Paska Ribelo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
En la [[historio de Irlando]], la '''Paska Ribelo''' estis [[irlanda respublikismo|respublikismeca]] [[revolucio]]-provo, kiu komenciĝis je [[Paska Lundo]], dumekde dela [[24-a de aprilo|24-aan]] alĝis la [[29-an de aprilo]] [[1916]]. La ribelon inspiris la [[Irlanda Respublikisma Frataro]] (angle la ''Irish Republican Brotherhood'', aŭ IRB), kaj ĝi estis nesukcesa kloplodo faligi [[BritioBrita regado en Irlando|britan regadon]] regadon en [[Irlando]]. Ĝin estris [[Pádraig Pearse]] kaj [[James Connolly]] de la partio [[Sinn Féin]].
 
La [[Germana Imperio]], batalanta kontraŭ Britio en la [[Unua mondmilito]], sendis armilojn al IRB sed ilin kaptis britaj aŭtoritatuloj antaŭ la ribelo.
Linio 5:
Spite al tio la ribelo progresis. Je la lunda mateno post la [[Paskotago]] de la jaro 1916, ĉirkaŭ 1,500 volontaj soldatoj (membroj de la organizoj ''[[Irish Volunteers]]'' (Irlandaj Volontuloj) kaj ''Irish Citizens' Army'' (Armeo de Irlandaj Civitanoj) kaptis la grandegan [[Dublino|dublinan]] ''General Post Office'' (la ĝeneralan postejon), kaj aliajn konstruaĵojn dublinajn. La ribeluloj daŭris milojn da britaj soldatoj, kiuj sendiĝis por venki ilin, sed ene de kvin tagoj la ribelo pistiĝis. Multaj mortis: 220 civiluloj, 64 ribeluloj kaj 134 britaj soldatoj.
 
Pearse, Connolly kaj ĉirkaŭ dek aliaj ribelestroj poste ekzekutiĝis en la [[Prizono Kilmainham]]. Tre malmulte da la aliaj (inkluzive de [[Éamon De Valera]], estonta [[Prezidanto de Irlando|irlanda prezidento]]) saviĝis danke al [[Usono|usona]] [[Publika opinio|publikopinio]]. La ceterularo enprizoniĝis.
 
Ĝis la [[Ekzekuto|ekzekutoj]], la ĝenerala publiko kontraŭis la ribelulojn, sed la readaj mortoj de la ribelestroj kaŭzis kontraŭecon irlandnacian al brita regado. Pro tio, la Paska Ribelo kelkfoje nomiĝas "la sukcesa malsukceso". Efektive ĝi estis la unua epizodo de la [[Irlanda Milito de Sendependo]].
 
== Vidu ankaŭ ==
Linio 14:
* [[Sinn Féin]]
* [[Éamon De Valera]]
* [[James Connolly]]
* [[Joseph Mary Plunkett]]
 
[[Dosiero:Robert Emmet - Project Gutenberg 13112.png|thumb|left|180px|<center>Robert Emmet]]