Kiel registrite je 11:17, 5 aŭg. 2006 redakti Fringillina (diskuto \| kontribuoj) 3 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 15:11, 16 okt. 2006 redakti malfari Jim Henry (diskuto \| kontribuoj) 477 redaktoj ampleksigo (pri artikolo ne nur en Esperanto); ampleksigi mallongigojn ktp el EdE teksto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[~~Enciklopedio~~Lingvo]] de> ~~Esperanto - A\|EdE-A~~[[Gramatiko]] > '''Artikolo''' > '''Artikolo''' '''Artikolo.''' En E ekzistas nur la difina artikolo la. Ĝia uzo prezentas malfacilon ĉefe al tiuj, en kies lingvo ĝi ne ekzistas, ĉar la Fundamento ne orientas pri ĝia uzo, dirante nur, ke ĝi estas uzata kiel en la naciaj lingvoj.▼ En [[gramatiko]], '''artikolo''' estas partikulo indikanta [[difiniteco]]n, uzata en [[substantivo\|substantiva subfrazo]]. En Esperanto ekzistas nur la difina artikolo ''la''. En iuj lingvoj estas ankaŭ '''ne-difina artikolo'' (ekzemple en la [[angla lingvo\|angla]], la [[germana lingvo\|germana]] ktp.) kaj eĉ ''partitiva artikolo'', kiel en la [[franca lingvo\|franca]] (''de la'', ''du'' signifanta pli-malpli "iom da"). La A-on oni devas uzi:▼ Multaj lingvoj, kiel la [[japana lingvo\|japana]], la [[ĉina lingvo\|ĉina]] kaj la plimulto el la slavaj lingvoj ne havas ajnan artikolon. La uzo de la artikloj varias multe inter diversaj lingvoj, sed ĝenerale ĝi indikas difinitecon aŭ nedifinitecon. En la [[greka lingvo\|greka]] difina artikolo estas uzata eĉ antaŭ propraj nomoj, dum en la plimulto de aliaj eŭropaj lingvoj kun artikoloj la nomoj estas komprenataj kiel difinitaj en si mem, sen bezono de artikolo. Esperanto kaj la latinidaj lingvoj kutime uzas la difininan artikolon pli vaste ol ekz. la angla, kie ĝi ne estas uzata por indiki ĝeneralan kategorion: * ''Man is a political animal.'' * La homo estas politika besto. Jen la angla uzas la nudan substantivon ''man'' por indiki la ĝenerala aro aŭ kategorio de homoj, sed postulas nedifinan artikolon ''a'' ĉe la predikata subfrazo, dum Esperanto uzas ''la'' por indiki tutan kategorion kaj ne uzas nedifinan artikolon. == La artikolo ''la'' en Esperanto == ▲~~'''Artikolo.'''~~La Enuzo ~~E ekzistas nur~~de la ~~difina~~ artikolo ''la~~. Ĝia uzo~~'' prezentas malfacilon ĉefe al tiuj, en kies lingvo ĝi ne ekzistas, ĉar la Fundamento ne orientas pri ĝia uzo, dirante nur, ke ~~ĝi estas uzata kiel en la naciaj lingvoj.~~: :La uzado de la artikolo estas tia sama, kiel en la Germana, Franca kaj aliaj lingvoj. La personoj, por kiuj la uzado de la artikolo prezentas malfacilaĵon, povas tute ĝin ne uzi. Sed post nelonga tempo la parolantaro de Esperanto iel interkonsentis pri la uzo de la artiklo. ▲La ~~A-on~~artikolonn oni devas uzi: :l. se temas pri io jam konata, difinita, jam priparolita; :2. se temas pri io kiel reprezentanto de sia klaso, kategorio; :3. se temas pri io ununura, sola en sia speco. Do la A.artikolo propre anstataŭas la vortojn: tiu, tiu certa, ĉiu, sola, unu-nura; kaj ĝi estas kaj devas esti uzata nur, se anstataŭ ĝi prove estas meteblaj tiuj ĉi vortoj sen la aliigo de l'la senco. Pli vastan pritrakton pri la uzo de l'la A.artikolo oni trovas en: Fruictier-Grenkamp: Kompleta Gramatiko kaj Vortfarado, 1930; Kalocsay: Lingvo, Stilo, Formo: 1931. Artikolo nedifina ne ekzistas en EEsperanto. ~~Ta-men~~Tamen oni renkontas la vorton '''unu''' uzatan tiasence. Tio estas, se ne eraro, almenaŭ nekorekteco de stilo; en ĝia uzo oni estas gvidata de nacilingvaj kutimoj. En okazo de efektiva neceso oni povas uzi '''iu''' (se temas pri io apartigita el certa grupo), aŭ ia (se temas pri io tute nedifinita). Ekzemple: "Mi vidis iun serviston" (iun el certa nombro de servistoj). "Mi vidis ian serviston" (ian ajn, neniel difinitan). Kelkaj en la jaroj 1930aj pretendis la uzon de '''unu''', kiel nedifina artikolo. Sed tiu novigo ne vaste kutimiĝis. Kelkaj lastatempe pretendas la uzon de '''unu''', kiel nedifina A. Sed ĝia enkonduko estus tute kontraŭ la ĝisnuna lingvokutimo. Tiamaniere ja oni devus diri: "Li estas unu bona homo", kiel germane onidiras: "Er ist '''ein''' guter Mensch" v. Sintakso. KALOCSAY. : Tiu ĉi artikolo estas bazita je artiklo el la ''[[Enciklopedio de Esperanto - A\|Enciklopedio de Esperanto]]'' de [[KALOCSAY Kàlmàn]]. == Vidu ankaŭ == [[Substantivo]] [[Difiniteco]] *[[Sintakso]] [[Kategorio:Gramatiko]]

Artikolo (gramatiko): Malsamoj inter versioj