Nov-Asiria Imperio: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.5 |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.7 |
||
Linio 2:
La '''Nov-Asiria Imperio''' estis [[Ferepoko|Ferepoka]] [[Mezopotamio|Mezopotamia]] [[imperio]], kiu ekzistis inter la jaroj 911 kaj 609 a.K.,<ref>[https://books.google.fr/books?id=nhsmDwAAQBAJ&pg=PA192&lpg=PA192&dq=assur-uballit+ii+failed+attempt+harran+a+companion+to+assyria&source=bl&ots=gABGmWUGsp&sig=1ycls362t5MljLckRSzhc6_vvy4&hl=fr&sa=X&ved=0ahUKEwjrwLGrpYHbAhWLXhQKHTveAOMQ6AEIODAB#v=onepage&q=assur-uballit%20ii%20failed%20attempt%20harran%20a%20companion%20to%20assyria&f=false/ A Companion to Assyria]: p. 192</ref><ref>[https://www.cambridge.org/core/books/the-cambridge-ancient-history/the-fall-of-assyria-635609-bc/3D4C90FB7000C5A3E7F3A808FDC8D21D#/ The Cambridge Ancient History] "The fall of Assyria (635–609 B.C.)"</ref><ref>[https://www.britannica.com/biography/Cyaxares/ Encyclopaedia Britannica] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20180724125358/https://www.britannica.com/biography/Cyaxares |date=2018-07-24 }} "The Median army took part in the final defeat of the Assyrians in northern Mesopotamia (612–609); and, when the territory of Assyria was divided between Media and Babylonia, Media took Assyria with Harran."</ref> kaj iĝis la plej granda imperio de la mondo ĝis tiu epoko.<ref>{{cite web|title=10 FACTS ON THE ANCIENT ASSYRIAN EMPIRE OF MESOPOTAMIA|url=https://learnodo-newtonic.com/assyrian-empire-facts|publisher=Anirudh}}</ref> La [[Asirianoj]] perfektigis la fruajn teknikojn de imperia regado, multaj el kiuj iĝis normigaj en postaj imperioj,<ref>{{Cite book|title=Worlds Together, Worlds Apart|last=Pollard|first=Elizabeth|last2=Tignor|first2=Robert|last3=Rosenberg|first3=Clifford|publisher=W.W. Norton & Company|year=2015|isbn=978-0-393-92207-3|location=|pages=128}}</ref> kaj estis, laŭ multaj historiistoj, la unua reĝa imperio en la historio.<ref name="Neo-Assyrian Empire">{{cite web|title=Neo-Assyrian Empire|url=https://www.ancient.eu/Neo-Assyrian_Empire/|publisher=Joshua J. Mark}}</ref> La Asirianoj estis la unuaj kiuj uzis armojn el [[fero]], kaj iliaj trupoj uzis novajn, efikajn militotaktikojn.<ref name="Neo-Assyrian Empire"/>
Post la konkeroj de [[Adad-nirari la 2-a]] fine de la 10a jarcento a.K., [[Asirio]] aperis kiel la plej pova ŝtato en la mondo ĝis tiame, kaj dominis la teritoriojn de la [[Antikva Proksima Oriento]], [[Orienta Mediteraneo]], [[Malgranda Azio]], [[Kaŭkazio]], kaj partojn de la [[Arabio|Araba Duoninsulo]] kaj [[Nordafriko]], eklipsante kaj konkerante rivalojn kiel [[Babilonio]], [[Elam]], [[Persio]], [[Urartu]], [[Lidio]], la [[Medoj]], [[Frigoj]], [[Cimeroj]], [[Izraela reĝlando|Israelo]], [[Reĝlando de Judujo|Judujo]], [[Fenicio]], [[Ĥaldeoj|Ĥaldujo]], [[Kanaano]], la Kuŝita Imperio, la [[Araboj]], kaj [[Nova Egipta Imperio|Egiptio]].<ref>{{cite web|url=http://www.livius.org/li-ln/limmu/limmu_1c.html|title=Assyrian Eponym List|publisher=|accessdate=23a de novembro 2014|titolo=Arkivita kopio|alirdato=2019-12-19|arkivurl=https://web.archive.org/web/20161114070111/http://www.livius.org/li-ln/limmu/limmu_1c.html|arkivdato=2016-11-14}} {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20161114070111/http://www.livius.org/li-ln/limmu/limmu_1c.html |date=2016-11-14 }}</ref><ref>Tadmor, H. (1994). ''The Inscriptions of Tiglath-Pileser III, King of Assyria'', p. 29</ref>
La Nov-Asiria Imperio sukcedis al la [[Malnov-Asiria Imperio]] (ĉ. 2025–1378 a.K.), kaj al la [[Meza Asiria Imperio]] (1365–934 a.K.) de la Fina [[Bronzepoko]]. Dum tiu periodo, la Malnova [[Aramea lingvo]] estis farita oficiala lingvo de la imperio, kun la [[Akada lingvo|Akada]].<ref name="Frye">{{cite web |authorlink= |author=Frye, Richard N. |title=Assyria and Syria: Synonyms |url=https://www.youtube.com/watch?v=_KesgkBziUs |website=[[Journal of Near Eastern Studies]] |id= |pages= |page= |year=1992 |accessdate= |quote=And the ancient Assyrian empire, was the first real, empire in history. What do I mean, it had many different peoples included in the empire, all speaking Aramaic, and becoming what may be called, "Assyrian citizens." That was the first time in history, that we have this. For example, Elamite musicians, were brought to Nineveh, and they were 'made Assyrians' which means, that Assyria, was more than a small country, it was the empire, the whole Fertile Crescent.}}</ref>
| |||