==modernaj torpedoj==
 
La pelado okazas per akumulatoroj kaj elektromotoro,; ilin celgvidas ofte sonaroj (aktiva akustika torpedo, aperis dum la dua mondmilito) aŭ bruo de la celo (pasiva akustika torpedo).
 
[[kategorio:Armiloj]]