Kiel registrite je 05:54, 13 jul. 2022 redakti Sj1mor (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj 127 637 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 12:20, 6 jan. 2023 redakti malfari LiMrBot (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Robotoj, Administrantoj 682 745 redaktoj esperantigita parametro, pli bona ŝablono (Projektoj), formatigo de titoloj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: {{~~polurinda~~Polurinda}} {{Informkesto konstruaĵo \|bildo={{#invoke:Wikidata\|claim\|P18}} Linio 8: \|zomo=14 }} [[Dosiero:Burgtheater-Wien-März-2008.jpg\|~~thumb~~eta\|250px\|La Burgoteatrejo de 1888 ĉe [[Viena Ringstrato]]]] '''Burgoteatrejo''' estas la plej granda ŝtata dramteatrejo en [[Germanlingvio]] troviĝante en [[Vieno]], [[Aŭstrio]]. == Historio == Temas pri la plej nobla iam fare de la aŭstra imperiestro mem tenadata teatrejo de Vieno, kies ĉefa scenejo estas ĝis la 12.10.1888 la iama, ĉe [[Hofburgo]] apudanta balejo. Samloke inaŭguritis en la 13.10.1888 la nova fortimpresa konstruaĵo starigite laŭ la planoj de [[Gottfried Semper]] kaj [[Carl von Hasenauer]]. La orgigino de ĉekortega teatro estis jam en la jaro 1741-a kiam [[Maria Tereza de Aŭstrio]] orodnis ŝanĝi la balejon en operejon-dramteatrejon. Sed tamen iĝis la alikonstruiĝo ne antaŭ la periodo inter 1748 kaj 1756. Ĝis 1752 surscenigitis ene italaj operoj kaj germanaj teatraĵoj; poste ekmodis francaĵoj kiu plej gravis ĝis 1882. Nur ekde 1776, sub la regado de imperiestro [[Jozefo la 2-a (Sankta Romia Imperio)]] ĝi iĝis loko de arto ĉefe en germana lingvo. Inter 1798 akj 1807 ludonitis la teatrejo je la seneskalo [[Peter von Braun]], inter 1807 kaj 1821 al la teatrosocieto ''Theaterunternehmungsgesellschaft''. En 1821 iĝis grafo [[Moritz Dietrichstein]] la estro, kiu submetitis en 1826 en la manojn de la Supera ĉambristo. Sub Dietrichstein aktivis kiel artistaj sekretarioj [[Joseph Schreyvogel]], J. L. Deinhardstein kaj [[Franz von Holbein]]. En 1849 nomumitis artista direktoro [[Heinrich Laube]] sub kiu ekis vere glora tempo de Burgoteatrejo. Post lia demisio en 1867 estris la tuton ĉefreĝisoro [[August Wolff]] el [[Mannhein]]. Lin posteulis en 1871 Franz Dingelstedt (ĝis 1881); poste venis [[Adolf Wilbrandt]] (1881–87). Post kiam la aktoro [[Adolf von Sonnenthal]] dum certa tempo provizore gvidis la teatron enkondukitis en la 1.11.1888 [[August Förster]] je estreco. Post nur unu jaron da deĵoro (pro morto subita) venis [[Max Burckhard]], frua ministeria oficialulo ekde la 12.5.1890 (ĝis 1897). Posteulis la verkisto [[Paul Schlenther]]. En la 12.3.1945 la teatrejo tre damaĝitis per bomboj kaj unu monaton poste per fajro. Ĝi restis fermita ĝis 1955; intertempe estis provizora aktoradloko ĉe ''Kafejo Ronacher''. == La teatro kaj ĝiaj aktoroj == La Burgoteatrejo restis forte tradicia loko kun klasika kulturinterpreto ĝis la malfruaj 1960-aj jaroj. De la fruaj 1970-aj jaroj ĝi iĝis ejo por kelkaj el la plej gravaj reĝisoroj kaj dizajnistoj de Eŭropo. Kun multaj debutprezentoj de ludoj skribitaj fare de Thomas Bernhard, Elfriede Jelinek, Peter Handke, Peter Turrini kaj George Tabori, [[Claus Peymann]] sukcesis aserti la reputacion de la Burgtheater kiel unu el la plej modernaj scenejoj de Eŭropo. Linio 23 ⟶ 25: La Burgoteatrejo havis produktadojn enscenigitajn fare de direktoroj kiel Otto Schenk, Peter Hall, Giorgio Strehler, Luca Ronconi, Hans Neuenfels, Terry Hands, Jonathan Miller, Peter Zadek, Paulus Manker, Luc Bondy, Christoph Schlingensief kaj Thomas Vinterberg. Inter la enscenigintoj kaj kostumistoj estis Fritz Wotruba, Luciano Damiani, Pier Luigi Pizzi, Ezio Frigerio, Franca Squarciapino, Josef Svoboda, Anselm Kiefer, Moidele Bickel kaj Milena Canonero. == Fonto == ''Meyers Großes Konversations-Lexikon'', vol 9. Leipzig 1907, p. 414-415. ([http://www.zeno.org/nid/20006781160 surrete]) Linio 41 ⟶ 43: * Franz Hadamowsky: ''Die Wiener Hoftheater (Staatstheater) 1776 bis 1966''. Verzeichnis der aufgeführten Stücke mit Bestandsnachweis und täglichem Spielplan, Teil 1, 1776–1810. Prachner, Wien 1966. * Ernst Haeussermann: ''Die Burg. Rundhorizont eines Welttheaters''. Deutsch, Wien 1964. * Ernst Haeussermann: ''Das Wiener Burgtheater''. Molden, Wien 1975, ISBN 3-217-00517-1. * Fred Hennings: ''Zweimal Burgtheater''. Wien 1955. * Fred Hennings: ''Heimat Burgtheater'', 1–3. Herold, Wien 1972–1974. Linio 47 ⟶ 49: * Claudia Kaufmann-Freßner: ''Das Burgtheater. Architektur, Geschichte und Geschichten''. FOLIO VerlagsgesmbH, Wien 2005, ISBN 3-85256-328-3. * Heinz Kindermann: ''Das Burgtheater. Erbe und Sendung eines Nationaltheaters''. Luser, Wien und Leipzig 1939. * Rudolf Lothar: ''Das Hof-Burgtheater 1848 bis 1898''. Steyrermühl, Wien 1898. * Österreichischer Bundestheaterverband (Hrsg.): ''Burgtheater 1776–1976''. Aufführungen und Besetzungen von zweihundert Jahren. (Sammlung und Bearbeitung des Materials: Minna von Alth, Redaktion: Gertrude Obzyna, Korrektur und Registerarbeiten: Rudolf Holaubek) Ueberreuter, Wien o. J. (möglicherweise 1978 erschienen) * Robert Pyrah: ''The Burgtheater and Austrian Identity'', Legenda, Oxford 2007, ISBN 1-904350-67-4. Linio 68 ⟶ 70: * Biletoj pro ĉiuj grandaj vienaj operejoj kaj [[Burgoteatrejo]]: ticketinfo@artforart.at {{~~Commonscat~~Projektoj}} {{~~Commonscat~~Projektoj}} {{~~ĝermo~~Ĝermo}} {{Bibliotekoj}} [[Kategorio:Teatroj en Vieno]]

Burgoteatrejo: Malsamoj inter versioj