Okcidenta lariko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e esperantigo de citŝablonoj per AWB
 
Linio 25:
== Priskribo ==
[[Dosiero:Larix occidentalis youngcones.jpg|eta|220px|maldekstra|Junaj strobiloj de okcidenta lariko.]]
Ĝi estas granda [[decidua]] [[konifero]] atinganta alton de 30-6030–60 m, [[Trunko|trunke]] laŭdiametre ĝis 1,5 m. La plej granda konata okcidenta lariko estas 49,4 m alta kaj 2,21  cm dika, situanta en Nacia Arbaro Lolo, Montano. La arbokrono estas mallarĝe konusforma; la precipaj branĉoj estas horizontalaj al leviĝantaj, kun la flankbranĉoj ofte pendantaj. La [[ŝoso]]j estas duformaj, kun kresko dividita en longajn ŝosojn (tipe 10-50 10–50 cm longajn) kaj portantajn plurajn [[burĝono]]jn, kaj mallongajn ŝosojn nur 1-2 1–2 mm longajn kun nur ununura burĝono. La [[folio]]j estas pinglo-similaj, helverdaj, 2-5 2–5 cm longaj, kaj tre gracilaj; ili fariĝas helflavaj en la aŭtuno, lasante la palajn oranĝ-brunajn ŝosojn nudajn ĝis la venonta printempo. La [[strobilo]]j estas ovoidaj-cilindraj, 2–5  cm longaj, kun 40–80 semskvamoj; ĉiu skvamo portas eltranĉatan [[brakteo]]n de 4–8  mm. La strobiloj estas ruĝaj kiam nematuraj, fariĝante brunaj kaj liberigante la [[semo]]jn kiam ili estas maturaj, 4–6 monatojn post la [[polenado]]. La maljunaj strobiloj kutime restas sur la arbo dum multaj jaroj, estiĝante obtuze griznigraj. Ĝi kreskas je altitudoj de 500-2 400 m, kaj estas tre malvarm-tolerema, kapabla postvivi vintrotemperaturojn malsupren al proksimume −50  °C. Ĝi nur kreskas sur bon-drenitaj grundoj, evitante akvosaturatan grundon. La semoj estas grava manĝaĵo por kelkaj birdoj, precipe la [[pinkardelo]], la [[flamkardeloj]] kaj la [[rubanda krucbekulo]].
 
== Uzado ==
Iuj indiĝenaj popoloj de [[Pacifika nordokcidento|Pacifika Nordokcidento]] trinkis [[infuzaĵo]]n de la junaj ŝosoj por trakti [[tuberkulozo]]n kaj laringiton <ref name="hunn"> {{en}} {{citeCitaĵo bookel libro|lasttitolo= Hunn |first= Eugene S. |title= Nch'i-Wana, "The Big River": Mid-Columbia Indians and Their Land|familia nomo=Hunn|publisherpersona nomo=Eugene S.|jaro=1990|eldoninto=University of Washington Press |yearISBN= 1990 |isbn= 0-295-97119-3| pagepaĝo=354}}</ref>.
 
La ligno estas dura kaj daŭrema, sed ankaŭ fleksebla en maldikaj strioj, kaj estas precipe aprezata por [[jaĥto]]-konstruado; ligno uzata por tio devas esti libera de [[nodo]]j, kaj povas nur esti akirata el maljunaj arboj kiuj estis pritondataj kiam junaj por forigi flankobranĉojn. Malgrandaj larik[[stango]]j estas vaste uzataj por rustikaj [[barilo]]j.